Gospodarka w I polowie XIX wieku

Przem. Spol. Gosp. w pierwszej pol. XIXw Rewolucja przemyslowa w Anglii dociera na kontynent europejski.Potega przemyslowa swiata jest Wlk.Bryt. Produkuje się tam wegiel kamienny i stal. Głównym wynalazkiem jest maszyna parowa która ma wyk w komunikacji. Powstaja pierwsze linie kolejowe: pierwsza linia była w Wlk.Bryt. W1842powst pierwsza linia kol na Śląsku. Kształtuja się nowe klasy spol: proletariat, kapitalizm wolnokonkurencyjny. Przemiany w drugiej pol. XIXw. Pojawiaja się nowe wynalazki: żarówka, samochod, samolot które zmieniaja zycie ludzi. Nowe gałęzie przemyslu chemiczny samochodowy(Niemcy). Pojawiaja się nowe potęgi gosp które przeganiaja W.Bryt w tz. nowoczesnych galeziach przem. Niemcy USA częściowo Włochy Francja Japonia najbardziej dynamicznie roz. Się panstwo przed I woj. Swiat to Niemcy Nastapił rozwoj infrastruktury powst kanal Sueski(1869) Panamski(1914) Kilonski(1914) pojawily się statki transatlantyki. Nast. koncentracja kapitalu powst monopole przedsiębiorstwa o chrakt. Narodowym Tworzy się wielkoprzemyslowa klasa robotnicza powst ośrodki przemysłowe istniejące do dzis najwiek w Europie i na Swiecie. Imperializm-walka o wpływy na calym swiecie rozp się proces globalizacji. Koncerny zaczynaja walke o wladze na calym siwecie. A)pojawia się masowa prod po raz pierwszy wprowadzono prod tasmowa w USA. Pod koniec XIX w pojawily się urządzenia AGD. Rozwoj medycyny wprowadzono profilaktyczne szczepienia. B)XIXw nowa faza kolonializmu kontynenty kolonizowane przez europe w tym USA to Afryka i Azja posiadanie kolonii świadczy o potędze gosp danego panstw. Kolonie traktowane sa jako rynek zbytu jako miejsce wywozu kapitalu i jako baza surowcowa. Panstw które nie posiadalo kolonii nie moglo się rozwijac. ¼ kuli ziemskiej znajdowala się pod panowaniem W.Bryt. Brytania i jej kolonie:a)Brytyjske dominia-panstw o szerokiej autonomi wewnętrznej Kanada N.Zelandia Australia.b)Protektoraty-Egipt i Indie bylu wicekrólestwem zachowano tam miejscowa wladze ale najważniejsze decyzje zapadaly w W.Bryt. c)Tereny wcielone do W.Bryt.-tereny najbardziej zacofane Francja: cala Afryka Saharyjska, Wietnam, Kambodża i Laos w USA-Gujana Francuska Hiszp. Portugalia-Angola Belgia-Kongo Holandia-Indonezja Włochy-Libia i Somalia Włoska Niemcy-Kamerun, Togo, Nambia Mozambik Nowa Gwinea. Wojny kolonialne 1)rosyjsko-japonska o Koreę zwyc. Japonii 2) Burska pomiedzy kolonistami Holenderskimi a Bryt od 1899-1902 gdy na terenach Rep.Burskich odkryto diamenty. 3) Afganistan- msc. Rywalizacji Ang.-Rosyjskiej Nowe pogl. Filozoficzne i naukowe I pogl. XIXw –pozytywist.(kult nauki) człowiekowi wydawalo się ze zapanowal nad technika II Darwinizm-teoria doboru naturalnego gat. Wypierane sa przez lepsze(człowiek wywodzi się od malpy) Naturalna selekcja III Rozwoj filozofii- Nisze był to filozof niemiecki. Rozw. Teorie Darwina stw. Ze istnieja ludzie i podludzie słabsi powinni być niewolnikami Imperializm-Nisze i Darwin byli ze soba powiazani. Powiazany z biala rasa nad innymi(jak ktos nie wie o co chodzi to się Soni pytac :-P). Marksizm-w postaci poglądów Marksa i Engleba w ludzkości istnieje walka o równość klas. Socjalizm-nawiazywal do pogl Marksa i odrzucal dyktature proletariatu i twierdzi ze należy stopniowo przebudowac istniejący kapitalizm. Anarchizm-odrzucenie wszelkich instytucji nawet panstwa. Powst 2 miedzynarodowki zaczely się tworzyc partie. Nastąpiła samoorganizacja partii robotniczej najwcześniej taka partia rob. powst w Niemczech a najpóźniej Rosji. Tworza się podst doktryny liberalizm komunizm nacjonalizm(faszyzm) Nastepuje przysp procesow demokratycznych upowszechnienie prawa wyborczego Po I woj. Swiat powst ruch feministyczny równość kobiet Narodziny kult. Masowej prasa:codzienna, kino film po I woj. Swat powst radio)