Opracowanie lektury "Ten Obcy" I. Jurgielewiczowej.

"Ten obcy" - streszczenie w 12 zdaniach.

Książka zaczyna się przedstawieniem bohaterów: Pestki, Uli, Mariana i Julka, których miejscem zabaw stała się niewielka wysepka. Któregoś dnia wakacji przybył na nią nieznajomy z ranną nogą, Zenek. Wiedzieli o nim bardzo niewiele, ponieważ cechowała go małomówność i skrytość, a jego wersja o poszukiwaniu wujka nie zaspokajała ciekawości dzieci, więc zatrzymali go na wyspie. Z każdym dniem Zenek stawał się im bliższy. Okazuje swoją odwagę stawiając się dwóm łobuzom, ratując dziecka, budzi podziw opowieściami o podróżach autostopem, choć dopuszcza się kradzieży jabłek. Sytuacja zmienia się, gdy wychodzi kradzież pieniędzy popełnioną przez Zenka. Urażony oskarżeniami kolegów odchodzi, by wkrótce, za namowami dziecinnego Julka powrócić. W międzyczasie Ula odpracowuje skradzione pieniądze, wzruszona rozmową z Zenkiem, który tylko jej powierzył swoje sekrety. Opowiada o sytuacji rodzinnej – ojcu alkoholiku, który go od rzucił. Okazuje się, że jeden z łobuzów naskarżył na Zenka. Dzięki zgrabnym posunięciom ojca Uli wszystko kończy się dobrze, Zenek znajduje wujka i jedzie do niego. Na pożegnanie wręcza Uli list miłosny.

Streszczenie
Akcja powieści rozgrywa się w osadzie Olszyny. Obok tej wsi płynęła rzeka Młynówka, na której po powodzi powstała wyspa połączona brzegiem jedynie poprzez przewrócone drzewo. Wyspa stała się miejscem czworga dzieci: Mariana Pietrzyka, Julka Milera (ciotecznych braci) oraz Pestki Ubyszówny i Uli Zalewskiej.

O kryjówce na wyspie nie wiedział nikt z mieszkańców wsi. Dlatego też z najwyższym zdumieniem dzieci któregoś dnia odkryły, że ktoś tam był, palił ognisko, biwakował. Pierwsze nieznajomego zobaczyłydziewczyny - spał pod leszczyną. Pestka pobiegła po chłopców, natomiast Ula obserwowała śpiącego. Był nim kilkunastoletni chłopiec: wyraźnie zmęczony, wychudzony, w podniszczonym ubraniu. Niebawem obudził się i Ula zaoferowała mu pomoc. Okazało się, że nieznajomy jest ranny w nogę, ma gorączkę. Tajemniczy przybysz nie chciał niczego mówić o sobie, każdą informację uzyskiwano z największym trudem. Zenek, bo tak miał na imię, powiedział, że przyjechał do Olszyn autostopem, podróżuje zaś do Strykowa, gdzie przy budowie mostu pracuje jego wujek.

W następnych dniach Zenek nie był bardziej skory do rozmowy. Pogarszał się też stan jego nogi, którą, mimo oporu chłopca, opatrzył ojciec Uli, miejscowy lekarz. Zenek wyruszył w dalszą drogę, ale niezagojona rana zaczęła krwawić i wrócił na wyspę. Czteroosobowa "załoga" wciąż opiekowała się nim, dzieci wynosiły z domów pożywienie, zbudowały szałas, były wobec Zenka bardzo troskliwe. Ten ostatni wciąż niewiele mówił, unikał kontaktów z kimkolwiek, czasami sprawiał nawet wrażenie opryskliwego.

Pewnego dnia Marian i Julek pojechali na rowerach do Strykowa, by odszukać wujka Zenka. Niestety, okazało się, że pana Antoniego Janicy tam nie ie chce go -- stąd ucieczka z domu. Wiadomość o nieobecności wujka załamała "obcego".

