Najciekawsze pary kochanków w literaturze i filmie

Tematem mojej prezentacji są najciekawsze pary kochanków ukazane w literaturze i filmie. W związku z tym, że literatura bogata jest w przykłady takich par, w mojej pracy ograniczyłam się do przedstawienia osób przeżywających miłość trudną, ponieważ ta wydała mi się najbliższa.

Zanim przejdę do przedstawienia problemu miłości trudnej, postaram się zaprezentować różne interpretacje pojęcia "kochankowie".

Niektórzy uważają, że kochankami możemy nazwać dwoje ludzi, którzy spotykają się w tajemnicy przed małżonkami, chcąc przeżyć romans.
Inni uznają, iż małżeństwo także można uznać za kochanków, którzy codziennie się poznają, walczą o siebie nawzajem, każdego dnia odkrywają się na nowo. Jednak definicja słownikowa brzmi "dwoje ludzi, którzy utrzymują ze sobą stosunki miłosne, nie będąc małżeństwem."

Kiedy mówimy o kochankach, nie możemy zapomnieć o uczucie, które ich łączy czyli o miłości. W mojej prezentacji skupię się na przedstawieniu par kochanków, którzy przeżywają miłość tzw. Trudną. Chciałabym przybliżyć ten sposób rozumienia miłości. Za miłość trudną uważa się uczucie skomplikowane, pełne uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych. Przyczynami komplikacji uczuciowych mogą być: różnica charakterów, bariery społeczne czy moralne, jak i wydarzenia (np. historyczne) niezależne od zakochanych. Miłość trudna jest uczuciem długotrwałym, często spełnionym, jednak przynoszącym cierpienie.
Miłość trudną a jednocześnie silniejszą niż śmierć możemy odnaleźć już w micie o Orfeuszu i Eurydyce.

Orfeusz, król Tracji, syn boga rzecznego Ojagrosa i muzy poezji Kaliope, był śpiewakiem i pięknie grał na lirze. Grą i śpiewem oczarowywał ludzi i naturę. Kiedy zmarła jego żona, Eurydyka, ukąszona przez żmiję, cierpienie jego było tak wielkie, że postanowił zejść po nią do Hadesu. Swoją muzyką oczarował całe podziemie. Charon przewiózł go za darmo na drugi brzeg Styksu, a władca Hadesu zgodził się na powrót Eurydyki na ziemię. Postawił jeden warunek - aż do momentu wyjścia z krainy umarłych Orfeusz nie mógł obejrzeć się, jednak nie wytrzymał i zrobił to, wtedy ona została porwana w głąb Hadesu. Mit o Orfeuszu i Eurydyce jest przepiękną historią o głębokiej, silniejsze niż śmierć, miłości małżeńskiej.

Opowieść o tej parze stała się symbolem miłości, która pragnie pokonać śmierć.
Rainer Maria Rilke zainspirowany mitem napisał poemat "Orfeusz, Eurydyka, Hermes". Podszedł jednak w odmienny sposób do tego toposu. W swoim poemacie wyeksponował motyw drogi z Hadesu pary kochanków. W trakcie powrotu przodem podąża Orfeusz a za nim Eurydyka prowadzona przez Hermesa. Rilke inaczej przedstawił znany nam mit. W swoim poemacie podkreślił, iż Eurydyka pomimo starań Orfeusza, nie jest w stanie przyjąć jego miłości. Za długo przebywała w Hadesie, o czym świadczą słowa: "I kiedy nagle bóg zatrzymał ją i krzyknąwszy boleśnie powiedział: on się obejrzał- nic nie pojęła i spytała cicho: kto?"

