profil

Porównaj Tren VIII do "Obietnicy" Władysława Broniewskiego.

poleca 85% 2595 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Treny powstawały na przełomie lat 1579 i 1580. Geneza tego cyklu jest problemem złożonym i nie należy doszukiwać się jej jedynie w śmierci dziecka - trzydziestomiesięcznej córki Urszulki. Treny należą do gatunku funeralnego, czyli żałobnego, mają na celu pochwałę cnót i zalet zmarłego, wielkość poniesionej straty, demonstrację żalu i pocieszenie. Zarówno Jan Kochanowski w Trenie VIII, jak i Władysław Boroniewski w swym wierszu pt. "Obietnica" ukazują wielką rozpacz, smutek i żal po stracie córek, poświęcają im swoje utwory, w których wychwalają ich zalety, co jest dowodem na ich bezgraniczną miłość i oddanie się. Oba utwory należą do liryki funeralnej (żałobnej). Kochanowski jako pierwszy autor renesansowy przerwał kult pisania dla królów, w swoich trenach wywyższał swą zmarłą trzydziestomiesięczną córeczkę. Broniewski jest przykładem współczesnego autora, który kontynuuje kult rozpoczęty przez autora renesansowego.
Tren VIII i Obietnica są fragmentami cyklu trenów i Anki - Boroniewskiego. Córka Jana Kochanowskiego nie mogła nacieszyć się życiem, ponieważ zmarła bardzo wcześnie, gdy miała zaledwie 2 latka. Natomiast córka Władysława Boroniewskiego mogła korzystać z życia, gdyż odeszła z tego świata już jako dorosła kobieta, która zatruła się gazem. Adresatką trenu jest Urszulka. Jest to liryka zwrotu do adresata. Ojciec zwraca się bezpośrednio do zmarłej. Podmiotem lirycznym w wierszu jest ojciec, który na zasadzie kontrastu opisuje dom w Czarnolesie jeszcze za życia córeczki i tuż po jej śmierci. Tekst trenu można podzielić na trzy części. Pierwsza to apostrofa do nieżyjącej córki i opis domu. Druga to opis domu pełnego radości i dziecięcego szczebiotu. Trzecia z kolei to powrót do opisu domu smutnego i pustego. Ojciec zwraca się w apostrofie bezpośrednio do nieżyjącej córki, co jest załamaniem zasady decorum, gdyż niestosownym jest mówienie o śmierci, a już tymbardziej zwracanie się do umarłego. Zwraca także uwagę, że zniknięcie Urszulki stało się powodem nastania ogromnej pustki w domu. Kochanowski w swym trenie zastosował antytezę : " Pełno nas, a jakoby nikogo nie było" - sądzę, że służy ona podkreśleniu kontrastu między domem rodzinnym bez małej dziewczynki, a tym jaki był kiedyś. Pustka spowodowana stratą dziecka jest przede wszystkim emocjonalna - nikt nie może zastąpić Urszulki. Zwrot ten także jest obrazem jednej z funkcji liryki żałobnej, mianowicie ujawnienia wielkości poniesionej straty. Adresatką "Obietnicy" Władysława Broniewskiego podobnie jak w Trenie VIII jest zmarła córka. Podmiotem lirycznym jest ojciec opłakujący śmierć córki, który nie potrafi pogodzić się z odejściem dziecka. Wiersz rozpoczyna się apostrofą do córki. Podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do córki, nie może pogodzić się z tragedią, jaka spotkała jego oraz jego dziecko. Wspomina także o obietnicy, którą chce spełnić - lojalność wobec córki. Podmiot liryczny zwraca się do córki używając licznych zdrobnień, co podkreśla jej wyjątkowość, a zarazem kruchość. Ojciec zmarłej twierdzi, że umarła tylko fizycznie, bo duchowo, ciągle o niej myśli i nigdy jej nie zapomni. Podmiot liryczny uważa, iż nie łatwo jest pisać o miłości, nadziei, radości, gdyż po każdym wierszu upada - jest załamany. Ciężko mu żyć bez córki. Porównuje noc do strasznych ptaków, które kraczą mu nad głową. Po zaanalizowaniu obu wierszy stwierdzam, iż Jan Kochanowski bez celu szuka pociechy, ponieważ nikt nie przywróci do życia jego córki. Władysław Boroniewski w przeciwieństwie do autora renesansowego postanawia się nie poddawać, chce spełnić obietnicę daną córce, nie chce jej zawieść, mimo tego, iż umarła, chce być do końca wierny i lojalny wobec swego dziecka. Cały cykl trenów Jana Kochanowskiego jest przede wszystkim poświęcony jego 2 letniej córeczce, ale także ukazuje coraz głębszy kryzys światopoglądowy. Na przykład Tren IX odsłania słabość ludzkiej mądrości, która nie potrafi ochronić człowieka przed losem, ale także dramat mędrca odczuwającego poniżenie, gdy odkrywa, że cierpi jak zwykły śmiertelnik. Tren XI pogłębia poczucie kryzysu. W niezwykle damatycznych sformuowaniach podważa bowiem naczelną dla renesansu kategorię cnoty. Również i pobożność nie daje poczucia bezpieczeństwa, nie broni przed nieszczęściem. Kryzysowi światopoglądu humanistycznego towarzyszy zwątpienie natury religijnej. Rozpacz każe ojcu szukać utraconego dziecka w zaświatach. W trenie X aluzje odnoszą się do starożytnego toposu wysp szczęśliwych, do rzeki Lety, której wody dawały zapomnienie, do orfickich przekonań o reinkarnacji. Żadna jednak z owych odwiecznych krain nie daje pewności pozagrobowego istnienia Urszulki. Tren X jest szczytowym punktem rozpaczy poety. Wyraża bunt przeciwko Bogu i poczucie niesprawiedliwości. Następne treny przynoszą uspokojenie i pogodzenie się z losem. Pojawia się poszukiwanie pociechy, wyznanie winy zwiątpienia w Boga oraz ukorzenie się przed nim w Trenie XVIII aż po Tren XIX - albo sen. W lirycznej wizji przychodzi do poety jego matka z Urszulką na rękach. To ona wypowiada kluczowe dla całego cyklu słowa : "Człowiek z baczeniem" winien być gotowy na zmienność losu ludzkiego. Jan Kochanowski w swym Trenie wspomina zabawki oraz rzeczy swej córeczki, natomianst Władysław Broniewski o obietnicy danej swej dorosłej córce. Autorzy tych dwóch tekstów są kontrastowi. Kochanowski w swym trenie nastawiony jest głównie na wspomnienia o swej córce, o rzeczach, które po niej pozostały. Boroniewski myśli o przyszłości bez swej córki. Bohaterami wierszy są ojcowie - w trenie ojciec, który odczuwa ogromną pustkę, żal, rozpacz po stracie swego dziecka, w wierszu pt. "Obietnica" - ojciec, który ciągle odczuwa istnienie swej córki. W wierszu Boroniewskiego wyraźnie widać mobilizację do spełnienia obietnic danych dziecku przed śmiercią - czego niestety nie można powiedzieć o Trenie VIII, gdyż autor nastawiony jest przede wszystkim na opisywaniu swych uczuć wewnętrznych.
W obu wierszach podmiotem lirycznym są ojcowie opłakujący śmierć swych córek - adresatek wierszy. Oba utwory należą do liryki funeralnej (żałobnej). Uważam, że niezależnie od tego, czy dziecko się traci w epoce renesansu, czy współczesności - ból i cierpienie jest takie samo. Rozpacz po stracie dziecka nie ma sobie równej.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 5 minut

Gramatyka i formy wypowiedzi