profil

Działania wojenne w Europie lata 1939-1941

Ostatnia aktualizacja: 2021-12-28
poleca 84% 2873 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Rok 1939
1. Kampania wrześniowa 1 IX - 6X
2. Wojna radziecko-fińska 30 XI - 12 III 40

Rok 1940
1. Agresja niemiecka na Danię i Norwegię 9 IV
2. Walki w państwach beneluxu i Francji 10 V - 25 VI
3. Przystąpienie Włoch do wojny 10 VI
4. Przyłączenie republik bałtyckich do ZSRR 3 - 6 VIII
5. Podpisanie paktu trzech 27 IX
6. Bitwa o Anglię 8 VIII - koniec X
7. Atak Włoch na Grecję 28 X

Rok 1941
1. Bardia i Tobruk zdobyte przez Anglików I
2. Kapitulacja Grecji 23 IV
3. Rozpoczęcie planu -Fall Barbarossa - 22 VI
4. Okrążenie Leningradu 29 VII
5. Początek Bitwy o Moskwę 2 X
6. Atak na Pearl Harbour 7 XII

Bliźniaczym bratem propagandy nienawiści jest "Linia Niewinności" którą politycy, wspomagani przez "patriotycznych" historyków i teoretyków prawa międzynarodowego, kreślą w poprzek przeszłych i teraźniejszych zdarzeń. Każda agresja, każdy akt zbójectwa lub barbarzyństwa po własnej stronie jest określany jako część 'wielkiego historycznego procesu' rozwoju ludzkości albo jako usprawiedliwiony akt odwetu czy coś podobnego. Ale takie same działania po stronie wroga stają się straszliwymi zbrodniami przeciw pokojowi i ludzkości zasługującymi na karę śmierci.
kapitan Rusell Grenfell, R. N

PRZYCZYNY


Wybuch II wojny światowej był uwarunkowany różnorodnymi czynnikami. Traktaty pokojowe zawarte po I wojnie światowej nie tylko nie usunęły istniejących między poszczególnymi państwami sprzeczności, ale spowodowały nowe, przede wszystkim między Niemcami, Włochami i Japonią, których nie zadowalał wyniku I wojny światowej (1914-1918), a Stanami Zjednoczonymi Ameryki Południowej, Wielką Brytanią i Francją, które dążyły do utrwalenia swojej przewagi wojskowej uzyskanej w wyniku I wojny światowej.

Ważną role odegrała też polityka Związku Radzieckiego skierowana przeciw traktatowi wersalskiemu.

Wielki kryzys gospodarczy a latach 1929-1933 naruszył układ społeczny, wpłyną na rozwój faszyzmu i narodowego socjalizmu, a w konsekwencji doprowadził do ukształtowania się dwóch ośrodków agresji Niemiec i Włoch w Europie oraz Japonii na Dalekim Wschodzie. Państwa te dążyły do nowych podbojów i podziału między sobą sfer wpływów. Również chcąc zniszczenia Związku Radzieckiego była ważnym motywem przygotowań Niemiec do wojny.

Kierujący polityką Związku Radzieckiego, Stalin dążył do wywołania wojny między Niemcami, a demokratycznymi państwami Zachodu. W celu doprowadzenia do wojny gotów był do Koniunkturalnego sojuszu z Niemcami. Stalin sądził, że walczące strony wykrwawią się, a wtedy Związek Radziecki narzuci swoje panowanie i ustrój Komunistyczny w Europie. Bezpośrednie niebezpieczeństwo dla pokoju światowego wynikało z odwetowych dążeń Niemiec zmierzających do przekreślenia traktatu wersalskiego i do podboju Europy. Niemcy systematycznie łamały postanowienia tego traktatu. 16 marca 1935r. wprowadzono w Niemczech powszechny obowiązek służby wojskowej. 7 marca 1936r. obsadzono zdemilitaryzowaną strefę Nadrenii wojskami niemieckimi, rozbudowano flotę wojenną. W oddziałach tych Niemcy nie napotykały zdecydowanego sprzeciwu ze strony państw zachodnich, forsowały proces militaryzacji kraju i przygotowywały go od prowadzenia wojny.