Również Tristan i Izolda są bohaterami wzruszającej historii miłosnej. Ich dzieje to historia miłości trudnej, tragicznej, choć odwzajemnionej. Kiedy Tristan, wierny wasal i siostrzeniec króla Marka, wiózł Izoldę do króla, którego żoną miała zostać, przez pomyłkę wypili napój miłosny, przygotowany przez matkę Izoldy dla króla i jej córki. Od tego momentu połączyła ich potężna miłość, nad którą nie byli w stanie zapanować. Miłość została tu przedstawiona jako potężna, namiętność, która nie poddaje się racjonalnym analizom, wymyka się spod kontroli. Jest uczuciem silniejszym od woli kochanków. Choć kochankowie wiedzą że zdradzają i oszukują - Tristan swego króla, A Izolda swego męża to jednak nie mogą nic poradzić są bezsilni wobec przeznaczenia. Spotykają się potajemnie, kłamią, chwytają się każdego sposobu, aby choć przez chwilę być razem. Kochają się tak, że są gotowi oddać za siebie życie, cierpieć, znosić wszelkie upokorzenia. Wypity przez pomyłkę napój miłosny skazał kochanków na życie przepojone cierpieniem, bólem, poczuciem winy. Jednakże uczucie, którym się darzą, jest miłością czystą. Poszukujący ich król Marek, zajrzawszy do szałasu, w którym spali, zobaczył niewinnie śpiących, przedzielonych nagim mieczem. Wzruszony król zamienił miecz na swój a Izoldzie założył na palec własny pierścień a rękawicą zasłonił przed porannym słońcem. Zakochani rozstają się, ona wraca do Marka, a on idzie na wygnanie do Bretanii. Poślubia Izoldę o Białych Dłoniach. Myśli jednak o Izoldzie złotowłosej. Tuła się po świecie przebrany za żebraka, zostaje ranny i przyzywa Izoldę Jasnowłosą, która może mu przywrócić zdrowie. Umawia się z Jasnowłosą, że statek ktrym będzie płynęła rozepnie biały żagiel. Gdy zazdrosna żona Tristana mówi mu, że płynie statek o żaglach czarnych, ten umiera. Jasnowłosa Izolda, gdy dowiaduje się o śmierci ukochanego również umiera. Król Marek, dowiedział się o tajemnicy napoju miłosnego kazał pochować kochanków w jednym grobie, na którym wyrasta krzaki głogu i gałęziami łączy się w jedność.

Ostatnim, choć najbardziej znanym literackim przykładem miłości trudnej jest dramat W. Szekspira "Romeo i Julia". Jest to utwór o wielkiej młodzieńczej, wręcz zuchwałej, próbującej przezwyciężyć wszelkie niesprzyjające okoliczności. To miłość piękna i dobra, którą niszczy rzeczywistość. Uczucie, jakie zawładnęło dwojgiem kochanków, to wręcz symbol wielkiej, spontanicznej miłości od pierwszego wejrzenia. W rozbawionej Weronie kochankowie stają się ofiarą przypadku, płacą najwyższą cenę za panującą nienawiść miedzy ich rodami. Wszystkie zdarzenia prowadzą nieuchronnie ku katastrofie. Widzimy jednak jak zakochani pod wpływem łączącego ich uczucia dojrzewali emocjonalnie, jak uczyli się lojalności wobec siebie i wreszcie zdecydowani byli wybrać śmierć niż życie bez ukochanej osoby.

Romeo- niedoświadczony chłopak, kocha tak jak wydaje mu się, że powinno się kochać, kocha uczucie do dziewczyny a nie samą wybrankę. Spokojny i zaradny w chwilach powodzenia w sytuacjach emocjonalnie skrajnych okazuje się bezsilny, nierozważny przez co podporządkowuje się planom i działaniom innych. Dopiero wstrząs wywołany wiadomością o śmierci ukochanej czyni z niego w pełni dojrzałego mężczyznę.

Przemiana Julii jest głębsza niż Romea. Niespełna 14-letnia dziewczyna podporządkowuje się woli matki. Niespodziewanie zakochana bardzo szybko dojrzewa emocjonalnie, staje się młodziutką kobietą, szczęśliwą i szczerą w uczuciu stanowiącym sens jej życia. Praktyczna i zaradna bardzo szybko przejmuję inicjatywę i proponuje małżeństwo. Wobec kolejnych nieszczęść okazuje się silniejsza od ukochanego i stara się skutecznie walczyć z niepowodzeniami.

Miłość ta, zakazana przez rodziny, przetrwała ciężką próbę- śmierci i doprowadziła młodych do szczęścia, nie tego na ziemi, ale połączyła ich na wieki w niebie. Chcieli razem uciec w świat, ale śmierć pokrzyżowała im plany. Jedyną pociechą dla nich jest to, że umarli razem.

Dramat Szekspira do dziś inspiruje poetów. Cyprian Kamil Norwid w wierszu Pt."W Weronie" odwołuje się do tragedii Szekspira. Dwie pierwsze strofy opisują jak na domy zwaśnionych rodów oraz na grób kochanków spogląda łagodne oko błękitu. Niebo, aniołowie pamiętają o kochankach, wciąż płaczą wspominając wielką nieszczęśliwą miłość Romea i Julii. Historia tej miłości jest piękna, wzniosła, tajemnicza i poetycka. Poeta zauważa jednak, że tragedia sprzed wieków nie wzrusza ludzi mu współczesnych. Romeo i Julia to symbol pięknej, nieszczęśliwej i niszczącej miłości. Jest to utwór wyrażający niezgodę na przyziemne, materialistyczne widzenie Świata, zwrócenie zbyt dużej uwagi na naukę, a nie na uczucie.

