profil

Porównaj obrazy elit w ,,Dziadach" Adama Mickiewicza i ,,Kartotece Rozrzuconej" Tadeusza Różewicza.Przedstaw podobieństwa i różnice.Sformułuj wnioski.

poleca 86% 102 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Tadeusz Różewicz Adam Mickiewicz

Scena ,,Salon warszawski" w ,,Kartotece rozrzuconej" Tadeusza Różewicza jest reminiscencją z ,,Dziadów" Adama Mickiewicza.Przedstawiając elity polskie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku, Różewicz odwołuje sie do mickiewiczowskiego obrazu społeczeństwa z okresu zaborów.Co może łączyć zniewolonych Polaków z ich potomkami żyjącymi 150 lat później ?
Pierwszą cechą charakteryzującą elity z obu utworów jest negatywny stosunek, jaki mają do nich pozostali bohaterowie.U Mickiewicza krytyki dokonuja młodzi patrioci, zaś w ,,Kartotece rozrzuconej" ksiądz Piotr Skarga.W salonie warszawskim z ,,Dziadów" wyraźnie zaznacza się podział postaci na dwie grupy.Elitę tworzą literaci, generałowie,urzędnicy oraz damy.Siedzą oni przy stolikach i rozmawiają w języku francuskim.Mówią o zasługach senatora Novosilzowa dla życia towarzyskiego Warszawy, o mozliwościach zrobienia kariery na jego dworze, o ostatnimzorganizowanym balu.Skupiona przy drzwiach młodzież zdecydowanie potępia ich postawę.Młodzi patrioci, uczestnicy powstania listopadowego gardza towarzystwem zgromadzonym przy stoliku.Używają wyrazów negatywnie nacechowanych emocjonalnie - ,,łotrej", ,,skorupa zimna i plugawa".Urzędnicy i literaci zasługują na karę, ponieważ dopuścili się zdrady.Zyskują cłaskę Rosjan wyparli się swojej ojczyzny i utracili honor.Poddanie się zaborcy dla dostatniego życia i spokoju młodzi patrioci uważają za hańbę.Nienawidzą zdrjaców i pragna dać im nauczkę.
Elity lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych równiez powinny zostać pouczone, ponieważ tworzą ją ludzie pełni zawiści.Tu nie ma podziału na grupy, których członkowie solidaryzowaliby się.Wszyscy bohaterowie, niezależnie od wieku, śa wpisany w tłum.Widzimy więc mijających się starców, młodzież,osoby ,,w pełni sił", Kombatanta z Długa Brodą , Profesora z Wielkimi Uszami, Różowego Krytyka, kobietę w czerni.Wszyscy są w ciągłym ruchu, przechodzą, wykonuja obroty.
Piotr Skarga potępia ich, ponieważ jest między nimi wyraźna niechęć.Przechodzący ludzie obserwują się nawzajem i porównują.W odróżnieniu od gości w salonie z ,,Dziadów" nie zachodzi między nimi proces komunikacji.Wszelkie próby nawiązania kontaktu nie przynoszą skutku.( (...)ktoś nagle ramiona rozwiera i biegnie w kierunku...ale kierunek zmienia, ręce opuszcza i stoi nieruchomo(...)).Ich wypowiedzi sa nerwowe i chaotyczne.Większość zdań jest niepełna.
Według mnie zestawienie obrazu społeczeństwa dwudziestego wieku z opisem elity Mickiewicza ma na celu ukazanie temu społeczeństwu, jak bardzo zbłądzilo.Różewiczporównuje swoich bohaterów do zdrajców.Ich postawa zasługuje na pogardę, tak jak czyny ludzi oddającyh się w ręce Rosjan.Główną winą elity w ,,Kartotece rozrzuconej" jest życie w zazdrości i nienawiści.Wynika ona z chęci zrobienia rozrachunku z przeszłością narodu.Polacy są zanurzeni w historii i przeszłości.Wypominają sobie narodowe grzechy.Nawiązując do prześladowań Żydów z 1968 roku, oskarżają się o donosicielstwo.Wspominając referendum z 1947 roku, ktoś zarzuca komuś, że źle zagłosował.Z przykładów tych wynika, że podziały w społeczeństwie cały czas są pogłębiane.Zamiast dążyć do pojednania, ludzie wciąż się kłucą.Właśnie dlatego zwraca się ich uwagę na fragment ,,Dziadów", który ma pobudzić ich do zastanowienia się nad własnym postępowaniem.
