Porównanie dwóch obszarów na kuli ziemskiej na tej samej szerokości geograficznej o różnych klimatach.

Porównanie dwóch obszarów na kuli ziemskiej na tej samej szerokości geograficznej i o różnych klimatach.




Kasia Pietrzykowska
Kl. I b







Moje porównanie dotyczy dwóch miast wraz z ich najbliższą okolicą. Pierwsza miejscowość to Londyn, stolica Wielkiej Brytanii (51,30 N 0,8 E), drugą natomiast jest stolica Kazachstanu Astana (51.18 N 71.45 E) leżąca na Wyżynie Turgajskiej. Porównane obszary leżą w strefie umiarkowanej.



Na początku chciałabym wyjaśnić dwa pojęcia bezpośrednio związane z pracą:

Klimat jest to charakterystyczny przebieg zjawisk pogodowych do których zalicza się:
• temperatura powietrza,
• ciśnienie atmosferyczne,
• wilgotność,
• siła i kierunek wiatru,
• zachmurzenie i rodzaj chmur,
• opady i osady atmosferyczne - ich rodzaj i wielkość,
• zjawiska atmosferyczne np. burze,
Klimatologia - dział geografii fizycznej, nauka o klimacie. Zajmuje się następującymi zagadnieniami:
• procesy klimatotwórcze,
• wpływ czynników geograficznych na przebieg tych procesów,
• opisywanie i klasyfikacja klimatów kuli ziemskiej,
• zmiany klimatyczne w dziejach Ziemi.










Klimat Londynu

Wielka Brytania leży w klimacie umiarkowanym, morskim, na który wpływ ma ciepły Prąd Północnoatlantycki. Stąd się bierze zauważalna wilgotność powietrza. Charakterystyczną cechą jest zachmurzenie oraz częste mgły, które podkreślają nastrojowość i tajemniczość tego miasta. Wybierając się do Londynu warto pamiętać, że w tym mieście śnieg jest rzadkością. Przykładowe zdjęcia mogą być dowodem na to, że Londyn to pochmurne i deszczowe miasto.




Tabela średnich temperatur i opadów Londynu.

Miesiąc Średnia temperatura (oC)
Średnie całkowite opady (mm) Średnia liczba dni deszczowych
Dzienne
Minimum Dznienne
Maximum
Styczeń 2.4 7.2 53 14.8
Luty 2.5 7.6 36 10.8
Marzec 3.8 10.3 48 13.4
Kwiecień 5.6 13.0 47 12.7
Maj 8.7 17.0 51 12.5
Czerwiec 11.6 20.3 50 10.5
Lipiec 13.7 22.3 48 10.1
Sierpień 13.4 21.9 54 10.9
Wrzesień 11.4 19.1 53 10.5
Październik 8.9 15.2 57 11.6
Listopad 5.1 10.4 57 14.0
Grudzień 3.4 8.2 57 13.2


Zimą 2002 roku śnieg spadł pierwszy raz od kilku lat. Trzeba się również przyzwyczaić do częstych opadów i w miarę możliwości obecności parasola. Ale to wcale nie oznacza, że Londyn jest szarym i ponurym miastem. Najlepszym tego dowodem jest pogoda w lipcu 2003r., kiedy temperatura sięgała nawet 35C.
Analizując tabelę wywnioskować można iż najcieplejszym miesiącem w Londynie jest lipiec od 14 do 22oC, z kolei najzimniejszy jest styczeń 2,4-7,2oC. Najbardziej deszczowe miesiące to październik, listopad i grudzień – 57 mm, od 12 do 14 dni deszczowych. Luty jest miesiącem o najmniejszych opadach, które wynoszą 36 mm, tylko przez (średnio) 10,8 dnia
w miesiącu pada opad.










Klimat w Astanie
Klimat w Astanie to klimat kontynentalny. Można go nazwać ekstremalnym, ponieważ lata są gorące, a zimy mroźne z rozległym i lodowatym wiatrem.







Tabela średnich temperatur i opadów Astany.

Miesiąc Średnia temperatura (oC)
Średnie całkowite opady (mm) Średnia liczba dni deszczowych
Dzienne
Minimum Dznienne
Maximum
Styczeń -22.0 -12.6 23 3.9
Luty -21.8 -11.3 15 3.3
Marzec -15.6 -5.0 18 3.3
Kwiecień -2.4 9.3 20 5.4
Maj 5.8 19.6 30 8.4
Czerwiec 11.2 25.3 41 10.4
Lipiec 13.4 27.0 51 11.6
Sierpień 10.9 24.3 36 9.9
Wrzesień 5.1 18.6 25 6.8
Październik -2.1 8.5 28 7.4
Listopad -11.2 -3.0 20 4.7
Grudzień -18.9 -9.7 20 3.9



Dane przedstawione na wykresach:





Z przedstawionych danych można stwierdzić, że w Astanie najcieplejszym miesiącem jest lipiec od 13 do 27C. Najchłodniejszy jest styczeń od -22 do -12C. Najmniej opadów występuje w lutym (15mm), a najwięcej w lipcu (51mm).