Wybuch II wojny światowej poprzedzały działania Niemiec. W lipcu 1936r. Niemcy udzieliły zbrojnego poparcia gen. F. Franco w walce z ustrojem republikańskim w Hiszpanii. 13 marca 1938r. dokonały aneksji Austrii. Na początku października 1938r. zajęły czeskie Sudety, 14 marca 1929r. podporządkowały sobie Słowację, 15 marca 1939r. dokonały zaboru Czech i Moraw. 20 marca 1939 r. Niemcy wysunęły oficjalnie polityczne i terytorialne żądania wobec Polski: przyłączenie Wolnego Miasta Gdańska do III Rzeszy, budowę eksterytorialnej autostrady między zachodnią częścią Niemiec a Prusami Wschodnimi, przebiegającej przez terytorium Polski.

23 marca 1939 r. Niemcy zajęły autonomiczny okręg Kłajpedy na Litwie.

Na drogę agresji weszły również Włochy, które usiłowały umocnić swoje wpływy w Afryce, w basenie Morza Śródziemnego i na Półwyspie Bałkańskim. W 1935-1936 dokonały podboju Etiopii, w lipcu 1936 r. udzieliły zbrojnego poparcia gen. Franco w Hiszpanii, 7 kwietnia 1939 r. anektowały Albanię.

Japonia, dążąc do zdobycia hegemonii w Azji, w listopadzie 1931 r. zajęła północno-wschodnią część Chin - Mandżurię, tworząc podporządkowane sobie państwo - Mandżukuo.
7 lipca 1939 r. Japonia rozpoczęła wojnę z Chinami w celu ich opanowania. W maju 1939 r. Japonia napadła na Mongolię.

Agresywna polityka państw bloku faszystowskiego nie napotkała zdecydowanego przeciwdziałania ze strony Ligi Narodów, a zwłaszcza Wielkiej Brytanii, Francji i Stanów Zjednoczonych.
Niemcy wykorzystując swą przewagę militarną, oraz niezdecydowaną postawę nie w pełni gotowych do wojny państw zachodnich, jak również przede wszystkim dzięki sojuszowi ze Związkiem Radzieckim skierowały agresję w pierwszej kolejności na Polskę. 1 września 1939 roku o godzinie 3.00 w nocy, pierwsze oddziały Wehrmachtu przekroczyły niemiecko - polską granicę. O godzinie 4.45 niemiecki pancernik "Schleswig-Holstein" rozpoczął ostrzeliwanie Westerplatte, polskiej placówki w Gdańsku. Tak wybuchła największa wojna w dziejach ludzkości. II wojna światowa.Wybuch II wojny światowej poprzedzały działania Niemiec.

II Wielka wojna była największą wojną w dziejach ludzkości. Te sześć lat (1939-45) zostanie zapamiętane aż do końca świata. Spośród 78 istniejących w tym czasie państw tylko sześć nie przystąpiło do wojny. Pod broń powołano ponad 110 mln ludzi. Wydatki wojenne pochłonęły 935 mld dolarów, a straty materialne w samej tylko Europie szacowano na 260 mld dolarów. 53 mln ludzi poległo, zostało zamordowanych lub zmarło na wskutek epidemii głodu i działań wojennych.

Działania wojenne w Europie w latach 1939-1941.

Dziwna wojna na Zachodzie.


Dziwną wojną na Zachodzie nazwano czas, jaki upłynął od wypowiedzenia przez Francję i Wielką Brytanię wojny Niemcom, do niemieckich działań ofensywnych na zachodzie Europy wiosną 1940 roku. Francja, która po I wojnie światowej była bardzo osłabiona i poniosła duże straty w ludziach, nie myślała o ataku Niemiec, lecz o własnej obronie. W tym celu wybudowano na granicy z Niemcami pas umocnień o długości 450 kilometrów. Ten system fortyfikacji nazwany Linią Maginota składał się z betonowych bunkrów przeznaczonych do prowadzenia ognia artyleryjskiego i z karabinów maszynowych. Podziemia kryły magazyny, sale dowodzenia i szpitale.
Z końcem 1939 roku, Hitler ufny w swoje siły chciał natychmiast uderzyć na Francję lecz pod naciskiem swoich generałów zrezygnował z tego pomysłu. Miesiące zimowe 1939 i 1940 roku Niemcy poświęcili na przygotowanie ataku i wzmocnienie sił przed uderzeniem na Francję.

