profil

Kordian jako bohater romantyczny.

poleca 85% 183 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Juliusz Słowacki

Na podstawie podanego fragmentu Kordiana Juliusza Słowackiego scharakteryzuj postać tytułową jako bohatera romantycznego. Odwołaj sie do innych znanych ci scen dramatu.


Nad twórczością młodego Juliusza Słowackiego ciążyła fatalna opinia Mickiewicza, który stwierdził o wydanych dwóch pierwszych tomach „Poezji”, że jego wiersze są jak „gmach piekną architekturą stawiony, jak wzniosły kościół – ale w kościele Boga nie ma”. Poczucie urazy, jakie Słowacki żywił do Mickiewicza powiększył fakt, że w trzeciej części „Dziadów” pojawiła sie bardzo negatywnie przedstawiona postać Doktora, wzorowana na ojczymie Słowackiego, doktorze A. Becu.
Nic więc dziwnego, że swoimi utworami Słowacki chciał udowodnić swą wartość jako twórcy romantycznego. Gdy więc ukazał sie „Kordnian”, został on odczytany jako próba polemiki z Adamem Mickiewiczem na gruncie ideowo-artystycznym. Słowacki celowo powtórzył za Mickiewiczem niektóre chwyty kompozycyjne, ale wieksza zawartość utworu oraz wyraźna różnica w przesłaniu ideowym sprawiają, że „Kordiana” czytać można również w całkowitym oddzieleniu od trzeciej części „Dziadów”.
Utwór porusza kilka zagadnień. Oprócz wymienionej powyżej polemiki ideowo-artystycznej z Mickiewiczem, znaleźć tu można próbę rozrachuku z powstaniem styczniowym, nastepnie polemikę z romantycznymi mitami narodowymi, głównie koncepcja poety – Tyrtajosa i poety – przywódcy narodu, wreszcie utwór przedstawia historię dojrzewania oraz wizerunek psychologiczny młodego człowieka, bohatera tytułowego.
Jest nim Kordian, po raz pierwszy ukazany w książce w pierwszym akcie jako pietnastoletni chłopiec. W przytoczonym fragmencie widzimy Kordiana u kresu swojej podróży, której celem było znalexienie sensu życia. W tym własnie momencie podejmuje on decyzję o powrocie do kraju. Chce na nowo zająć sie działalnością polityczną i uczynić wsyztsko by Polska stała sie Winkelriedem narodów!
„Ludy! Winkelried ożył!
Polska Winkelriedem narodów!
Poświęci się, choć padnie jak dawniej! Jak nieraz!
Nieście mię, chmury! Nieście, wiatry! Nieście, Ptacy!”
Podczas tej podróży, Kordnian uczył sie życia od nowa, poznawał wiodące wartości. Doznał też bardzo wielu rozczarowań, co spowodowało zwątpienie bohatera w w dawne ideały. Głownym zaskoczeniem dla bohatera była moc pieniędzy. Przekonał sie, iż wszystko można kupić : „Gorzkie pocałowania kobiet – kupiłem!”. Zarówno władza jak i uczucie (a może tylko cielesność) można zdobyć za pomocą pieniędzy, które rządzą światem. Niemiłym zaskoczeniem okazał sie też Papież, będący dla bohatera autorytetem. „Wiara dziecinna padła na papieskich progach...”. I właśnie na Mont-Blanc Kordian odnajduje sens – cel do któ®ego zamierza dążyć do końca życia.
Jednak podróż ta, pomimo licznych rozczarowań bardzo rozwinęła bohatera. Jego światopogląd uległ metamorfozie. Kordian staje sie człowiekiem o sprzecznych uczuciach. Twoczy sie w nim wewnetrzna bitwa. Jest rozdarty co sprawia, iż staje sie bohaterem dość trudnym do zrozumienia. Postawa bohatera przybiera pesymistycznych barw, a czatne mysli przytłaczaja jego umysł. Kordian pragnie stać sie człowiekiem czynu lecz czuje swoją małośc i bezradność w porównaniu ze światem. Te liczne wewnętrzne przemiany oraz przemyslenia sprawiaja, że bohater sitaje sie silną osobowiościa a jego uczucia przybieraja na mocy. Zaczyna dostrzegać własną wartośc jako człowieka, odnajduje wewnętrzne złoto: „Jam jest posąg człowieka, na posągu świata.”
Przytoczony fragmet jest dośc charakterystyczny. Pojawiają się tu liczne środki stylistyczne, które są wzmocnieniem emocji, uczyć a także wartości przekazanych w utworze. Liczne wykrzyknienia potęgujące moc padających słow. Mnogość pytań retorycznych mających na celu zainspirowanie czytelnika do przemysleń. Wypowiedź staje sie też prostrza w odbiorze, poprzez zastosowanie zdań prostych,np. „ w szmaty podrę łono!”. Specyficzne jest również to, że stan przyrody jak również psychiczny bohatera zmieniaja sie w sposób analogiczny, „Nic – nic – nic – aż w powietrza błękicie skapałem się... i ozyłem”. Można odnieść wrażnie, iż przyroda zaczyna wływać na stan duchowy naszego bohatera. Za pomoca tych związków możemy lepiej poznać sylwetkę Kordiana. Dużą rolę odgrywaja tez przypisy, określające obecny stan bohatera, „ Po chwili – zrazu spokojnie, potem z zapałem”.
