Migracja

MIGRACJA jest to proces przemieszczeń przestrzennych ludzi, zmiany miejsca zamieszkania (pobytu) osób, które przenoszą się z miejsca pochodzenia (miejsca wyjazdu) do miejsca przeznaczenia (miejsca przyjazdu).

Migracje wywoływane są przez takie zjawiska, jak słaby rozwój gospodarczy określonego kraju lub występujący na nim nadmiar siły roboczej. Duży wpływ na ruchy migracyjne wywierają wojny, prześladowania religijne i polityczne, podboje, a również decyzje polityczne, zmierzające do zagospodarowania nowych obszarów.

Podział migracji ze względu na kierunek

a) Migracje wewnętrzne
Migracje dzielą się ze względu na obszar na jakim zachodzą. Migracje występujące w granicach jednego kraju nazywamy m. wewnętrznymi. Wyróżniamy następujące kierunki migracji wewnętrznych:
- Ze wsi do miasta – proces rozpoczęty już w dobie średniowiecza(wędrówka bezrolnych chłopów do miast, w celu znalezienia pracy). W okresie rewolucji przemysłowej(XIX w.) proces ten miał miejsce na większą skalę(rozwój techniki spowodował zwiększenie wydajności rolnictwa, co skutkowało zmniejszeniem liczby rolników, których to zaczęły zastępować bardziej wydajne urządzenia. W bezrobocia, chłopi wraz z rodzinami przenosili się do miast, gdzie łatwiej można było znaleźć pracę np. w fabrykach). Obecnie tą formę migracji da się zauważyć w krajach rozwijających się(np. Indie, Chiny)
- Z miasta do wsi – taki rodzaj migracji obserwujemy obecnie w wysoko rozwiniętych krajach, takich jak na przykład kraje „starej” Unii Europejskiej. Może on być spowodowany chęcią oddalenia się mieszkańców od zanieczyszczonych centrów miast i zamieszkania w miejscach nie zanieczyszczonych mniej zanieczyszczonych.
- Ze wsi do wsi – nie miewają tak masowego charakteru jak dwa pierwsze rodzaje migracji
- Z miasta do miasta - nie miewają tak masowego charakteru jak dwa pierwsze rodzaje migracji

b) Migracje zewnętrzne
Migracje polegające na zmianie kraju zamieszkania(wyjazd za granicę i przyjazd z zagranicy), nazywamy m. zewnętrznymi. Wyróżniamy następujące kierunki migracji zewnętrznych:
- Emigracja –(wychodźstwo) wyjazd obywateli z kraju za granicę i osiedlenie się w innym państwie
- Imigracja – przyjazd obywateli obcych państw do danego kraju i osiedlenie się w nim
- Reemigracja - powrót emigrantów do ojczyzny po dobrowolnym jej opuszczeniu
- Repatriacja - powrót osób przebywających przymusowo dłuższy czas poza granicami swego kraju do ojczyzny, powrót emigrantów do kraju pochodzenia z przywróceniem praw obywatelstwa(powrót uchodźców, jeńców i przesiedleńców).
- Deportacja - przekazanie danemu kraju nielegalnych imigrantów, którzy przybyli z jego terytorium

Do przyczyn migracji zalicza się przyczyny
- ekonomiczne- w celu poprawy warunków materialnych
- polityczne- w celu uniknięcia prześladowań politycznych czy religijnych
- wyjazdy turystyczne
- religijne- pielgrzymki do Rzymu, Ziemi Świętej, Lourdes, Mekki, Świątyni Sziwy
- zasiedlania- np. państwa Izrael po roku 1948, Syberii i Dalekiego Wschodu- powstawanie nowych miast, takich jak Brack, Angarsk, Komsomolsk i inne.

SKUTKI MIGRACJI
- zmniejszenie przyrostu rzeczywistego,
- drenaż mózgów
- rozbicie rodzin
- starzenie się społeczeństwa
- promocja Polski zagranicą
- złagodzenie bezrobocia w kraju.

Liczba migracji zewnętrznych nie jest w pełni znana ze względu na to, że wiele krajów nie prowadzi takiej statystyki. Ogólnie wiadomo, że w Europie Zachodniej na stałe i okresowo przebywa ok. 5 mln obcokrajowców. Najwięcej imigrantów przyjmują kraje Europy Zachodniej (Niemcy, Francja, Włochy) ponadto USA i Kanada. DO Europy Zachodniej napływa głównie ludność z Europy Środkowej i Wschodniej, Afryki Północnej oraz innych krajów byłych kolonii. Do USA i Kanady emigruje głównie ludność z Meksyku i z wysp Morza Karaibskiego, a także z Europy Środkowej, Wschodniej i z Rosji.

