Jaką rolę odegrały normy religijne w profilaktyce zdrowotnej Egiptu, Babilonii i w narodzie żydowskim?

Jaką rolę odegrały normy religijne w profilaktyce zdrowotnej Egiptu, Babilonii i w narodzie żydowskim?

EGIPT
O medycynie egipskiej dowiadujemy się z trzech źródeł od pisarzy greckich (Herodota i Diodora), z papirusów oraz z badania mumii. Duży wkład w badanie mumii egipskich włożył Ruffer (przed pierwszą wojną światową), który badał mumie nawet pod względem histologicznym.
Medycyna egipska podobnie jak i babilońska miała charakter empiryczno-subnaturalistyczny. Lekarze egipscy cieszyli się wielką sławą, należeli do kasty kapłanów. Medycyny uczono w świątyniach (Memfis, Teby). Lekarzom wolno było leczyć wg zasad zapisanych w księgach wszechwiedzy boga Toot’a. Gdy pacjent umarł a lekarz leczył go wg własnych wskazówek groziła mu kara (do kary śmierci włącznie). Położnictwem zajmowały się kobiety. Wiedza kapłanów była bardzo szeroka obejmowała m.in. botanikę, zoologię, astronomię, chemię (która wywodzi się właśnie z Egiptu). Pomimo powszechnego balsamowania zwłok wiedza anatomiczna stała na niskim poziomie. Na przeszkodzie w rozwoju tej dziedziny medycyny stało przekonanie, że krajanie zwłok jest ich profanacją, tym bardziej, że balsamowaniem zwłok trudnili się nie lekarze – kapłani ale rzemieślnicy. Wyróżniano 4 główne czynniki życia: wodę, ogień, ziemię i powietrze. Środki lecznicze przepisywano w najrozmaitszych formach stosowanych do dzisiaj. Chirurgia stała na niskim poziomie – rutynowo wykonywano tylko obrzezanie i kastrację. Wysoko rozwinięta była higiena i profilaktyka. Wszelkie jej normy dotyczące czystości osobistej, strzyżenie włosów i paznokci, życie płciowe, czystość mieszkania i sprzętu były ujęte w przepisy religijne, które obowiązywały całą ludność.

BABILONIA
Wg filozofii babilońskiej wszystkie rzeczy na świecie są następstwem woli boskiej. Wszystko co się dzieje jest już z góry wyznaczone przez wolę boską. Każda rzecz na ziemi ma swój odpowiednik na niebie. Dlatego niebo z gwiazdami jest wielką księgą, w której zapisane są losy świata ziemskiego. Powstała astrologia.
Medycyna Babilońska miała charakter empiryczno-subnaturalistyczny z dużą domieszką astrologii. Życie, zdrowie, choroba zależały od bogów, sił nadprzyrodzonych, stanu gwiazd. W samym ciele ludzkim najważniejszą rolę odgrywała krew – odzwierciedleniem mitu o powstaniu człowieka z krwi jednego z Bogów wymieszanej z ziemią. Choroba najczęściej utożsamiana ze złym duchem, którego trzeba wypędzić za pomocą zaklęć. Bóg Marduk (słońce wychodzące z morza) – wypędzał choroby, dawał zdrowie. W powszechnym użyciu występują amulety. W chorobie ważną rolę odgrywały liczby, np.: siódemka była zła (oraz jej wielokrotności) – unikano odwiedzania chorego w ten dzień miesiąca. Ważną rolę odgrywają znaki (ukazanie się zwierzęcia w domu, u bramy, lot ptaków, itp.), sny, z których to mędrcy wysnuwali wnioski co do przebiegu choroby. Zawód lekarski wg steli Hammurabiego zajmował najwyższe stanowisko wśród zawodów. Mimo przewagi teurgii i astrologii lekarze babilońscy posiadali duże umiejętności i doświadczenie czysto empiryczne, czego dowodem może być wysoko rozwinięta chirurgia.

ŻYDZI
W medycynie żydowskiej na pierwszy plan wysuwa się higiena. Znajdujemy tu wiele powiązań z medycyną egipską. Pozostałości ówcześnie wysoko stojących norm higienicznych, dzisiaj będących jednak niedostosowanymi do współczesnych warunków rytuałami o znaczeniu bardziej symbolicznym niż praktycznym, znajdujemy u ortodoksyjnych Żydów. Wiedze o ówczesnej medycynie żydowskiej zdobywamy głównie z takich źródeł jak Talmud oraz ze Starego Testamentu. Talmud powstawał przez kilka stuleci (I-VI w. n.e.). Pisany był przez uczonych rabinów. Jest w nim dużo informacji na temat medycyny i higieny. Anatomia opierała się głównie na bardzo powierzchownych badaniach. Lekarze znali całą medycynę i zajmowali się leczeniem chorób wewnętrznych i przeprowadzali zabiegi chirurgiczne. Poza nimi istnieli „chirurdzy” zajmujący się upuszczaniem krwi, stawianiem baniek, obrzezaniem, itp. Choroby wg Talmudu mają źródło w niewłaściwym zmieszaniu soków w ciele (stąd upust krwi). Trędowatych izolowano. Wykonywano dość skomplikowane zabiegi chirurgiczne. Poza szeroko rozpowszechnioną empirią pojawiają się również poglądy teurgiczne i wiara w siły nadprzyrodzone.