Jacek Soplica - opracowanie pod charakterystykę

Jacek Soplica to główny bohater dzieła Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz”. To kolejne wcielenie bohatera romantycznego. Ulega on ogromnej przemianie: ze zbrodniarza w pokutnika, z dumnego, buńczucznego szlachcica w pokornego mnicha, z hulaki w gorącego patriotę, z Jacka Soplicy w księdza Robaka.

Ważne słowa bohatera
Jak łatwo może człowiek popsuć szczęście drugim
W jednej chwili, a życiem nie naprawi długim!
(księga X)

Jest w tym zasługa nie chcieć zostać winowajcą
Narodowym, choć naród okrzyczy cię zdrajcą!
(księga X)

Zły przykład dla Ojczyzny, zachętę do zdrady
Trzeba było okupić dobrymi przykłady,
Krwią, poświęceniem się… (księga X)

Epopeja to utwór epicki opowiadających o losach bohaterów związanych z ważnymi, przełomowymi dla danej społeczności wydarzeniami historycznymi, rozpoczyna się inwokacją, ma narratora, opisuje szczegółowo przyrodę, obyczaje itd.

Tematy, do których może się przydać postać Jacka Soplicy/ księdza Robaka:
• niespełniona miłość
• bohater romantyczny
• zemsta
• patriotyzm
• metamorfoza bohatera
• pokuta

Inni o Jacku Soplicy/księdzu Robaku:
Takim kwestarzem tajnym był Robak podobno
(…) Postać Bernardyna
Wydawała, że mnich ten nie zawsze w kapturze
Chodził i nie w klasztornym zestarzał się murze.
Miał on nad prawym uchem, nieco wyżej skroni,
Bliznę wyciętej skóry na szerokość dłoni
I w brodzie ślad niedawny lancy lub postrzału
(księga I)

Między szlachtą był jeden paliwoda,
Kłótnik, Jacek Soplica, zwany Wojewoda –
Gerwazy (księga II)

(…) łotr jeszcze do góry
Wzniesioną trzymał strzelbę, jeszcze dym szedł z rury!
(…) zbójca stał jak skamieniały! -Gerwazy
(księga II)

Moją konfederacką ogłaszam wam laską:
Że Jacek wierną służbą i cesarską łaską
Zniósł infamiji plamę, powraca do cześci
I znowu się w rzęd prawych patryjotów
mieści – Podkomorzy (księga XI)

Znaczenie postaci
To bardzo ważny bohater, ponieważ wnosi do utworu pierwiastek dramatyczny i historyczny, to także on wnosi przeżycia osobiste. Bez niego „Pan Tadeusz” mógłby być obrazem życia na wsi polskiej, sielanką z wplecioną w nią historią Tadeusza i Zosi. Ksiądz Robak jest łącznikiem pomiędzy codziennością a wydarzeniami historycznymi w okresie wojen napoleońskich. To bohater dynamiczny – jako jedyny przechodzi głęboką metamorfozę. Jego osobowość ulega ewolucji, zupełnie się zmienia: z dumnego i butnego sarmaty przeistacza się w ofiarnego i pokornego księdza.
Przemiana Jacka Soplicy w księdza Robaka stała się symbolem pewnego polskiego zjawiska – jedności Polski i kościoła. Kościół w trudnych momentach dla naszej ojczyzny zawsze był dla niej podporą duchową, moralną, organizacyjną, a także finansową.

CV – Biografia
Postać księdza Robaka/ Jacka Soplicy po raz pierwszy pojawia się w księdze I „Gospodarstwo”, gdy bohaterowie rozmawiają o tworzeniu Legionów we Włoszech. Jednak historia Jacka Soplicy właściwie rozpoczyna się gdy poznaje on Ewę – córkę Stolnika Horeszki.

Biografia bohatera przed przemianą:
Jacek Soplica był znanym hulaką, który lubił wypić, dobrze zjeść i często szukał zwady. Poznał córkę Stolnika i zakochał się w niej z wzajemnością. Wtedy ujawniły się inne cechy Jacka – czułość, troskliwość Pokochał ją szczerze. Mógłby to być początek prawdziwej szczęśliwej miłosnej historii, ale… Stolnik wcale nie zamierzał oddać mu swojej córki – dopóki potrzebował Jacka ze względu na swoje interesy zręcznie omijał ten temat, w końcu jednak podał mu czarną polewkę… Ta sytuacja ubodła ambicję i miłość własną naszego bohatera. Postanowił wyjechać gdzieś na wojnę, do Moskwy lub na Tatarszczyznę. Przed wyjazdem pragnął się pożegnać ze starym przyjacielem Stolnikiem, miał nadzieję, że może zmięknie mu serce… Dowiedział się jedynie od Stolnika o jego planach wobec Ewy– ojciec chciał wydać ją za mąż za kasztelana witebskiego. Jacek próbował zapomnieć o ukochanej, ożenił się z dziewczyną, której nie kochał. Nie potrafił jednak pogodzić się z tą sytuacją, zaczął pić i unieszczęśliwiał żonę, jego postępowania nie zmieniły nawet narodziny syna Tadeusza. Wkrótce jego żona umarła.