Istnieją kraje emigracyjne, z których ludność odpływa oraz kraje imigracyjne, które ludność przyjmują. W krajach wysoko rozwiniętych (imigracyjnych) następuje przyrost rzeczywisty ludności, rośnie liczba stosunkowo taniej, wykwalifikowanej siły roboczej i liczna specjalistów różnych branż. Systematycznie podnoszący się w krajach poziom produkcji pociąga za sobą redukcję liczby pracowników, co powoduje wzrost rodzimego bezrobocia. Nadmierny napływ cudzoziemców wywołuje dużą konkurencyjność na rynku pracy, co z kolei prowadzi do napięć społecznych, a nawet zjawisk agresji wobec cudzoziemców, np. w Niemczech, Wielkiej Brytanii i Francji.

Wędrówki ludów, czyli przemieszczanie się licznych rzesz ludzkich z kraju do kraju w poszukiwaniu lepszych warunków życia pracy, schronienia przed prześladowaniami politycznymi, rasowymi i narodowościowymi, są znane od wieków. W odległej przeszłości miały one przede wszystkim na celu zasiedlenie wolnych obszarów ziemi (wędrówki ludów celtyckich, germańskich czy mongolskich). Często kończyły się one podbojem cudzych ziem i grabieżą zamieszkałej na niej ludności. W średniowieczu występowała migracja pewnych warstw społecznych (kupców, chłopów, rzemieślników i rycerstwa). Czasy nowsze przyniosły migracje z przyczyn politycznych, np. we Francji w okresie Wielkiej Rewolucji czy w Polsce po rozbiorach i powstaniach narodowych w XIX w. Wtedy Polacy udawali się na emigrację, chcąc uniknąć prześladowań, więzienia lub zsyłki na Sybir. Wielkie ruchy migracyjne zostały wywołane przez II wojnę światową. Złożyły się na nie deportacje ludności na Sybir, wywóz ludności na prace przymusowe do Niemiec i ucieczki przed terrorem okupanta. Po zakończeniu wojny nastąpiły masowe ruchy repatriacyjne ludności, spowodowane zwłaszcza zmianami granic. Osobnym zjawiskiem były tu dobrowolne wybory statusu emigranta, zwłaszcza Polaków obawiających się represji w nowej rzeczywistości politycznej i społecznej kraju. Z tej przyczyny wielu Polaków obrało za swoją drugą ojczyznę USA. Główne czynniki powodujące emigrację mają obecnie charakter ekonomiczny. Część mieszkańców krajów biedniejszych stara się przenieść do krajów wysoko rozwiniętych Ameryki Północnej, Australii i Europy Zachodniej. Przemieszczanie się ludności jest też spowodowane niestabilnością polityczną i ekonomiczną w krajach Europy Wschodniej i Azji rozbudzeniem nacjonalizmów w państwach, które po roku 1990 uzyskały niepodległość. W drugiej połowie XX w. szybko powiększyła się niekontrolowana migracja. Z powodu pojawiającego się poczucia zagrożenia życia oraz trudnych warunków materialnych wielu ludzi decydowało się na los uchodźców. Kraje Ameryki Północnej, Europy Zachodniej i Australii stawiają przeszkody nielegalnej imigracji przez uszczelnianie granic, ostrą politykę wizową, nieudzielanie zezwoleń na pracę, tworzenie specjalnych obozów dla uchodźców, a przede wszystkim przez deportację. Obrona przed żywiołową migracja wynika nie tylko z obawy pojawienia się związanych z nią trudności ekonomicznych, konieczności zwiększania wydatków na budownictwo mieszkaniowe, zasiłki socjalne, ochronę zdrowia, ale również z lęku o wzrost patologii społecznych, przestępczości, jakie nieraz się z nią łączą. Różnice w osiągniętym poziomie rozwoju gospodarczego, standardzie życia społeczeństw poszczególnych krajów będą nasilały migracje we współczesnym świecie, przy czym będą się odbywały z południa na północ i ze wschodu na zachód. Kontrolowana migracja przyczynia się do rozwoju gospodarczego bogatych krajów. Uzupełnia ona braki spowodowane sytuacją ujemnego przyrostu naturalnego w tych krajach. Zapewnia tanią siłę roboczą, często o dużych kwalifikacjach zawodowych, stwarza wielokulturowość i wzbogaca życie duchowe poszczególnych narodów