profil

Dlaczego Pana Tadeusza nazywamy Epopeją Narodową?

Ostatnia aktualizacja: 2022-04-27
poleca 83% 3055 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Adam Mickiewicz

Dlaczego twoim zdaniem „Pana Tadeusza” nazywamy epopeją narodową?

Epopeja, inaczej epos, jeden z głównych i najstarszy gatunek epiki. Obejmuje utwory najczęściej poetyckie rzadziej tworzone prozą, a ukazujące dzieje życia legendarnych, częściowo historycznych lub całkiem historycznych bohaterów, na tle wydarzeń przełomowych dla danego narodu, lub też opowieść o prapoczątkach tego narodu lub grupy etnicznej. Często opowiadają nie tylko o postaciach ludzkich, ale też boskich, magicznych czy demonicznych.

Nie trudno nam udowodnić fakt, iż „Pan Tadeusz” jest wybitnym dziełem i chlubą polskiego narodu. „Pan Tadeusz: posiada wiele cech epopei.

Utwór rozpoczyna inwokacja w której Mickiewicz zwraca się z prośbą o inspirację do Matki Boskiej Częstochowskiej, Ostrobramskiej oraz do ojczyzny – Litwy.
„Litwo! Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie.
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił.”


Utwór ten łączy idealizację, patos nieraz z drobiazgowym realizmem i fantastyką. Mickiewicz często przypisywał przyrodzie lub zwierzętom cechy ludzkie.

„Dwa stawy pochyliły ku sobie oblicza,
Jako para kochanków; prawy staw miał wody,
Gładkie i czyste jako dziewicze jagody;
Lewy, ciemniejszy nieco, jako twarz młodziana
Smagława, i już męskim puchem osypana”


Autor porównuje tutaj stawy do pary kochanków, gdzie prawy staw ukazany jest jako kobieta, lewy - jako mężczyzna. Dzięki tak licznym opisom przyrody, Mickiewicz skłania nas do głębszej refleksji.

Prócz bogactwa opisów, na rangę utworu wpływa także wielowątkowość.

W epopei wyróżniamy trzy główne wątki:
- Narodowyzwoleńczy : ukazuje przede wszystkim dzieje Jacka Soplicy, opiera się na rzeczywistych wydarzeniach historycznych
- Miłosny : Historia uczucia łączącego Zosie i Tadeusza
- Spór o zamek : Kłótnia Horeszków z Soplicami, głównie Sędziego i Hrabiego.
Pozostałe wątki nie są aż tak ważne.

Ważna jest także akcja utworu, która toczy się w miejscu przypominającym raj. Rozgrywa się ona w ważnych dla narodu momentach.

„Wśród takich pól przed laty nad brzegiem ruczaju
Na pagórku niewielkim, we brzozowym gaju
Stał dwór szlachecki, z drzewa, lecz podmurowany
Świeciły się z daleka pobielane ściany
Tym bielsze, że odbite od ciemnej zieleni
Topoli, co go bronią od wiatrów jesieni
Dom mieszkalny niewielki, lecz zewsząd chędogi,
I stodołę miał wielką, i przy niej trzy stogi
Użytku co pod strzechą zmieścić się nie może
Widać że okolica obfita we zborze,”

Autor dokładnie scharakteryzował tło historyczne i obyczajowe. Ukazane obyczaje szlacheckie pozwalają nam głębiej scharakteryzować tamtejszych mieszkańców.

„Właśnie z lasu wracało towarzystwo całe,
Wesoło, lecz w porządku; naprzód dzieci małe
Z dozorcą, potem Sędzia szedł z Podkomorzyną.
Obok pan podkomorzy otoczony rodziną;
Panny tuż za starszymi, a młodzież na boku:
Panny szły za młodzieżą o jakie pół kroku.”


Na fakt, iż „Pan Tadeusz” jest epopeją narodową wpływa także ukazanie narodu polskiego w przełomowym okresie społecznym oraz obecność wszechwiedzącego narratora, który obiektywnie opisuje świat przedstawiony i ma dystans wobec toczących się wypadków.

Utwór ten jest pisany wierszem, trzynastozgłoskowcem. Dwa sąsiadujące wersy są rymami, często występuje tutaj bogactwo środków artystycznych.

W lekturze występuje także bohater zbiorowy, którym jest szlachta polska oraz bohater jednostkowy – Jacek Soplica.

W „Panu Tadeuszu” Adam Mickiewicz posłużył się trzema rodzajami komizmu: komizmem postaci, sytuacji i słownym.

Postacią komiczną w utworze jest Hrabia, człowiek młody, marzycielski i romantyczny.

„... Hrabia lubił widoki niezwykłe i nowe,
Zwał je romansowymi; mawiał, że ma głowę
Romansową; w istocie był wielkim dziwakiem.
Nie raz, pędząc za lisem albo szarakiem,
Nagle stawał i w niebo poglądał żałośnie ...”


Zauważyć możemy również fantastyczny komizm sytuacyjny, jakim może być spotkanie Tadeusza z Telimeną w „Świątyni dumania”. Gdy próbuje podejść do kobiety ona zrywa się i wykonuje dziwaczne ruchy.

„... Pędzi w las, podskakuje, przykuca, upada
I nie mogąc już powstać, kręci po darni,
Widać z jej ruchów, w jakiejś strasznej jest męczarni ...”


Nie każdy epos jest epopeja narodową. „Pan Tadeusz stał się nią, bowiem wyrażał najważniejsze dla narodu sprawy w chwili, gdy było to narodowi potrzebne. Krzepił serca i czyni to nadal, szczególnie w momentach naszych klęsk.

Poniższy opis skłania do głębszej refleksji nad własnym życiem. Nie możemy przestać być Polakami bo choćbyśmy się wyrzekli naszej ojczyzny ona i tak na zawsze zostanie naszą Matką i powinniśmy być jej wierni i stawać w jej obronie do końca naszych dni.

„Dziś dla nas, w świecie nieproszonych gości,
W całej przeszłości i w całej przyszłości
Jedna już tylko jest kraina taka,
W której jest trochę szczęścia dla Polaka:
Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie
Święty i czysty jak pierwsze kochanie....”

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 4 minuty

Gramatyka i formy wypowiedzi