Ściąga z XVIII w.

TERMOMETRY
- Gabriel Fahrenheit 1724 (gdańszczanin)
- Andreas Celsius 1742 (szwed)
MATEMATYKA:
- Leonard Euler (autor definicji i twierdzeń oraz podręczników)
ASTRONOMIA:
- Wiliam Herschel (określił kształt naszej galaktyki, odkrył Uran i jego księżyce oraz księżyce Saturna)
-Edmund Halley (dyrektor najlepszego obserwatorium na świecie w Greenwich, odkrył istnienie ruchów gwiazd, obliczył orbity komet)
KLASYFIKACJA FAUNY I FLORY
- Karol van Linne, zwany Linneuszem (stworzył klasyfikację minerałów, roślin, zwierząt, wg porządku królestwo- gromada- rząd – rodzaj- gatunek)
ANTROPOLOGIA
- Jerzy Ludwik de Buffon (‘Historia naturalna” w 44 tomach zawiera opis zjawisk i procesów przyrodniczych przebiegających w historii. Wysunął hipotezę, że nasz układ powstał na skutek zderzenia się komety ze słońcem)
ELEKTRYCZNOŚĆ
- Beniamin Franklin ( odkrył, że nadmiar elektryczności w naelektryzowanych ciałach ma cechy dodatnie, a niedomiar ujemne, także elektryczność atmosferyczną, w 1752 zbudował piorunochron
- Karol de Coulmb (francuski oficer wojsk inżynieryjnych, sformułował prawo o elektryczności, od jego nazwiska jednostka ładunku elektrycznego została nazwana kulombem)
- Aleksander Volta (wynalazł maszynę elektrostatyczna i kondensator, od jego nazwiska pochodzi jednostka napięcia elektrycznego volt)
CHEMIA
- Józef Priestley (odkrył tlenek azotu, chlorowodór, amoniak, CO2 i tlenek węgla, a w 1774 tlen, stwierdził, że rośliny pochłaniają dwutlenek węgla, a oddają tlen)
- Antoni Lavoisier (odkrył zasadę zachowania masy, przyroda nic nie tworzy z niczego i materia nie może ginąć, ustalił nazwy 33 pierwiastków)
WYNALAZKI
-samochód napędzany parą (Mikołaj Cugnot 1771, użył go jako ciągnika artyleryjskiego)
- telegraf optyczny (ks. Klaudiusz Chappe, zapoczątkował przekazywanie wiadomości na odległość)
- chronometr morski (Jan Harrison, pozwolił określić długość geograficzną z dokładnością do ½ stopnia
- balon (bracia Montgolfier, 1783 I lot na wysokości 500m )
-teleskop
-mikroskop
-pompa powietrzna do wytwarzania próżni
-zegar wahadłowy
-butelka lejdejska
-aparat do wytwarzania prądu elek.
PODRÓŻE
-James Cook (odbył 3 podróże dookoła świata, jako I z zach. na wsch. , przepłynął arktyczne koło podbiegunowe, odkrył Fidżi, Nową Kaledonię, Hawaje, Wyspy Cooka, zbadał wyb. Australii)
SZTUKA:
rokoko- nurt artystyczno - literacki ukształtowany we Francji w XVIII w , uznawany często za odmianę schyłkowego baroku; w sztukach plastycznych przejawiał się szczególnie w ornamentyce, architekturze wnętrz i meblarstwie)
klasycyzm- w szerokim znaczeniu: nurty kulturowe charakteryzujące się szczególnym zainteresowaniem kulturą starożytnej Grecji i Rzymu; w znaczeniu węższym: charakterystyczny dla oświecenia styl artystyczno – literacki ukształtowany w połowie XVIII w we Francji, nazywany także neoklasycyzmem (Jakub Ludwik Dawid)
LITERARTURA
- Jonatan Swift (Irlandczyk, ‘podróże guliwera’
- Daniel Defoe (Anglik, ‘przypadki Robinsona Cruzoe’
- Piotr Augustyn Beaumarchais (‘cyrulik sewilski’, ‘wesele figara’, najdowcipniejszy człowiek francji, mistrz intrygii)
-Horacy Walpoe, Ann Radcliffe, M.J. Lewis ( opowieści grozy)
MUZYKA
- Antonio Vivaldi (opery, arie, koncerty skrzypcowe)
- Józef Haydn (twórca muzyki orkiestrowej, ojciec muzyki symfonicznej)
- Wolfgang Amadeusz Mozart (koncerty fortepianowe, opery ‘wesele Figara’ , ‘Czarodziejski flet’, suity ‘mała nocna muzyka’, msze ‘requiem’
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ENCYKLOPEDIA
- Denis Diderot
- Jan Le Rond d’Alembert (twórycy I encyklopedii 1751)
FRANCISZEK MARIA AROUET zwany WOLTEREM
- wiedza i moralność powinny opierać się wyłącznie na rozumie
-był obrońcą tolerancji, przeciwstawiał się niesprawiedliwości
- twierdził, że istnieje tylko świat materialny
- świat nadprzyrodzony nie istnieje
- ludzie powinni szukać szczęścia tylko na ziemii
JAN JAKUB ROUSSEAU
- ‘umowa społeczna’
- ‘wola powszechna’
BARON DE MONTESQUIEU
- ‘o duchu praw’ 1748 3-podział władz
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA
- Jakub Hargreaves (1767 ‘przędząca Joasia’ pierwsza mechaniczna przędzarka)
- Ryszard Arkwright (pierwsza fabryka przędzalnicza poruszana kołem wodnym, zastosował maszynę parową w przemyśle włókienniczym)
- Edmund Cartwright ( 1785 mechaniczny warsztat tkacki)
-Abraham Darby (po raz 1 wykorzystał koks do wytopu żelaza)
- James Watt (1775 skonstruował pompę poruszaną siłą pary)
REWOLUCJA AGRARNA
- płodozmian
- uprawa nowych roślin (rzepa, brukiew, marchew pasterna)
- upowszechnienie uprawy ziemniaków
- głęboka orka, siewnik, brony
- rozwój hodowli
EKONOMIA
- fizjokratyzm (‘rządy natury’ Franciszek Quesnay)
- ekonomia klasyczna (Adam Smith)
- liberalizm ekonomiczny
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - AMERYKA
1607 – pierwsi osadnicy
1773 – bostońskie picie herbaty
1774 – Kongres Kontynentalny w Filadelfii
1775 – 2 Kongres
4.VII.1776 – deklaracja niepodległości
1777- kapitulacja pod Saragotą
1781- kapitulacja pod Yorktown
1783- uznanie niepodległości przez Wielką Brytanię
1788 – zatwierdzenie konstytucji
1789 – I wybory prezydenckie
-władza: Kongres ( senat i izba reprezentantów), prezydent, sąd najwyższy
-Tadeusz Kościuszko (1775, organizował wojska inżynieryjne, bitwa pod Saratogą)
- Kazimierz Pułaski (1777, gen. Kawalerii zorganizował legony, bitwa pod Chrleston, zginął w oblężeniu Savannach)