Historia drukarstwa

Ojczyzną druku jest Daleki Wschód. Najstarsze narzędzia drukarskie i drukowane dokumenty, znalezione w Chinach i Japonii pochodzą z VII wieku n.e. Najstarsza znana drukowana książeczka ukazała się w Chinach w 868 roku.
Pierwsza metoda druku polegała na odbijaniu całych stronic z pokrytych farbą tabliczek glinianych lub drewnianych. Gliniane formy drukarskie uzyskiwano jako odlewy z glinianych matryc, drewniane po prostu rzeźbiono.
Przełomowego dla rozwoju druku wynalazku dokonał w 1041 roku. chiński kowal Wpadł on na pomysł czcionki drukarskiej. Wykonane przez niego gliniane czcionki mogły być wielokrotnie wykorzystane do składania i odbijania różnych tekstów. Z czasem nietrwale czcionki gliniane lub drewniane zastąpiono metalowymi.
Najstarsza znana książka wydrukowana przy użyciu czcionek metalowych (z brązu) ukazała się w Korei w 1409 roku.
W Europie sztukę drukowania wynalazł w połowie XV Jan Gutenberg (1389-1469)z Moguncji.Był on złotnikiem i szliwierzem drogich kamieni. Wynalazek Gutenberga polegał na sporządzeniu aparatu do odbijania do wolnej liczby stron. W 1455 Gutenberg wydał wraz z Janem Fustem pierwszą drukowaną książkę zwaną Biblią 42- stronnicową.
Druk pierwszej książki za pomocą ruchomych czcionek był złożonym i skomplikowanym technicznie procesem. Do odbicia tekstu musiało się wykonać setki pojedynczych liter, ligatur, skrótów itp. w taki sposób, by znaki te, czyli w technice drukarskiej oczka, były osadzone na słupkach jednakowej wysokości, i by pojedyncze czcionki można było zestawić w równe wiersze i kolumny, unieruchomić je i zespolić w ramach. Powierzchnia takiego zestawu musiała być doskonale równa, żeby można było w prasie jednym uderzeniem tłoka odbić cały skład na karcie papieru. Istotą więc wynalazku Gutenberga jest:
1) sporządzenie aparatu do odlewania dowolnej liczby czcionek,
2) zestawienie z tych ruchomych czcionek zwartego składu kolumny
3) zastosowanie i odpowiednie urządzenie prasy do odbijania dowolnej liczby kart z jednego składu
Była to całkiem nowa metoda mechanizacji, która dawała ogromne zwielokrotnienie wydajności i precyzji wykonywanych prac w porównaniu z drzeworytem, a zwłaszcza ze znanym od dawna sposobem wbijania każdej litery osobno za pomocą oddzielnych metalowych tłoków.
Gutenbergowska czcionka powstała w ten sposób, że robiono najpierw z twardego metalu patryce, czyli stemple z wyrżniętym wypukłym zarysem litery. Patrycę wbijano w miękkiej płytce metalowej wklęsły odcisk litery. W ten sposób powstawała matryca, czyli forma. Po włożeniu matrycy do aparatu odlewniczego odlewało się całą czcionkę, to znaczy słupek z oczkiem. Istotną częścią aparatu do odlewania czcionek była podłużna czworoboczna komora, na której dno wkładało się matrycę z wklęsłą formą litery. Do tej komory wlewano stop metalu dostacznie twardego i łatwo krzepnącego, który wypełniał całą przestrzeń wraz z oczkiem litery. Po ostygnięciu stopu aparat się otwierało i wychodziła gotowa czcionka, czyli wypukłe oczko osadzone na słupku. W takiej maszynce można było z matryc odlać nieskończoną ilość identycznych czcionek. Jednak do każdej wielkości czcionek, czyli do każdego stopnia pisma drukarskiego, musiał być użyty inny aparat.
Prasa drukarska składała się z drewnianego umocowania, sięgającego od podłogi do sufitu. U góry do poprzecznej belki wmontowana była pionowa śruba, zakończona płaskim tłokiem. U dołu był urządzony ruchomy blat, na nim kładziono ramy ze składem drukarskim i podsuwano pod tłok, który przyciskano śrubą. Zestaw czcionek pokrywano farbą drukarską za pomocą pokrytych skórą tamponów z włosia. Na tak przygotowane kolumny zestawu kładziono zwilżony i rozpięty na drewnianej ramce papier. Ramka zaopatrzona była w szpilki, które podtrzymywały papier oraz umożliwiały przy zadrukowywaniu odwrotnej strony karty, równe rozmieszczenie kolumn, tak jak na pierwszej stronie. Na wewnętrznym marginesie zadrukowanej karty zostawały znaki od tych szpilek, tzw. Punktory, które najczęściej znikały przy oprawie książki. Ramka chroniła marginesy karty przed zetknięciem się ze składem i ewentualnym powalaniem farbą. Farbę drukarską robiono ze specjalnie do tego celu wytwarzanej czystej sadzy zmieszanej z pokostem, robionym z oleju lnianego.
W 1829roku William Austin Burt wyprodukował pierwszą maszynę do wykonaną w całości z drewna. 1867r. inny Amerykanin Krzysztof Schole wyprodukował pierwszą maszynę z myślą o sprzedaży. Z czasem maszyny te weszły w skład typowego biura i całkowicie zastąpiły kancelistów. Na początku 20wieku wynaleziono maszynę elektryczną. Dziś maszyny do pisania zastąpiona jest przez komputery.