Kazimierz Przerwa-Tetmajer "Evviva l'arte!"

"Gdzie jest człowiek, tam jest i sztuka."
Stanisław Ignacy Witkiewicz

Światopogląd końca XIX wieku opierał się głównie na filozofii Schopenhauera i Nietzschego. Człowiek pragnie szczęścia, dąży do niego i nigdy go nie osiąga. Całe życie składa się z cierpienia, a jedynym sposobem na złagodzenie go jest kontemplacja sztuki.

Znany młodopolski poeta Kazimierz Przerwa–Tetmajer przedstawia główne założenia modernizmu w swoim utworze „Evviva l’arte”. Już w pierwszej strofie ukazuje dekadencki sposób myślenia – życie jest niewarte nawet splunięcia. W ten sposób identyfikuje się ze społeczeństwem, których dotyka bieda i zły los. Kolejne zwrotki to podkreślenie przynależności do szczególnej grupy – artystów, którzy mimo nędzy i głodu poświęcają się sztuce. Poprzez przeciwstawienie ich filistrom, czyli mieszczanom niewrażliwym na sztukę, autor uzyskuje efekt kontrastu i hiperbolizację pozycji artysty. Jest on niczym król bez ziemi i orzeł ze złamanymi skrzydłami – umiera dumny, z godnością.

Ostatnia strofa to wyniesienie artysty do roli kreatora, a jego talent jest uznany za dar prosto od Boga. I chociaż życie nie jest nic warte, powinno być poświęcone sztuce.

Kazimierz Przerwa–Tetmajer w swoim wierszu przedstawia typowe poglądy modernizmu – świadomość końca wieku i wiążące się z tym pesymizm oraz negacja wszelkich starań, marzeń, wartości. Dekadentyzm i poczucie marności życia. Tetmajer jest uważany za prekursora poglądów modernistycznych w Polsce – rok wydania jego pierwszego tomiku poezji uważa się obecnie za datę rozpoczynającą epokę Młodej Polski.