Mijały dni. Zenek wciąż mieszkał na wyspie, a "załoga" nadal opiekowała się nim. Któregoś dnia Zenek dał dowód niezwykłej odwagi, ratując dziecko od śmierci w wypadku drogowym. Jednak bezpośrednio po tym pięknym czynie kradł jabłka i namówił do tego część "załogi". Mało tego, pewnego dnia Marian dowiedział się, iż Zenek na targu w Łętowie ukradł pieniądze przekupce. Gdy wydała się ta tajemnica, chłopak, po rozmowie z Ulą, do której odczuwał wyraźną sympatię, zniknął z Olszyn.

"Załoga" nie mogła zapomnieć o Zenku. Szczególnie Ula, która głęboko przeżywając dokonaną przez chłopca kradzież, postanowiła zarobić 50 złotych i zwrócić je przekupce. Tak też zrobiła. Poszukiwania Zenka nie przynosiły rezultatu. Aż nagle Julek spotkał go na targu w Łętowie - Zenek grał w karty z grupą chuliganów. Wiadomość o tym, że Ula oddała pieniądze zrobiła na Zenku duże wrażenie, jednak nie chciał wrócić na wyspę. Wreszcie wrócił. Zaczął pracować, by zwrócić Uli pieniądze. Jednak konflikt z miejscowymi chłopcami doprowadził do tego, że ci ostatni postanowili zainteresować milicję nieznajomym. Zenek musiał się schować w innym miejscu. Został gościem doktora. Ku zaskoczeniu Uli, której stosunki z ojcem układały się dotychczas źle, dziewczyna uważała, że ojciec jej nie kocha, nie ufała mu. Sprawa Zenka stanowiła przełom w ich życiu. Odbyła się długa rozmowa Uli z ojcem, podczas której wyjaśniono wiele spraw (matka dziewczyny nie żyła), doktor okazał się kochającym ojcem, nie zaś zimnym i surowym człowiekiem.

Zenek bardzo dobrze czuł się w domu Uli. Doktor osobiście pojechał do Tczewa, gdzie pracował pan Janica. Wujek był gotów przyjąć do siebie Zenka, z radością podjął się trudu wychowywania go. Zenek wyjechał. Zostawił list do Uli, w którym zapewniał ją o swej miłości. Wyjaśnił też ostatecznie, dlaczego uciekł z domu - jego ojciec pił, znęcał się nad synem. W kopercie było również pięćdziesiąt złotych - zwrot długu. List kończył się zapewnieniem, że Zenek nigdy nie zapomni Uli i któregoś dnia wróci do Olszyn.

Charakterystyka postaci:

Zenek
Mieszkał we Wrocławiu z ojcem, jego matka nie żyła. Zdecydował się na porzucenie domu, bowiem ojciec pił, nie żywił wobec syna żadnych ciepłych uczuć, odrzucał go. Stało się to przyczyną tragedii chłopca, który zdobył się na odwagę opuszczenia domu i samotnej wędrówki w poszukiwaniu wuja. Zenek zawsze był odważny, czego dowodził swym codziennym postępowaniem. Umiał też zdobyć się na czyn wręcz bohaterski ratując dziecko. Odwadze towarzyszyła samodzielność i zaradność, np. świetnie radził sobie na wyspie, posiadał dziesiątki praktycznych umiejętności. Był chłopcem wysokim, sprawnym fizycznie, niezmiennie imponował rówieśnikom.

Bohater był skryty, zdecydowanie małomówny, nieufny wobec ludzi, nawet dla najbliższych przyjaciół bywał opryskliwy. Jednak stanowiło to tylko rodzaj maski - nie chciał przez innymi okrywać swego nieszczęścia, jakby wstydził się tego, co zaszło między nim a ojcem. Pod wspominaną maską ukrywał się chłopiec wrażliwy, zdolny do wyższych uczuć, tęskniący za rodzinnym szczęściem. Ktoś zawsze ambitny i pracowity, wręcz uparty. Te prawdziwe cechy charakteru Zenka są dobrze widoczne w jego stosunku do Uli, w ich rozmowach. Naturalnie samotna wędrówka sprzyjała i rozwojowi cech negatywnych Zenka. Przyjmował on pozę dorosłego, "twardego" mężczyzny, rozumiał ją jednak opacznie - jako np.umiejętność dokonywania drobnych kradzieży i okazywania przy tym braku skrupułów. Z pewnością negatywne cechy chłopca rozwinęły się za sprawą jego ojca, rodzinnego nieszczęścia, braku miłości i rodzicielskiej opieki.