Wojna radziecko-fińska.


W październiku 1939 roku Stalin domagał się od Finlandii odstąpienia części jej terytorium. Żądanie to Finlandia odrzuciła. 29 listopada 1939 roku Związek Radziecki zareagował zerwaniem z nią stosunków dyplomatycznych. Ostatniego dnia listopada, łamiąc traktaty pokojowe zawarte w 1920 r. armia Czerwona zaatakowała Finlandie. W skutek ostrej zimy atak się nie powiódł i Rosjanie ponieśli spore straty. W grudniu 1939 roku Związek Radziecki został usunięty z ligi narodów. Wiosną 1940 roku żołnierze radzieccy ponowili ataki i zaczęli posuwać się w głąb terytorium Finlandii. W dniu 13 marca 1940 roku w Moskwie zawarto rozejm, w wyniku którego Finlandia utraciła 10% swojego państwa, oddając Rosji Karelię Północną, port wojenny Wyborg i kilka wysp.

Niemiecka inwazja na Danię i Norwegie.


Dziwna wojna na zachodzie zakończyła się, kiedy Niemcy uderzyli na Danię 9 kwietnia 1940 roku. Wojska hitlerowskie działały z zaskoczenia, które pozwoliło im zająć Danię po walce trwającej zaledwie kilka godzin. Dania szybko się poddała ponosząc niewielkie straty

(16 zabitych) Podobny plan nie powiódł się w Norwegii. Walki przeciągnęły się aż do czerwca 1940 roku, kiedy to oddziały wojsk Sprzymierzonych (brytyjskich, polskich, francuskich) wycofały się z Norwegii, po trwającej 62 dni kampanii norweskiej zabierając ze sobą ; Króla, jego następcę, członków, rządu do Anglii. 10 czerwca 1940 roku Niemcy zajeli całe terytorium Norwegii. Został utworzony rząd faszystowski na którego czele stanął major Vidkun Quisling, stał się on symbolem zdrajcy i kolaboranta.

Agresja niemiecka na Holandię, Belgię i Francję.


Miesiąc po ataku na Danię, tzn. w maju 1940 roku, oddziały niemieckich spadochroniarzy wylądowały w Holandii. Armia holenderska po 5 dniach samotnej walki skapitulowała.
Uderzenie Niemców skierowane było również na Belgię i Luksemburg. Oddziały pancerne sforsowały obronę armii belgijskiej i parły w kierunku kanału La Manche. 22 maja wojska niemieckie okrążyły oddziały Francuskie i Brytyjskie.Niemcy rozbijając kolejno francuskie dywizje wkroczyli do Paryża 14 czerwca 1940 roku. Układ o zawieszeniu broni pomiędzy Francją a Niemcami podpisano 22 czerwca 1940 roku. Francja zawarła rozejm z Włochami

Północna część Francji była rządzona przez III Rzesze, południe zaś przez marszałka Petaina, z siedzibą w Vichy.

Włączenie krajów bałtyckich do ZSRR


Po wkroczeniu wojsk radzieckich jesienią 1939 roku na tereny Litwy, Łotwy i Estonii, Rosjanie zaczęli umacniać tam swoją pozycję. Po wyborach parlamentarnych, władze Litwy, Łotwy i Estonii postanowiły przyłączyć swoje kraje do ZSRR. W wyniku tej decyzji, w sierpniu 1940 roku państwa te utraciły niepodległość-stały się republikami radzieckimi

Bitwa o Anglię.


Po zdobyciu Danii, Norwegii, Holandii, Belgii i Francji..Hitler postanowił uderzyć na Wielką Brytanię. Główny atak miał się odbyć z powietrza. Najważniejszym celem Niemców było zniszczenie brytyjskich lotnisk, stacji radarowych i zakładów lotniczych. Prócz nalotów na te obiekty, zaplanowano bombardowanie dużych ośrodków miejskich. Walka powietrzna o Anglię trwała 3 miesiące. Niemcy ponieśli duże straty i zrezygnowali z dalszych nalotów. Była to pierwsza przegrana kampania Hitlera.

