Wzorce osobowe w Średniowieczu

23. ŚWIĘTY ALEKSY I LEGENDA
ASCEZA- umartwianie ciała dla doskonalenia duszy.
CECHY ASCETY
Ubóstwo, czystość, pogarda dla potrzeb ciała, rezygnacja z życia rodzinnego, wyrzeczenie się dóbr doczesnych.
LEGENDA- żywoty świętych spisywane byłe w postaci legend (hagiografia-żywot pisarstwo) legenda pochodzi od łac lego- czytam i rozumiana była w średniowieczu jako utwór który należy odczytać w danym dniu z okazji imienin świętego. Dziś legendy to opowieści o treści fantastycznej i nie tylko z życia świętych. Innym przykładem ascety jest św Franciszek z Asyżu.
24.ROLAND – ŚREDNIOWIECZNY RYCERZ
Trwa w 8 wieku i dotyczy Karola Wielkiego z Saracenami w Hiszpanii. Tylna straż armii Karola została zdradziecko zaskoczona i po obronie Hrabia Roland zginął. Jego śmierć podobna była do śmierci Jezusa. Rycerz był: odważny, mężny, zasłużony dla kraju, rycerski , nieważna była dla niego cena zwycięstwa, religijny, lojalny wobec króla, wierny Francji, Jego śmierć wzrasta do roli symbolu.
25. WZÓR OSOBOWY WŁADCY
Karol Wielki, Król Artur, Bolesław Chrobry i Krzywousty.
Wiedzę tę czerpiemy najczęściej z kronik. W XI i XII wieku nastąpił rozwój dziejopisarstwa (historiografia) Kronika Galla Anonima. Pokazuje on Polskę czasów B. Krzywoustego i Chrobrego. Autor kreuje władców na Herosów, wyróżniają się męstwem, dzielnością, odwagą, szybkością działania i sprawiedliwością.
26.LAMENT ŚWIĘTOKRZYSKI
Podmiotem lirycznym wiersza jest Matka Boska która straciła syna i che opowiedzieć o swoim cierpieniu. Wyznania kieruje do 4 adresatów.
 Do ludzi, chce się im wyżalić i czeka aż oni użalą się nad nią.
 Do syna wiszącego na krzyżu. Matka patrzy Nawego cierpienie i nie może mu pomóc ani ulżyć a jego ciało wisi tak wysoko co powoduje jeszcze większa rozpacz.
 Do anioła Gabryela ma do niego żal iż ją oszukał jak zwiastował jej nowinę mówil jej o miłości nie o cierpieniu
 Do matek świata chcąc je uświadomić iż macierzyństwo wiąże się też z cierpieniem
Autor przedstawia Matkę Boską jako kobietę która cierpi z powodu śmierci syna. Inne tytuły wiersza to: Skarga Matki Boskiej po Krzyżem, Żale Matki Boskiej.
27. ROZMOWA POLIKARPA ZE ŚMIERCIĄ
Bohater Polikarp człowiek wykształcony który chcę zdobyć wiedze na temat śmierci. Prosi Boga by mógł się z nią spotkać , ten spełnia jego prośbę. Mędrcowi ukazuje się śmierć , jest szkaradna ma postać rozkładającego się ciała i kosę w ręce. W czasie spotkania Polikarp przekonuje się że śmierć jest wszechpotężna , nikt przed nią nie ucieknie. Dosięgnie każdego bez względu na zawód i majątek. W sztuce częstym motywem były korowody postaci które szły tanecznym krokiem za śmiercią to motyw DANCE MACABRE- TANIEC ŚMIERCI.