Renesans (odrodzenie)
1. Odrodzenie (Renesans), okres w historii sztuki i kultury europejskiej rozciągający się od XIV wieku do XVI wieku. Odrodzenie miało swój początek we Włoszech
2. W renesansie na plan pierwszy zaczęto wysuwać jednostkę ludzką, z jej potrzebami, odczuciami i indywidualnymi dążeniami (humanizm).Charakterystyczną cechą tego okresu był powrót do wartości antycznej Grecji i Rzymu, z ich podziwem dla piękna ludzkiego ciała. W okresie odrodzenia dynamicznie rozwijała się nauka i technika, a wiedza ludzka dotycząca otaczającego świata znacząco się powiększyła. Bujnie rozwijała się sztuka, literatura i muzyka, która zyskiwała coraz więcej możnych mecenasów z kręgów magnaterii, władców, książąt i papiestwa.
3. Głównym pojęciem wiążącym się z renesansem jest „Humanizm” :
Humanizm epoki odrodzenia przeciwstawiał się koncepcjom średniowiecza (szczególnie teocentryzmowi), w związku z czym nawiązywał do idei starożytności. Hasłem humanizmu stała się maksyma Terencjusza: "Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce." Popularne jest też stwierdzenie Protagorasa "Człowiek jest miarą wszechrzeczy". Samo pojęcie Humanizmu używane jest dopiero od nowożytności.
4. Głównymi osiągnięciami odrodzenia było:
- Odkrycie Ameryki przez Kolumba w 1492 r.
- Wynalezienie pierwszej przemysłowej metody druku w Europie przez Jana Gutenberga
- Stworzenie teorii heliocentrycznej, w której Mikołaj Kopernik stwierdził, że to Ziemia obraca się wokół Słońca a nie Słońce wokół Ziemi.
5. Główni przedstawiciele w Polsce:
- Mikołaj Rej
- Jan Kochanowski
- Mikołaj Gomółka
- Andrzej Frycz Modrzewski
- Szymon Szymonowic
- Łukasz Górnicki
- Jan (Sacranus) z Oświęcimia
- Piotr Skarga
- Andrzej Krzycki
Główni przedstawiciele w Europie:
- Leonardo da Vinci
- Michał Anioł
- Rafael Santi
- Hans Holbein
- Jan Gutenberg
- Filippo Brunelleschi
- Donato Bramante
- Tomasz Morus
- Erazm z Rotterdamu
- Marcin Luter