SKUTKI

Tragiczny bilans wojny


W drugiej wojnie światowej uczestniczyły 72 państwa. Działania wojenne prowadzono w Europie, Afryce i Azji. Pod broń powołano ok. 110 milionów żołnierzy. Życie utraciło 50 milionów osób, z tej liczby 20 milionów było ofiarami terroru i ludobójstwa. Aż 80% spośród tych, którzy zginęli zamieszkiwało Europę. 35 milionów zostało inwalidami wojennymi. 3,3 milionów Rosjan, którzy byli wzięci do niewoli niemieckiej zostało zamordowanych. Największe straty ludności poniosła Polska, bo aż 6 milionów, 40% majątku narodowego uległo zniszczeniu. Nie da się ująć w liczbach i procentach strat jakie poniesiono od strony moralnej i w dziedzinie kultury duchowej. Prawie całkowitej zagładzie w Europie ulegli Żydzi. Po 1945 r. narodził się nowy świat.
Trudno oszacować faktyczne koszty wojny. Niewątpliwie zrujnowana została gospodarka światowa. Załamał się światowy system monetarny. W 1945 r. przed rządami wielu krajów stanęła kwestia wyżywienia ludności. Problem ten musieli rozwiązać alianci, szczególnie Amerykanie. Ludzie oswobodzeni z obozów koncentracyjnych a także oswobodzeni z katorżniczej niewolniczej pracy na rzecz Trzeciej Rzeszy znaleźli się na obszarach, nad którymi sprawowali kontrolę alianci.

Alianci w sumie musieli wyżywić ok. 14 milionów ludzi, dostarczyć odzież i lekarstwa. Od jesieni 1943 r. działała Agencja Narodów Zjednoczonych do Spraw Pomocy i Odbudowy ( UNRRA). Finansowana była przez Stany Zjednoczone. W 1945 r. sytuację żywnościową pogorszyła panująca w Europie susza. Jednocześnie w Europie trwała wielka migracja ludności. W wyniku wojny około 40-50 milionów osób zmieniło miejsce pobytu.

Plan Marshalla i początki integracji gospodarczej na Zachodzie.


W następstwie koniunktury wojennej USA dysponowały olbrzymimi nadwyżkami w bilansie handlowym z Europą. Stały się wierzycielem wielu krajów europejskich, szczególnie Wielkiej Brytanii. Nad Francją i Anglią w latach 1945 - 1947 zawisło niebezpieczeństwo całkowitego załamania się systemu finansowego. We Francji trudności gospodarcze wyraziły się w szybko postępującej inflacji. Rząd brytyjski w 1947 r. wydał miliardy dolarów na akcję pomocy międzynarodowej i zaciągnął długi u Amerykańskiego wierzyciela. W tej sytuacji amerykańska administracja opracowała Plan Odbudowy Europy, znany jako Plan Marshalla, gdyż jego założenia przedstawił sekretarz G. Marshall. Warunkiem udzielania pomocy państwom europejskim było usunięcie z rządów komunistów. Miano dopuszczać kapitał amerykański na europejski rynek oraz uzgadniać plany odbudowy i rozwoju gospodarki z administracją amerykańską. Winston Churchill był zwolennikiem zintegrowanej Europy i obok organizacji współpracy gospodarczej (OEEC) oraz militarnej (NATO) powstało w 1949 r. stowarzyszenie państw zachodnioeuropejskich nazwane Rada Europy. Na początku lat pięćdziesiątych z inicjatywy dyplomacji francuskiej powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS). Traktat podpisany był w 1951 r. przez Francję, RFN, Włochy i kraje Beneluksu (Belgia, Holandia, Luksemburg). Celem działania EWWiS była koordynacja polityki gospodarczej w dziedzinie surowców i produktów o znaczeniu strategicznym.

W wyniku II wojny światowej, a zwłaszcza porozumienia wielkiej trójki w Jałcie (Roosvelta, Churchilla i Stalina) Europa została podzielona na dwie strefy wpływów: amerykańską i radziecką
System pojałtański rozpadł się dopiero na przełomie lat 80 i 90-tych.

Źródła
  1. Norman Davies.Europa. Wydawnictwo Znak rok 1999, przekład Elżbiety Tabakowskiej
  2. Jerzy Topolski. Dzieje Polski. Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1978 rok
  3. Bogusław Wołoszański.Tajna wojna Hitlera.Wydawnictwo Colori rok 1997
Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 11 minut