Jacek często błąkał się w rozpaczy niedaleko zamku Horeszków i przez przypadek znalazł się tam, kiedy Moskale najechali majątek Stolnika. Nasz bohater jedynie się temu przyglądał, nawet chciał pomóc, ale obrona przebiegała bardzo sprawnie. Kiedy Stolnik – pewny już rychłego zwycięstwa – wyszedł na ganek, Jackowi wydawało się, że ten mu urąga, szydzi z niego. W przypływie złości i żądzy zemsty chwycił karabin Moskala i zastrzelił Stolnika. Popełnił morderstwo w afekcie. Klucznik Gerwazy mierzył do niego, ale chybił… Jacek Soplica został uznany nie tylko za mordercę, ale i (niesłusznie) za zdrajcę. Musiał uciekać z kraju.

Biografia bohatera po przemianie
Jacek postanowił odkupić swoje winy – poświęcić swe życie odbudowie ojczyzny. Walczył pod Napoleonem, a potem wstąpił do zakonu i zmienił imię, stał się księdzem Robakiem. Po długiej tułaczce powrócił do kraju jako emisariusz: kwestował po dworach szlacheckich i karczmach, rozmawiał z drobną szlachtą, namawiał do opowiedzenia się po stronie Napoleona, do tworzenia na Litwie oddziałów powstańczych. Zadbał też o swojego syna, którego powierzył swemu bratu na wychowanie, zadbał również o Zosię, córkę Ewy (ponieważ ona został wywieziona na Syberię, gdzie zmarła). Był dobrą duszą w Soplicowie. Wykazał się ogromną odwagą i kunsztem strzeleckim podczas polowania – uratował Tadeusza i Hrabiego zaatakowanych przez niedźwiedzia, zabijając napastnika jednym celnym strzałem. Podczas najazdu Moskali na Soplicowo ocalił wszystkich dzięki podstępowi. Uratował życie ostatniemu z rodu Horeszków i Gerwazemu., ale sam został ranny. Wtedy właśnie ujawnił swe prawdziwe imię: Jacek Soplica. Wyspowiadał się przy swoim wrogu – kluczniku, ten mu przebaczył i wyjawił, że Stolnik przed śmiercią też przebaczył swemu zabójcy. Tej nocy ksiądz Robak umarł. W 1812 roku Podkomorzy publicznie podczas mszy dokonał rehabilitacji Jacka Soplicy..

Najważniejsze momenty w życiu bohatera
• poznanie Ewy Horeszkówny (bohater się w niej zakochał, zaczął ubiegać się o jej rękę, co spowodowało dalsze wydarzenia)
• oświadczyny i podanie Jackowi Soplicy czarnej polewki (bohater czuje się głęboko urażony zachowaniem Stolnika, od tej pory nie może być z ukochaną, postanawia wyjechać i walczyć)
• ślub z dziewczyną, której nie kochał (to z tego związku urodzi się Tadeusz), jest to nieudana próba zapomnienia o Ewie i pogodzenia się z jej zaręczynami
• zemsta– zabicie Stolnika Horeszki (od tej pory staje się mordercą, jest postrzegany jako zdrajca)
• ucieczka z kraju (rozpoczyna całkiem nowe życie)
• udział w wojnach napoleońskich
• wstąpienie do zakonu, przybranie nowego imienia– ksiądz Robak (zmiana priorytetów i zachowania bohatera – teraz jego celem jest służba ojczyźnie)
• spowiedź w obecności swego zaciekłego wroga– Gerwazego (wyjawia on swoją tajemnicę i opowiada swoją historię, uzyskuje przebaczenie)
• śmierć (w wyniku odniesionych ran – nowych i starych)
• pośmiertna rehabilitacja (Jacek odzyskuje dobre imię, szacunek)

Związki bohatera z innymi postaciami
• Jacek Soplica jest ojcem Tadeusza, powierzył jednak jego wychowanie swemu bratu
• Jacek jest bratem Sędziego
• Jacek jest ukochanym Ewy, jej niespełnioną miłością, on też bardzo, bardzo ją kochał
• Jacek jest na początku przyjacielem Stolnika, ale później z zemsty, w afekcie zabija go
• Jacek jest wrogiem Gerwazego, Gerwazy go nienawidzi, pragnie pomścić swego pana, którego zabił Jacek