Gatunki literackie typowe dla Antyku

EPOS
Jest to jeden z gatunków epickich, wykształconych w starożytności. Utwór ten jest z reguły wierszowany i bardzo rozbudowany. Przedstawia on losy legendarnych lub mitycznych bohaterów na tle wydarzeń ważnych dla danej społeczności. Na plan pierwszy wysuwa się fabuła. Charakterystyczny dla eposu jest jego podniosły i patetyczny styl. Epos wyróżnia się także obecnością inwokacji, rozpoczynającej utwór, obiektywnością narratora (jedynie w rozpoczęciu jest on subiektywny), szczegółowym i realistycznym opisem zdarzeń i bohaterów, licznymi porównaniami homeryckimi, epizodycznością akcji oraz rozgrywaniem wydarzeń na dwóch płaszczyznach - ludzkiej i boskiej.

TRAGEDIA
Jest to gatunek dramatyczny, powstały w starożytnej Grecji. Obejmuje on utwory, w których motorem akcji jest konflikt pomiędzy dążeniami jednostki wybitnej, a siłami wyższymi. W tragedią nierozerwalnie wiąże się pojęcie tragizmu, czyli pozostawienia bohaterowi dwóch równorzędnych rozwiązań, które i tak nieuchronnie prowadzą do nieszczęśliwego zakończenia.

HYMN
To uroczysta pieśń pochwalna, opiewająca np. czyjąś sławę lub czyn patriotyczy. Może to być także patetyczny utwór liryczny, o treści patriotycznej lub religijnej. Utwór ten nacechowany był najczęściej patetyzmem i wzniosłością.

LAMENTACJA (TREN)
Jest to pieśń lamentacyjna, wyrażająca żal z powodu czyjejś śmierci, napisana na cześć zmarłego, rozpamiętująca jego chwalebne czyny, zasługi, zalety. Tren jest gatunkiem należącym do poezji żałobnej.

MODLITWA
Jeden z podstawowych aktów wiary każdej religii, pojmowany jako myślowy lub słowny kontakt z bóstwem. Modlitwy dzielą się na błagalne i dziękczynne.

PIEŚŃ
Utwór liryczny, silnie związany z muzyką. Tematyka pieśni obracać się może wokół zagadnień takich jak przemijalność, krótkotrwałość życia, cnota, rozum, patriotyzm, nieśmiertelność poezji czy afirmacja życia, natury, świata i miłości. Poglądy filozoficzne stanowią najczęściej tematykę pieśni refleksyjnych.

ELEGIA
To utwór liryczny, bez określonej miary wierszowej, zwykle o tematyce żałobnej i refleksyjnym, smutnym nastroju, utrzymany w tonie skargi.

ODA
To patetyczny utwór poetycki, opiewający wybitną postać, doniosłe wydarzenie czy wielkie idee. Oda wywodzi się ze starożytnej Grecji. Cechuje ją wzniosłość i patetyczność stylu, odpowiednia d poruszanych problemów.

PEAN
Okrzyk na cześć Apollina.

DYTYRAMB
Okrzyk na cześć Dionizosa.

EPIGRAMAT
To gatunek literacki, wywodzący się z napisów umieszczanych pierwotnie na pomnikach i grobach. Charakteryzuje się on dużą zwięzłością. Tematem takiego utworu mogą być ogólne prawdy filozoficzne i moralne, zamknięte i podsumowane dowcipną pointą. Największym twórcą epigramatów był Symonides.