Na podstawie podanego fragmentu można podjąć próbę zcharakteryzowania Kordiana jako bohatera romantycznego. W postawie bohatera można odnależć oznaki tak zwanej „choroby wieku”, charakteryzującej się poczuciem bezsensu życia, bezcelowości wszelkich aktywnych działań, uczuciem nudy i pustki egzystencjalnej co prowadzi Kordiana do próby samobójstwa. Jako pietnastoletni chłopiec, Kordian był bardzo wrażliwy, często rozmarzony, nie potrafił odnaleźć się w otaczającym go swiecie. Chaos uczuciowy spowodował prawdziwe zagubienie młodziutkiego Kordiana, który zdawał sobie sprawę z nieumiejętności opanowania rozbieganych mysli i marzeń. Jego młodośc pozbawiona była niefrasobliwości. Z „choroba wielku” próbuje walczyć stary sługa Kordiana, Grzegorz. Chcąc skierować mysli chłopca na „zdrowe” tory, opowiada mu trzy historie: pierwszą o Janku, co szył psom buty, drugą o walkach napoleońskich w Egipcie, zaś trzecią o Kazimierzu, który będąc w rosyjskiej niewoli, w samobójczym porywie zabił tatarskiego pułkownika. Udaje mu się zaineresować chłopca opowiadanymi historiami, ostatnia z nich wzbudziła nawet entuzjazm Kordiana, jednak był to tylko stan chwilowy. Zapał opuścił chłopca bardzo szybko i Kordian znowu popada w melancholijne otepienie. Bowiem był typowym charakterem indywidualnym mającym własne problemy oraz wewnątrzne rozsterki znacznie różniace sie od innych. Skutkiem tego jest bunt chłopca bohatera przeciwko światu i ogolnie przyjętym normom. Sylwetka bohatera staje sie wrażliwa i uczuciowa. Sytuacja Kordiana ulega jeszcze wiekszemu pogorszeniu, gdy nieszczęsliwe zakochuje sie w Laurze. Miłość bez nadziei na spełnienie i odwzajemnienie kończy sie próba samobójstwa.
Jednak nie znamy wszystkich losów naszego bohatera. Istnieją bowiem luki w jego biografii co czyni Kordiana postacia nieco mistyczną, tajemniczą...
Akt drugi dramatu przedstawia już Kordiana podróżującego po Europie. Bodźcem do rozpoczęcia tej podróży jest pragnienie Kordiana o poznaniu sensu życia. Wyprawa ta staje sie konfrontacją świata młodzieńczych ideałów z rzeczywistością. Dojrzewanie Kordiana wyznaczają kolejne rozczarowania.W konforntacji ze światem ucierpiały również jego złudzenia. Podróż dojrzewającego Kordiana kończy scena monologu na szczycie Mont-Blanc, gdzie dokonuje się ostateczna przemiana w bohaterze i odkrycie przez Kordiana celu życia: „Polska Winkelriedem Narodów!”. Wypowiadając to hasło bohater składa tym samym deklarację ideową, czego skutkiem jest przyłaczenie do ruchu spiskowego propagowanie idei zemsty. Przychylił sie równiez do projektu zabicia cara. Jego dezyzja o podjęciu sie tego zadania jest całkowicie bezinteresowna: „Narodowi Zapisuję, co mogę... Krew moją i zycie I tron do rozdządzenia próżny”. Kordian nie dokonał jednak zamierzonego przez siebie czynu. Przed drzwiami sypialni cara pokonany został przez Strach i Imaginację. Tragizm bohatera wyraża się w niemożliwym do przezwyciężenia konflikcie między pragnieniem a niemożnościa jego realizacji.
W czasie trwania utworu bohater ewaluował od młodzieńczego poszukiwania idei do sformułowania określonego programu, a następnie do uświadomienia sobie jego nieskuteczności.. Momentem kulminacyjnym przemiany bohatera jest jego monolog na szczycie Mont-Blanc. Kordian jest niewątpliwie bohaterem romantycznym. Wpierwszej fazie utworu działa motywowany wilekimi uczuciami, poza tym jest bohaterem samotnym, rozgoryczonym nieszczęsliwą miłością i brakiem perspektyw w życiu. Jest bardzo wrażliwy, delikatny i rozmarzony. W drugiej fazie utworu wysokie uczucia pozostają, Kordian jednak odnajduje cel i sens działania, decyduje sie poświęcić swe życie dla dobra ojczyzny. Jednak działania te nie przynoszą pożądanego skutku. Kordian w pewien sposób kompromituje model romantycznego bohatera, jaki sam stworzył. O klęsce decyduje niedojrzałośc polityczna, bowiem moralnie Kordian do samego końca pozostaje postacią piękną i czystą, kierując się w swym działaniu szlachetnymi powódkami.
Literatura polska niemal od początku romantyzmu tworzyła oryginalną formułę bohatera, łączącą różnorodne tendencje zachodnioeuropejskie z elementami gdzie indziej nie spotykanym. Elementem typowo polskim w kreacji bohatera romantycznego stała się konieczność upolitycznienia koncepcji osobowości, stąd też cechą bohaterów epoki jest wewnętrzna przemiana, która miała prowadzić do działalności narodowej, ale z zachowaniem niepospolitych cech romantycznej osobowości takich jak: uczuciowość, nieszczęśliwa miłość, buntownicza postawa wobec świata, indywidualizm, osamotnienie. Stąd też Kordian, skażony \"chorobą wieku\", odnajduje sens w poświęceniu się za ojczyznę. Poza patriotyzmem wyznacznikiem bohatera romantycznego w literaturze polskiej był fakt bycia poetą. Stawał się on wieszczem odkrywającym sens przyszłych losów narodów i staczał o nie walkę. Marzący o wyzwoleniu narodu poeta-Kordian okazał się absolutnie do tego niezdolny. Kordian jako typ poety romantycznego, pragnącego uszczęśliwić naród wolnością, musiał przegrać.

Załączniki:
Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 7 minut

Teksty kultury