Zwroty łacińskie

ab ovo (usque ad mala) – od jaja (aż do jabłka) – od początku do końca
a posteriori – dosł. od późniejszego / po dowiedzeniu
a priori- dosł. Od wcześniejszego/ pierwszego- z założenia/ z góry
ad acta – do spraw zakończonych
ad hoc – do tego, w tym wypadku, doraźnie
ad persona – do osoby
ad vocent – do głosu, w tej samej sprawie
ad kalendas Graecas – do greckich kalend
ad rem – od rzeczy
alma Mater – dosł. matka karmicielka, wyższa uczelnia
alter ego – drugie ja (współpracownik działający w czyimś interesie)
ante meridiem, a.m – przed południem
ars amandi – sztuka kochania
arte et Marte – sztuką i orężem
ars gratia artis – sztuka dla sztuki
Bonum Commune – dobro ogólne
cicer cum caule – groch z kapustą
casus belli – zdarzenie które jest uzasadnieniem lub przyczyną wojny
conditio sine qua non – konieczność, warunek bez którego nie ma nic
corpus delicti – ciało zbrodni, zbiór faktów udowadniających zbrodnię
cum summa laude – z najwyższą pochwałą
c. v. – curriculum vitae – przebieg życia
de domo – domu
de facto – w rzeczywistości
de profunalis – z poniżenia
deus ex machina – niespodziewane lub zawiłe rozwiązanie sprawy
D.O.M. – Bogu najlepszemu największemu – (Deo optimo maximo)
eo ipso – tym samym
et cetera, etc.- i tak dalej, itd., i pozostałe
ex aequo – jednorazowo, równo
ex cathedra – z tronu, o ludziach mówiących autorytatywnie lub arogancko
ex libris – z księgozbioru
expressis verbis – wyrażone słowami
excenti causa – (ex. ca) dla przykładu
exempli gratia – (e.g.) dla przykładu
ex officio – z urzędu / urzędowo, oficjalnie
honoris causa – dla zaszczytu
horror vacui – obawa próżni
Hannibal ad (ante) portas – Hannibal u bram (bliskie niebezpieczeństwo)
ibidem ib – tamże, w tym samym miejscu
idem id – to samo
idem per idem – to samo przez to samo
ignotum per ignotum – nieznane przez nieznane
incognito – nie dający się poznać
in corpore – dosł. w ciele; w komplecie, w całości
In flagranti- na gorącym uczynku
in medias res – do sedna sprawy
in memoriam – ku pamięci
in statu nascendi – w sanie narodzin; na samym początku
in vitro – laboratoryjnie
in vivo – w życiu
in spe – w przyszłości
ius primae noctis – prawo pierwszej nocy
lapsus calami – błąd pióra, błąd w piśmie
lapsus linguae – przejęzyczenie
lege artis – dosł. prawem sztuki; zgodnie z regułami sztuki – po mistrzowsku
liberum veto – wolne nie pozwalam
lupus in fabula – o wilku mowa
m. p. – własnoręcznie (manu propria)
margeritas ante porcos – perły przed wieprze; robić coś bez sensu, czego druga strona nie doceni
modus operandi – sposób działania
modus vivendi – sposób życia (współistnienia)
nomen omen – dosł. imię znakiem
nota bene – nawiasem mówiąc (nb.)
etc. – (et cetera) dosł. i pozostałe (itp.)
opere cytato, op.cit- ponowne odniesienie się do ostatnio wspomnianego źródła
pars pro toto – część zamiast całości
per pedes – na piechotę, dosł. przez nogi
perpetuum mobile – maszyna będąca w ciągłym ruchu bez źródła energii
per procura (tionem) – przez pełnomocnika / w zastępstwie
persona non grata – osoba nie miła / nie pożądana
pleno titulo – pełnym tytułem P.T
post meridiem, p.m.- po południu
postscriptum, P.S.- dopisek do listu
pluralia tantum – dosł. tylko mnogie (rzeczowniki)
primo voto- pierwszym ślubiem, (nazwisko) z pierwszego małżeństwa
primus inter pares – pierwszy wśród równych
pro domo sua – dla samego domu / w swoim interesie
pro et contra- za i przeciw
pro publico bono – dla dobra publicznego
pro patria – dla ojczyzny
qui pro quo – ktoś zamiast kogoś / nieporozumienie dotyczące osoby
quod erat demonstrandum – co było do udowodnienia
rp. – recipe – przyjmij
senso stricto – w dosłownym znaczeniu
signum temporis – znak czasu
silva rerum – rozmaitość (las rzeczy)
sine ira et studio – bez gniewu i pasji, bezstronnie
spiritus movens – duch poruszający, siła sprawcza
stricte- ściśle, dokładnie
status quo – obecny stan rzeczy
sapere auso – temu który odważył się być mądrym
S.P.Q.R. – senat i lud rzymski (senatus populusqe Romanus)
tabula rasa – czysta karta
terra incognita – ziemia nieznana
terra intacta – ziemia nietkięta
vacat- wolne
vade mecum- pójdź ze mną, vademecum- przewodnik
vae victis (gloria victis)- biada zwyciężonym (chwała zwyciężonym)
verte- odwrócić (kartkę)
virtuti militari- za zasługi wojskowe
vivat- niech żyje
volens nolens- chcąc nie chcąc
virgo intacta – dziewica nietkięta
verbum nobile – szlachetne słowo (honoru)
vide – zobacz (supra – wyżej ; infra – niżej)
vis maior – siła wyższa
vox populi, vox Dei – głos ludu, głos Boga