Przyczyny klęski, skutki i znaczenie Powstania Listopadowego.

PRZYCZYNY KLĘSKI POWSTANIA

Powstanie trwało 10 miesięcy - przez cały ten czas stoczono krwawe boje, a mimo tego wysiłek narodu został zmarnowany.

Jedną z przyczyn tej klęski był brak jednomyślności w prowadzeniu działań przez przywódców powstania (gen. Chłopicki, gen. Krukowiecki, gen. Skrzynecki). Nie podejmowano działań ofensywnych.
Powstańcy nie otrzymali pomocy wojskowej ze strony państw zachodnich, nie otrzymali nawet poparcia dyplomatycznego. Przeciwnie, zarówno papież Grzegorz XVI jak i rządy państw europejskich, napiętnowali powstańców jako zdrajców prawowitej władzy.

Nie rozwiązana sprawa chłopska była kolejną przeszkodą. Było to powstanie szlacheckie, pozostałe warstwy przyłączały się spontanicznie. Był to zasadniczy błąd powstańców, którzy wierzyli, że szlachta samodzielnie wywalczy niepodległość. Chłopi, ówcześnie stanowiący większość społeczeństwa, nie poparli powstańców, a mniejszość narodowa niemiecko-żydowska nigdy nie opowiadała się za wolnością i suwerennością Polski.

Brak wiary w powodzenie powstania, szukanie różnych rozwiązań do jak najszybszego jego zakończenia było jeszcze jedną przyczyną klęski. Myśl, że skoro Napoleonowi nie udało się pokonać Rosjan przy tak wielu sprzymierzeńcach, to co dopiero sami Polacy mogli zdziałać, działała na niekorzyść buntu. Powstańcy posiadali o wiele większą nadzieję w sukces tej rebelii niż ich przywódcy.

Jeszcze jednym "ciosem" przyczyniającym się do upadku powstania, było podjęcie wali przy nierównych siłach - uzbrojeniu i liczbie wojska. Cesarstwo Rosyjskie miało miażdżącą przewagę.

Polacy posiadali świetnie wyszkoloną i dobrze uzbrojoną armię, a dzięki neutralnej postawie Austrii, Królestwo Polskie mogło prowadzić handel zagraniczny i importować broń i lekarstwa. Jednak niestety, pomimo tego powstanie zakończyło się klęską dla Królestwa Polskiego.

SKUTKI

Następstwem upadku powstania było zaostrzenie stosunków politycznych zaborców rosyjskich wobec Królestwa Polskiego.

Car Mikołaj I unieważnił konstytucję i wprowadził Statut Organiczny, na jego mocy ziemie Królestwa Polskiego zostały włączone do Cesarstwa Rosyjskiego, jednak Rada Stanu i Rada Administracyjna zostały zachowane. Zlikwidowano sejm Królestwa, wojsko i odrębną koronację w Warszawie, a w związku z tym zerwano unię personalną.

Wprowadzono nową taryfę celną - towary sprowadzane do Królestwa z Rosji miały niskie cła, a te z Królestwa do Cesarstwa wysoki (do 16% ). Była to jedna z przyczyn klęski gospodarczej Królestwa Polskiego. Ucierpiał również przemysł włókienniczy w Łodzi i Żyrardowie. Rozpoczęto oczynszowanie chłopów było przyczyną zróżnicowania wsi - chłopi, którzy nie mieli na czynsz tracili swe gospodarstwa.

Namiestnikiem Królestwa Polskiego został feldmarszałek Iwan Paskiewicz, nadano mu także tytuł książęcy (z racji zdobycia Warszawy w 1831r.), a administrację przekazano w ręce urzędników rosyjskich i dowódców wojskowych.

Większość polityków i przywódców wojskowych powstania, po jego upadku wyjechała z kraju - Wielka Emigracja. Ich majątki zostały skonfiskowane i przekazane na rzecz Cesarstwa Rosyjskiego. Tych, którzy pozostali w kraju brano do armii, zsyłano na Kaukaz lub Syberię.

W latach 1832-34 na wzgórzach w okol. Warszawy wybudowano, na koszt Królestwa Polskiego, Cytadelę z silnym garnizonem rosyjskim, która w przyszłości miała utrzymać spokój wśród warszawiaków. W X pawilonie, najcięższym, znajdowali się więźniowie polityczni skazania przez Komisję Śledczą.

Mikołaj I zlikwidował Uniwersytet Warszawski i Wileński - młodzież zmuszona była studiować na uczelniach rosyjskich. Zawieszono także działalność Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

W 1837r. wprowadzony został podział na gubernię systemem rosyjskim, a w 1847r. obowiązywał rosyjski kodeks karny. Według rozkazu używano rubli zamiast złotówek.

Rozpoczęto bezwzględną walkę z Kościołem rzymskokatolickim. Ograniczono funkcjonowanie szkół zakonnych, rozwiązano większość klasztorów.

W 1839r. dzięki Kijowskiemu metropolicie, Józefie Siemieszko, zlikwidowano Kościół greckokatolicki - włączono go do prawosławnego.

ZNACZENIE

Powstanie listopadowe było jednym z ważniejszych zrywów narodowych w naszej historii, scalało ono społeczność rozerwaną i rozproszoną zaborami.

Miało ono duże znaczenie międzynarodowe. Powstrzymywało ono staranie do usunięcia działań rewolucyjnych we Francji i Belgii, tłumiąc ówczesną ostoję feudalizmu w Europie - Rosję.

Walka Polaków stała się również przykładem dla innych narodów w walce o ich niepodległość. Pokazaliśmy całej Europie, że Polacy jako naród nadal istnieją i trzeba się z nimi liczyć.

Powstanie było również lekcją, nauczką z dziedziny polityki dla szlachty, która zrozumiała istotę sprawy chłopskiej. Opracowano także postępowe plany strategiczne.

Ogromne znaczenie miała działalność Wielkiej Emigracji. Polityczne i umysłowe życie emigracji oddziaływało na kraj, podtrzymywało jego patriotyzm i przyspieszało jego ewolucję ideologiczną. Wielka Emigracja reprezentowała cały naród, stanowiła jego rzeczywistą elitę intelektualną i zadecydowała o przetrwaniu Narodu Polskiego.

Wybitni emigranci mieli wpływ na literaturę XIXw. - Mickiewicz, Słowacki, Krasiński, Mochnacki. Ci twórcy odegrali wyjątkową rolę w życiu i dziejach kultury narodowej doby romantyzmu.