Porównanie opadów i temperatury na przedstawionych obszarach


Opady:

Miesiąc Średnie całkowite opady (mm) London Średnie całkowite opady (mm) Astana Średnia liczba dni deszczowych London Średnia liczba dni deszczowych Astana


Styczeń 53 23 14.8 3.9
Luty 36 15 10.8 3.3
Marzec 48 18 13.4 3.3
Kwiecień 47 20 12.7 5.4
Maj 51 30 12.5 8.4
Czerwiec 50 41 10.5 10.4
Lipiec 48 51 10.1 11.6
Sierpień 54 36 10.9 9.9
Wrzesień 53 25 10.5 6.8
Październik 57 28 11.6 7.4
Listopad 57 20 14.0 4.7
Grudzień 57 20 13.2 3.9
Suma 611 327 145 79


Temperatura:

Miesiąc Astana Londyn
Dzienne Minimum Dzienne Maximum Dzienne Minimum Dzienne Maximum
Styczeń -22.0 -12.6 2.4 7.2
Luty -21.8 -11.3 2.5 7.6
Marzec -15.6 -5.0 3.8 10.3
Kwiecień -2.4 9.3 5.6 13.0
Maj 5.8 19.6 8.7 17.0
Czerwiec 11.2 25.3 11.6 20.3
Lipiec 13.4 27.0 13.7 22.3
Sierpień 10.9 24.3 13.4 21.9
Wrzesień 5.1 18.6 11.4 19.1
Październik -2.1 8.5 8.9 15.2
Listopad -11.2 -3.0 5.1 10.4
Grudzień -18.9 -9.7 3.4 8.2
Średnia -3,966 7,583 7,541 14,375