Na uwagę zasługuje fakt, że mimo krytyki, w ,,Dziadach" pojawia sie szansa na lepszą przyszłość, zaś ,,Katrotece rozrzuconej" mamy doczynienia tylko z niepokojącymi znakami.W dziewiętnastym wieku naszieję mieli przynieść młodzi ludzie, którzy nie poddają sie naciskowi caratu.Patrioci są chętni do walki.Pragną zniszczyć stary świat i stworzyć nowy.Podkreślają, że to nie elita stoi na czele narodu.Ona jest tylko na wierzchu.Na losy państwa będą mieli wpływ wrogowie zaborców, którym uda sie odzyskać wolność.
W ,,Kartotece rozrzuconej" pojawia się ksiądz Piotr Skarga ,którego obecność nie wrózy niczego dobrego.Bohater posługuje się językiem staropolskim, mówi wielokrotnie złożonymi zdaniami.Zastosowana przez autora stylizacja biblijna i archaizacja tworzy kontrast z rwanymi i chaotycznymi wypowiedziami innych boheterów.Pojawienie się Skargi jest niepokojące, ponieważ przewidział on upadek Polski.Moim zdaniem jego obecność w salonie ma na celu wezwanie innych bohaterów do poprawy.Jeżeli sytuacja jest tak poważna, jak podczas pogrążania się Rzeczpospolitej Szlacheckiej czy zaborstw, należy niezwłocznien zabrać się do jej naprawy.
Kolejnym, ważnym według mnie, podobieństwem między gościmi obu salonów warszawskich jest to, że sa oni anonimowi.W ,,Dziadach" zgromadzeni przy stoliku człownkowie elity występuja incognito.Nie znamy ich nazwisk, jedynie urzędy lub zawody.W ,,Kartotece rozrzuconej" mamy do czynienia z anonimowym tłumem.Teksty nie są przypisane do konkretnych bohaterów.Nie wiemy, kto do kogo kieruje dane słowo.Wypowiadać się może każda osoba wymieniona w didaskaliach.Z faktu, że nazwiska bohaterów nie są podane, może my odczytać , że boją się oni lub wstydzą swoich poglądów.Przychodza do salonu anonimowo, gdyż nie są do końca przekonani, czy ich postawa jest właściwa i jak osądzą ich inni.Jest to kolejny wrgument dla sformułowania ich negatywnej oceny.
Zestawiając elity polityczne dwudziestego wieku z dziewiętnastowiecznym autor posłużył się groteską.Widzimy wiele przjaskrawień i wyolbrzymień, np.to, ze bohaterowie pokazują sobie języki czy przeklinają.Jest to przesada, gdyż dorośli ludzie nie reagują w taki sposób.Forma wypowiedzi bohaterów ma charakter karykatularny.Zastosowana groteska ośmiesza elity.Wyśmiewa ichzachowanie, przez co równiez zachęca do poprawy.
Salon warszawski w ,,Kartotece rozrzuconej" ma dac do zrozumienia elitom politycznym, że źle postępują.Zestawienie ze zdrajcami z dziewięstnastego wieku, negatywna ocena, głos umoralniający i ośmieszenia mają zachęcić elity do zmiany postępowania.Czas się zjednoczyć.Zamiast pogłębiać podziały w społeczeństwie, należy wyciągnąć rękę do zgody.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 5 minut