"Tren IX" rozrachunek ze stoicyzmem w twórczości Jana Kochanowskiego

Interpretacje Trenu IX uczyń punktem wyjścia rozważań dotyczących rozrachunku ze stoicyzmem w twórczości Jana Kochanowskiego.

Jan Kochanowski, renesansowy poeta, klasyk stosujący się do wzorców antycznych. w swej twórczości kierował się filozofią stoicką. Po śmierci 3-letniej córki Urszulki napisał cykl 19 utworów żałobnych- trenów, poświęconych jej śmierci oraz przeżyciom z tym związanym. Tren IX przynależący do owego cyklu to rozrachunek poety z jego dotychczasową filozofią.

Kryzys światopoglądowy, który Kochanowski przeżył po śmierci córki Urszulki głęboko odzwierciedlił się w jego twórczości. W trenie IX podmiotem lirycznym jest sam Kochanowski, który w pierwszych wersach używając apostrofy zwraca się do Mądrości, jako jednej z najwyższych wartości stoicyzmu. Gloryfikuję ją, mówiąc iż jest ona odpowiedzią na wszystkie problemy i troski: „...wszytki ludzkie frasunki umiesz wykorzenić,...”. Mówi również iż dzięki stoickiej Mądrości człowiek wyzbywa się bólu, żalu i wszystkich negatywnych uczuć: „...a człowieka tylko nie w anioła odmienić, który nie wie, co boleść, frasunku nie czuje...”.

Autor w czterech ostatnich wersach pisze, iż filozofia stoicka, czyli próba odnalezienia złotego środka, nie jest w stanie na prawdę przezwyciężyć krzywdy i bólu. Mówi o sobie jako o nieszczęśliwym człowieku, który wiele lat niepotrzebnie strawił na zdobywanie mądrości: „...Nieszczęśliwy ja człowiek, którym lata swoje na tym strawił, żebych był ujźrzał progi twoje!...”. Ostatnie słowa poety, utwierdzają czytelnika w przekonaniu iż w nowej sytuacji, jaką jest śmierć córki Urszulki, Kochanowski nie odnajduje pomocy w Mądrości, którą do tej pory zdobył i czuje się zagubiony.

Jan Kochanowski w trenie IX pokazuje nam, że cała stoicka filozofia oraz jej mądrości, nie są w stanie pomóc mu uporać się z tak wielkim cierpieniem jakim jest śmierć ukochanej córki Urszulki.