Kwasy dzielimy na tlenowe i beztlenowe, a ich ogólne wzory możemy przedstawić w sposób:
HnNmOz (HnR) - kwasy tlenowe
HnR - kwasy beztlenowe
Cząsteczki kwasów zawierają jedno lub kilka ugrupowań H-O-E, a pozostałe atomy tlenu połączone są z tylko z atomem E.
OTRZYMYWANIE KWASÓW
1) reakcja tlenku kwasowego z wodą:
tlenek kwasowy + woda -- > kwas
SO2+H2O-->H2SO3
SO3 + H20 --> H2SO4
CO2 + H2O-->H2CO3
N2O3 + H2O --> 2 HNO2
N2O5+H2O-->2HNO3
P205 + 3H2O-->2H3P04
B203 + H2O-->2H3BO3
2) strącanie osadów trudno rozpuszczalnych kwasów:
H2SO4 + Na2SiO3-->H2SiO3 + Na2SO4
WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE
Kwasy są dostępne najczęściej w postaci wodnych roztworów o różnych stężeniach. Podczas pracy z kwasami należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ niektóre z nich są żrące i mogą spowodować oparzenia skóry. Do kwasów szczególnie niebezpiecznych należą stężone roztwory: H2SO4, H3PO4, HF, HO, HBr i HI
Moc kwasów tlenowych rośnie ze wzrostem elektroujemności centralnego atomu reszty kwasowej (w grupach i okresach):
H4SiO4 < H3PO4 < H2S04 < HC1O4
HIO
Rośnie też (z nielicznymi wyjątkami) ze wzrostem liczby atomów tlenu:
HC1O < HC1O2 < HCłO3 < HC1O4
WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE
1) reakcja z wodorotlenkami (zobojętniania):
kwas + wodorotlenek --> sól + H2O
H3PO4 + 3 KOH-->K3PO4 + 3 H2O
2) reakcja z metalami (stojące przed wodorem w szeregu napięciowym):
metal + kwas --> sól + H2O
2 Al + 6 HC1 --> 2 A1C13 + 3 H2 metale szlachetne i półszlachetne są roztwarzane i nie wypierają wodoru:
Cu + 2 H2SO4 --> CuSO4 + SO2 + 2 H2O
2 Ag + 2 H2SO4 --> Ag2SO4 + SO2 + 2 H2O
Fe + H2SO4(rozc) --> FeSO4 + H2
2 Fe + 6 H2SO4(stęż) --> Fe2(SO4)3 + 3 SO2 + 6 H2O
3 Cu + 8 HNO3(rocz.) --> 3 Cu(NCh)2 + 2 NO + 4 H2O
Cu + 4 HNO3(stęż) --> Cu(NO3)2 + 2 NO2 + 2 H2O
Srebro reaguje dopiero ze stężonym kwasem azotowym:
Ag + 2 HNO3 --> AgNOs + NO2 + H2O
Mieszanina l :3 stężonych kwasów azotowego i solnego to woda królewska
Au + 4 HC1+ HNO3 --> HAuCl4 + NO + 2 H2O
HAuCl4 - kwas czterochlorozłotowy
Przebieg reakcji z metalami zależy od:
- rodzaju metalu
- stężenia kwasu
- temperatury
3) reakcja z tlenkami zasadowymi:
kwas + tlenek zasadowy --> sól + 2 HC1 + CaO -->CaCl2 + H20
NAZEWNICTWO
Wzór
Nazwa systematyczna
Nazwa zwyczajowa
H2SO4
Kwas siarkowy (VI)
Kwas siarkowy
H2S03
Kwas siarkowy (IV)
Kwas siarkawy
H2SO2
Kwas siarkowy (II)
Kwas sulfoksylowy
HN03
Kwas azotowy (V)
Kwas azotowy
HNO2
Kwas azotowy (III)
Kwas azotawy
H3PO4
Kwas fosforowy(V) lub ortofosforowy (V)
Kwas fosforowy lub ortofosforowy
H4P2O7
Kwas dwufosforowy(V) lub pirofosforowy (V)
Kwas dwufosforowy lub pirofosforowy
H2C03
Kwas węglowy
H2SiO3
Kwas metakrzemowy
Kwas krzemowy
H4SiO4
Kwas ortokrzemowy
H2BO3
Kwas borowy lub Kwas ortoborowy
HC1O
kwas chlorowy (I)
[Kwas podchlorawy]
HC102
kwas chlorowy (III)
[Kwas chlorawy]
HC1O3
kwas chlorowy (V)
Kwas chlorowy
HC1O4
kwas chlorowy (VII)
[Kwas nadchlorowy]