Kształtowanie się elementów klimatu uzależnione jest od obiegu ciepła, ogólnej cyrkulacji atmosfery i z nią związanych ruchów mas powietrza oraz obiegu wody. O klimacie decydują również czynniki geograficzne. Do najważniejszych należy wysokość Słońca
i oświetlenie Ziemi, co pozwala na wyróżnienie stref termicznych: gorącej oraz dwóch stref umiarkowanych i dwóch zimnych (jak już wspominałem, obszary, które porównuję leżą w strefie umiarkowanej).
Wystarczy tylko spojrzeć na powyższe zestawienie danych, by spostrzec różnice, które istnieją pomiędzy temperaturą tych dwóch obszarów, a także ich opadami. Jak widzimy na pierwszej tabelce ilość opadów w Londynie jest 1,9 razy większa niż w Astanie. Wynika to
z położenia Londynu, który jak wiemy znajduje się w pobliżu oceanu. Bardzo podobnie jest
z dniami deszczowymi, London ma ich 1,8 razy więcej. Astana to miasto dookoła, którego rozprzestrzeniają się azjatyckie stepy. To decyduje o małych opadach, ponieważ woda paruje jedynie z roślin i gleb, a chmury by przebyć drogę od morza do środka kontynentu muszą pokonać ogromne ilości kilometrów. Nie dolatując do Astany i jej okolic znikają powodując opady. Chmury nad Astaną nie są bardzo częstym zjawiskiem właśnie dlatego, klimat Astany ciągle pozostaje suchy i ciepły, dlatego też w okolicach Kazachstanu mamy do czynienia ze stepami. Stolica Anglii to miasto leżące na stosunkowo niedużej wyspie na dodatek blisko ogromnych zbiorników wodnych. Woda paruje z nich bardzo mocno i powstają chmury, które następnie są przenoszone na ląd. Tam przekroczona zostaje temperatura punktu rosy
i powstaje opad. Dlatego Londyn jest pochmurnym miastem o wilgotnym klimacie okołomorskim, z często występującymi mgłami. Warto zaznaczyć, że ciepły Prąd Północnoatlantycki niesie ze sobą wilgotne i ciepłe powietrze morskie. Powszechnie wiadomo, że ciepłe powietrze może zatrzymać w sobie dużo większe ilości wody. W związku z tym, że wyżej wymieniony prąd jest ciepły niesie ze sobą nasycone wodą powietrze i chmury, z tego powodu Londyn jest miastem w którym ciężko obyć się bez parasola.
Jeżeli chodzi o temperaturę, zgodnie z wynikami obliczeń (pod drugą tabelką) możemy obliczyć, że średnia temperatura roczna dla Londynu wynosi około 11C, a dla Astany 1,8C. Więc różnica między średnimi temperaturami wynosi ponad 9C. Dlaczego? Przecież obydwa obszary są położone na tej samej szerokości geograficznej i to właśnie od niej zależy ilość otrzymywanej przez powierzchnię Ziemi energii słonecznej? Jak widzimy nie tylko szerokość geograficzna decyduje o odpowiednim klimacie na danym obszarze. Oprócz niego o klimacie decydują czynniki zwane astrefowymi. Jedynym z ważniejszych czynników astrefowych warunkujących klimat jest rozkład lądów i mórz. Powierzchnie lądów i mórz różnią się pod względem właściwości fizycznych. Skały tworzące lądy w lecie szybciej się nagrzewają, aniżeli wody oceanów. Oceany w lecie magazynują ciepło, które powoli oddają w zimie. Masy powietrza formujące się nad każdą z tych powierzchni, oprócz różnej charakterystyki termicznej różnią się jeszcze wilgotnością.
Innym czynnikiem astrefowym jest wysokość nad poziomem morza i rzeźba terenu. Wraz z wysokością maleje oddziaływanie ze strony podłoża, a wzrasta wpływ Słońca. Spadają: temperatura, ciśnienie i wilgotność powietrza. Klimat zależy również od rzeźby terenu,
a szczególnie przebiegu łańcuchów górskich. Często stanowią one przeszkodę utrudniającą migrację mas powietrza. Wyraźne jest też zróżnicowanie wielkości opadów na takich barierach.
Cechy klimatu zmieniają się również w zależności od pokrycia terenu. Obszary zawartej szaty roślinnej, pokrywa śnieżna i lodowa, obszary jeziorne czy zabagnione, wreszcie zabudowa miejsko-przemysłowa modyfikują stosunki klimatyczne. Powierzchnie zalesione mają niższe temperatury w lecie niż obszary pozbawione roślinności. W zimie są za to cieplejsze. Zalesione obszary mają też więcej opadów niż tereny, gdzie lasów jest niewiele. Pokrywa śnieżna i lodowa izoluje podłoże przed stratami ciepła. Dodatkowo, dzięki swej barwie, odbija znaczną część promieniowania słonecznego, stabilizując stosunki klimatyczne obszarów chłodnych. Obecność jezior i mokradeł zwiększa intensywność parowania
i wielkość opadów.
Bardzo interesująco przedstawia się wpływ na klimat obszarów o dużych zmianach antropogenicznych. Mówi się nawet o tak zwanej "miejskiej wyspie ciepła". W lecie rozgrzane mury domów i nawierzchnie dróg podnoszą temperaturę powietrza. W zimie ogrzewanie domów i powstające przy tym produkty spalania dają ten sam efekt ocieplenia.
Z kolei duże zanieczyszczenie powietrza w miastach jest przyczyną narastania ilości drobin pyłów pełniących rolę jąder kondensacji, co zwiększa ilość opadów. Miasta, stanowiąc przeszkodę w terenie, powodują hamowanie prędkości wiatru (tzw. efekt kurtynowy). Jednak pomiędzy wysokimi budynkami następuje z kolei wzrost jego prędkości (tzw. efekt tunelowy).
Prądy morskie mają olbrzymie znaczenie dla klimatu wielu rejonów świata. Przenoszą prawie połowę ciepła z niskich, międzyzwrotnikowych szerokości geograficznych do wysokich. Pozostała część ciepła przemieszcza się w wyniku cyrkulacji powietrza. Ciepłe prądy morskie ogrzewają lądy, które opływają, podnosząc wyraźnie ich temperaturę. Prądy zimne oziębiają obmywane lądy. Powietrze nad zimnymi prądami jest nie tylko chłodne, ale zawiera też mniej wilgoci. Sprawia to, że obszary lądowe, do których dociera to powietrze, są chłodne i cierpią na niedostatek opadów. Z taką sytuacją mamy do czynienia na przykład na zachodnim wybrzeżu Ameryki Południowej (Pustynia Atacama) czy południowo-zachodniej Afryki (Pustynia Namib).
Jeżeli chodzi o nasze porównanie, to głównym czynnikiem astrefowym jest rozkład mórz
i lądów oraz prądy morskie. Myślę, że nie trzeba nic wyjaśniać, bo przecież wszystko już wiadomo. Północnoatlantycki Prąd morski niesie ze sobą ciepłe i wilgotne powietrze na obszar Londynu, dlatego jego klimat jest bardziej wilgotny i ciepły. Dzieje się tak dlatego, bo stolica Wielkiej Brytanii leży w odróżnieniu od Astany w pobliży oceanu.