Pająk topik

Jednym z najciekawszych pająków krajowych, moim zdaniem, jest topik. Pająk ten całe swoje życie spędza w wodzie, ale wcale nie różni się od swoich pajęczych braci ani budową, ani fizjologią. Jego przystosowanie do środowiska wodnego polega jedynie na zmianie obyczajów.

Tak jak wszystkie pajęczaki topik oddycha powietrzem atmosferycznym. Umożliwia mu to umiejętność pokrywania odwłoka (na którym znajdują się otwory narządów oddechowych) specjalną otoczką powietrzną, wyglądającą w wodzie jak kropla rtęci. Otoczka ta powstaje przez wciągnięcie do wody banieczki powietrza. Aby tego dokonać, pająk wynurza z wody koniec odwłoka wraz z kądziołkami przędnymi i tylnymi nogami, między którymi rozsnuwa plątaninę nici pajęczyny, wciąga tę pajęczynę pod wodą, zagarniając nią bańkę powietrza, która przylepia się do odwłoka. Topik zsuwa potem taką banieczkę nogami z odwłoka i uzupełnia nią zapas powietrza w podwodnym dzwonie, w którym mieszka w cieplejszej porze roku.

Ów podwodny dzwon nie jest niczym innym jak powłoką z pajęczyny wypełnioną powietrzem, która posiada otwór u spodu i jest przytwierdzona do roślin wodnych. Topik spędza w nim większość czasu, wysuwając przednią część ciała przez otwór na zewnątrz. W tej pozycji czatuje na zdobycz, którą po złapaniu natychmiast wciąga do dzwonu. Nie byłby w stanie zjeść zdobyczy w wodzie, gdyż rozcieńczyłaby ona i spłukała soki trawienne, którymi oblewa zdobycz dla rozpuszczenia pokarmu. Topik poluje larwy jętek i komarów, ośliczki i rozwielitki, młode kijanki a nawet na narybek.

W okresie godowym topiki łączą się w pary, przy czym samiec buduje swój dzwon obok dzwonu samicy, a następnie obydwa gniazda zostają połączone. Kopulacja, składanie jaj, a potem trwający 45 dni ich rozwój odbywa się we wnętrzu dzwonu samicy. Samica przez cały czas opiekuje się potomstwem.

Topik zimuje pod wodą najczęściej w pustych muszlach ślimaków, zasnuwając ich otwór pajęczyną. Taki wypełniony powietrzem domek pływa najczęściej początkowo po powierzchni zbiornika, jednak przy spadku temperatury powietrze kurczy się, do muszli dostaje się trochę wody, a ta obciążona opada na dno, unikając zamarznięcia. Wiosną, kiedy się ociepli, muszla ponownie wypływa na powierzchnię. Gniazda zimowe bywają unoszone z prądem wody, co ułatwia rozprzestrzenianie się gatunku.

Topiki zamieszkują niemal całą Europę. Występują też na Syberii. Mieszkają głównie w wodach stojących lub wolno płynących, szczególnie torfowych. Bardzo lubią, gdy miejsce ich życia jest bogato porośnięte, zwłaszcza rzęsą wodną. Topiki są zwierzętami dającymi się hodować w akwarium. Jednak, jeśli zamierzamy posiadać w naszym szklanym naczyniu więcej niż jednego osobnika, powinniśmy zapewnić naszym pajączkom dostateczną ilość pożywienia, aby nie pozjadały się nawzajem.