Prawidłowości ewolucji

Przez ewolucję realizuje się rozwój biologiczny organizmu. Organizmy żyjące teraz są lepiej rozwinięte i przystosowane do życia w środowisku, niż ich przodkowie np.
- gady dzięki wytworzeniu błon płodowych wyszły na ląd
- żółwie wtórnie przystosowały się do życia w wodzie
- zwierzęta stałocieplne mogą żyć nawet w zimnym klimacie, ale potrzebują różną ilość energii ( drobne – dużo, zasypiają na zimę, lub gdy brak wody – mało )
- zmiennocieplne – gdy temperatura przekroczy próg minimalny giną

Postęp biologiczny zachodzi przez:
- wymieranie gatunków, a czasem i całych populacji
- walka o byt

- dobór naturalny
Różne gatunki konkurują o wodę, miejsce, światło. Organizmy lepiej przystosowane przeżywają i opanowują środowisko. Dobór ten przyczynił się do wydawania silniejszego potomstwa. Populacje słabiej przystosowane wymierają bardziej. Tak np. stało się z dużymi gadami, gady drobne przeżyły. Dobór naturalny powoduje selekcję cechami.

Ewolucja jest to procesem różnokierunkowym. Z dotychczasowych gatunków mogą powstać nowe, co trwa ok. 10 tys. lat. Zjawisko powstawania nowych gatunków to specjacja.

Zmienność dziedziczona i dobór naturalny prowadzą do nieodwracalności ewolucji, np. żółwie morskie – kiedyś żółwie lądowe dobrze czuły się na lądzie, miały olbrzymi i ciężki karapaks. Lecz, gdy zaczął dokuczać im brak pożywienia przeniosły się nad wodę. Po długim okresie czasu, w procesie ewolucji ich karapaks zmienił się na lżejszy, płytszy i mniejszy – było to przystososowanie do życia w wodzie (200 tys. lat). Teraz żółwie te mogą żyć także na lądzie, ale nie ma odwrotu do karapaksu kostnego. Jest on nadal płaski, lekki i skórny.

Ewolucja zachodziła i zachodzi w czasie i przestrzeni i jest procesem historycznym:
- latmieria – od 3250 tys. lat nie zmieniła się. Po raz pierwszy została wyłowiona 1936 roku w Oceanie Indyjskim (Madagaskar)
- miłorzęb od 200 mln lat się nie zmienił, to roślina dwupienna, relikt, właściwe środowisko: Azja
- człowiek – jego rozwój ewolucyjny trwa ok. 1 mln lat. Człowiek istniał już w erze mezozoicznej, w okresie gadów. Potem na ok. 100 tys. lat istoty człowiekowate zniknęły. Potem pojawiły się w Afryce
- ssaki w mezozoiku żyły w cieniu potężnych gadów; był raczej owadożerne; właściwy ich rozwój nastąpił w kenozoiku; drobne ssaki opanowały drzewa, potem ląd.

Tempo ewolucji jest różne i zależy od:
- czasu trwania zmian
- częstości zmian
- intensywności zmian
- ostrości walki o pokarm
Powodują one powstawanie organizmów coraz lepiej przystosowanych do życia i dających coraz silniejsze potomstwo.

Każda ewolucyjnie bardziej zaawansowana grupa pochodzi od grup prymitywniejszych.