Z innej perspektywy realizuje motyw Romea i Julii H. Poświatowska w wierszu zaczynającym się słowami "Jestem Julią". Bohaterka owego wiersza jest młodą kobietą, która w swym życiu zaznała gorzkiego smaku miłości. Sugeruje on nam, że miłość ta była nieszczęśliwa, przyniosła wiele bólu smutku, cierpienia. Bohaterka przyrównuje się do szekspirowskiej Julii, która równie bardzo cierpiała z powodu miłości. Pomimo że ukochana osoba odeszła, i najprawdopodobniej już nie wróci."Julia" na niego czeka, jest pełna nadziei, że jeszcze jej życie się odmieni… Utwór ten ukazuje nam ponadczasowość uczuć Romea i Julii, uświadamia nam, że może minąć 100, 200 a nawet 1000 lat a na świecie dalej będzie istniała gorzka miłość, miłość nieszczęśliwa. Wiersze poetki to zapis miłości wszechogarniającej, której towarzyszy przeczucie śmierci.

Motyw miłości trudnej, choć szczęśliwej możemy odnaleźć w kultowym filmie lat 80-tych "Dirty Dancing". Film ten ukazał się na ekranach kin w 1987 roku. Mimo, że akcja rozgrywa się w latach 60-tych film jest ponadczasowy. Przedstawia problemy nastolatków oraz ich pierwsze miłości. Może być uznany za bajkę o uczuciu, jednak jest oparty na prawdziwych zdarzeniach z życia autorki Eleanor Bergstein. Jako nastolatka Eleanor i jej starsza siostra spędzały wakacje w luksusowym kurorcie. Wieczorami Eleanor wymykała się, aby uczestniczyć w pełnych pikanterii spotkaniach tanecznych. W filmie grają takie gwiazdy jak Patrick Swayze i Jennifer Grey, którzy wspaniale wczuli się w swoje role i idealnie zagrali uczucie, które ich łączy. Film opowiada o miłości, która zrodziła się pomiędzy nastolatką a instruktorem tańca. Początkowo nic ich nie łączyło, ale z biegiem czasu zakochali się w sobie. Uczucie ich spotkało się z dezaprobatą otoczenia. Bohaterka filmu- Baby- była córką zamożnego lekarza (pochodziła więc z wyżyn społecznych), jej wybranek Johny- w oczach ojca był biedakiem, człowiekiem niewartościowym. Uczucie łączące młodych nie miało więc szansy na powodzenie. Jednak dzięki wytrwałości kochanków ich uczucie przetrwało. Wielu widzów urzekła historia miłości, która mimo barier społeczno- moralnych, skończyła się szczęśliwie.
Miłość Zosi i Tadeusza w "Panu Tadeuszu" wyreżyserowanym przez A. Wajdę również jest trudna. Spotyka się ona początkowo z problemami ze strony Telimeny, która zakochała się w młodym Tadeuszu. Młody Soplica przez pomyłkę adorował ciotkę. Jednak potem orientuje się, że się pomylił i podrywa młodziutką Zosię. Po wielu próbach Tadeuszowi udaje się uwolnić z sideł Telimeny i dostaje od niej pozwolenie na ślub z Zosią.

Kończąc moją wypowiedź chciałabym podkreślić, że miłość trudna stała się jednym z najpopularniejszych motywów literackich i filmowych, a utwory o niej traktujące są mi bliższe. Charakterystyczny dla młodości jest stan zakochania. Kiedy jest się młodym, poziom wiedzy jest niewielki, w związku z tym spotykają nasz często bolesne doświadczenia. Zdarza się nam także przeżywać miłość tzw. trudną. Czy znaczy to, że lepiej byłoby nie znać tego uczucia? Raczej nie. Nawet bolesne doświadczenie jest ważne, ponieważ właśnie w tym czasie kształtujemy swoją osobowość swój osobisty model miłości. Nie bez przyczyny najpiękniejsze i najbardziej wzruszające historie o miłości, to te o uczuciu, które musiało się borykać z przeciwnościami.