Jak żyć ma człowiek? Kto, komu, jakich i jak udziela rad w „Pieśni XI” i w innych pieśniach Jana Kochanowskiego? Wykorzystaj w wypracowaniu stosowne konteksty filozoficzne i historycznoliterackie.

Każdy człowiek na ziemi stara odpowiedzieć sobie na pytanie stawiane już przez starożytnych myślicieli jak żyć a przede wszystkim, jak starać się żyć, aby być szczęśliwym.

Na te pytania możemy znaleźć odpowiedzi, dopatrując się ich w utworach Jana Kochanowskiego. Pierwszym wierszem, którym to opisuje jest „Pieśń IX”.

W dziele tym przedstawiona jest nie tylko pochwała życia ludzkiego, ale również i pocieszenie skierowane do nas, cyt:(„Nie porzucaj nadzieję,
Jakoć się kolwiek dzieje…”).

Nasz los nie jest stały. Cechuje go zmienność. Nie powinniśmy się załamywać w ciężkich chwilach tylko brnąć do przodu i nie przejmować się przeszłością. Jak mówi przysłowie, „Co nas nie zabije to nas wzmocni?”. Zawsze po chwilach słabości i utraty chęci do życia, przychodzą dni radości Cyt:
,(„…bo nie już słońce ostatnie zachodzi,
a po złej chwili piękny dzień przychodzi.”)

W utworze tym przedstawiona jest rzymska bogini Fortuna, jako ta kapryśna a nawet czasami złośliwa królowa losu, która „…w żywe oczy szydzi,
To da to weźmie, jako się jej widzi.”

Końcowe wersy mówią o tym, że co przepadło w naszym mniemaniu bezpowrotnie może być nam wrócone. Trzeba tylko ufać i wierzyć Bogu, który może zwrócić nam to co jest zabrane i zbawić naszą duszę.

W Pieśni XI podmiot liryczny zwraca się do każdego człowieka osobno, nie zwracając uwagi na jego majątek czy wiedzę. Autor chce pokazać odbiorcy, jak powinno wyglądać życie według prawa Bożego. Podmiot liryczny nawiązuje najważniejszej zasady epikureizmu "carpe diem" ("chwytaj dzień"). Bóg po to stworzył rozmyślnie wszystkie przyjemności, aby poddać człowieka próbie czy jest się w stanie im oprzeć. Na końcu pieśni pojawia się przestroga od autora. Przypomina ona nam o nieuniknionej śmierci i sądzie ostatecznym. Wszyscy ludzie staną się wtedy równi. W Pieśni XI postawa jaką powinien przyjąć człowiek opiera się głównie na zasadach epikureizmu.

Podobne stwierdzenia podmiot liryczny stawia w „Pieśni XII”. Jej tematem jest cnota według starożytnych stoików najważniejsza rzecz. Dla poety jest największą wartością, którą każdy człowiek powinien w sobie pielęgnować. Jest ona ozdobą naszego życia, dlatego budzi zazdrość u ludzi niezdolnych do rozwinięcia jej w sobie. Poeta ceni sobie najbardziej patriotyzm i służbę ojczyźnie cyt:(„A jeśli komu droga otwarta do nieba,
Tym, co służą ojczyźnie”)

W kolejnym utworze „Pieśń XIX” autor tłumaczy w niej abyśmy żyli zgodnie z wolą Boga ponieważ dał on każdemu z nas rozum i mowę cyt:
„(…nie chciał nas Bóg położyć równo z bestyjami,
Dał nam rozum, dał mowę, a nikomu z nami.).”

Również we wcześniejszych wersach występuje prośba, abyśmy poza godnie przeżytym życiem, coś po sobie na ziemi pozostawili, aby mogły się na tym wzorować przyszłe pokolenia. W pieśni tej cytat:
(„Służmy poczciwej sprawie, a jako kto może;
Niech ku pożytku dobra wspólnego pomoże”),
uświadamia ludzi o tym by nie przyjmowali egoistycznych postaw, czyli nie myśleli wyłącznie o sobie, lecz mieli na uwadze dobro innych. Wiersz kończy się „wezwaniem do walki”, albowiem mężny człowiek nie zwraca uwagi na liczbę przeciwników tylko na to, że walczy za ojczyznę. Śmierć w jej obronie jest nie tylko wielką chwałą ale również gwarancją na to że inne pokolenia będą pamiętać i z tego brać przykład!

Twórczość Kochanowskiego jest uniwersalna, czyli ponadczasowa. Każdy z nas powinien w pewnym stopniu poddać się refleksją na temat swojego życia, czy rzeczywiście żyjemy zgodnie z bo że nauką.