Ula
To dziewczyna bardzo wrażliwa, zastanawiająca się nad każdym swym czynem, słowem, skłonna do refleksji, zdecydowanie przestrzegająca norm moralnych, przykładem niech będzie sprawa kradzieży jabłek. Ula była zdolna do poświęceń dla przyjaciół, ciężko pracowała, by oddać ukradzione przez Zenka pieniądze. Chłopiec szybko stał się jej bardzo bliski, łączyła ich nawet młodzieńcza miłość.

Z całej "załogi" zajmującej wyspę Ulka była osobą pozornie najmniej praktyczną, zaradną, za to najbardziej refleksyjną, o zdecydowanie największym życiu wewnętrznym. Jej psychikę, podobnie jak to miało miejsce w przypadku Zenka, ukształtowało życie rodzinne, dziewczyna była półsierotą, nie miała matki, latami wychowywała się również bez ojca. Do tego ostatniego miała stosunek zdecydowanie negatywny, nieufny. Dopiero w końcowych fragmentach powieści, za sprawą całej historii z Zenkiem, nastąpił przełom w stosunkach córki z doktorem. Ojcowska miłość, oparcie i zaufanie były Uli niezwykle potrzebne, podobnie jak przyjaźń rówieśników - choćby Pestki, dziewczyny niemal pod każdym względem różnej od Uli.

Marian Pietrzyk
Chłopiec ma ok. lat 13; uczeń szkoły podstawowej; mieszkaniec Warszawy, wakacje spędza u dziadków w Olszynach; kuzyn Julka Milera, wychowany w pełnej rodzinie
Wygląd zewnętrzny: zwyczajne brwi, zafrasowany wyraz twarzy
Cechy charakteru: zrównoważony, rozsądny, uczciwy, pomocny, miły, wielkoduszny, uparty, mrukliwy, spokojny, myślący, trochę leniwy, wspaniałomyślny, bystry, inteligentny, samodzielny, męski charakter, nie lubi się bić, małomówny

Julek Miler
Chłopiec ma ok. lat 11, uczeń szkoły podstawowej; wakacje spędza u dziadków w Olszynach; kuzyn Mariana Pietrzyka, pierwszy raz w Olszynach, wychowany w pełnej rodzinie
Wygląd zewnętrzny: spiczaste uszy, czarne oczy, załzawione policzki, zaciśnięte usta, chudy, niski, bystre i błyszczące oczy małe pięści
Cechy charakteru: dziecinny, naiwny, kieruje się emocjami, pomocny, lekkomyślny, żywotny, chętny do działania, gadatliwy

Plan wydarzeń
1) Przybycie obcego na wyspę.
2) Rozmowa Uli z Zenkiem.
3) Wizyta u lekarza.
4) Ucieczka i powrót Zenka.
5) Postanowienie odnalezienia wujka Zenka Antoniego Janicy.
6) Wyprawa rowerowa.
7) Smutna wiadomość
8) Niezadowolenie nowo poznanego chłopca.
9) Ratunek Dunaja-Zenek bohaterem.
10) Brak pieniędzy.
11) Kradzież jabłek.
12) Smutek Uli.
13) Odejście Zenka.
14) Kłótnia braci.
15) Powrót chłopca.
16) Ratunek dziecka.
17) Zachwyt mieszkańców wsi.
18) Praca Uli - uratowanie przyjaciela.
19) Wyjawienie tajemnicy rodzicom.
20) Pomoc doktora Zalewskiego.
21) Odnalezienie wujka Zenka przez policję.
22) Wyznanie miłości.
23) Odprowadzenie przyjaciela na kolejową stację.
24) Pożegnanie.
25) Oświadczenie pisania korespondencji.
26) Odjazd Zenka do wuja Antoniego