Konflikt człowiek - przyroda

Główne zanieczyszczenia powodujące degradacje środowiska stanowi przemysł, transport, rolnictwo i gospodarka komunalna. Zanieczyszczenia atmosferyczne to głównie pyły, gazy. Są one niekorzystne dla człowieka, zwierząt, roślin.

Konflikt człowieka z przyrodą zaczął się od rozwoju przemysłu w XX wieku. Do niedawna panowała równowaga między przyrodą a działalnością człowieka.

Do procesów zagrażających przyrodzie należy np. karczowanie lasów co doprowadza do:
- wzrostu dwutlenku węgla w powietrzu, co powoduje wzrost temperatury, topienie lodowców, a w konsekwencji zalanie Ziemi,
- degradacja gleb, pustynnienie obszarów zwłaszcza Afryki, kwaśne deszcze,
- deficyt - brak wody,
- substancje trujące w powietrzu - zagrożenie lasów,
- wzrost zanieczyszczenia wód zagrażający życiu flory i fauny.

Wiadomo przecież, że możliwości produkcyjne biosfery nie są tak duże, więc powinniśmy o nią dbać. Ma ona ogromny wpływ na szatę roślinną i świat zwierzęcy.

Na szatę roślinną mają wpływ następujące procesy:
- karczowanie lasów, a one oczyszczają nasze powietrze,
- degradacja gleby, kwaśne deszcze, odpady, ścieki,
- zatrucie wód - ścieki, odpady, kwaśne deszcze,
- zatrucie powietrza pyłami, gazami.

Jeśli nie ma roślin ginie częściowo życie zwierząt. Te procesy nie tylko niszczą rośliny, główne pożywienie zwierząt, ale także przyczyniają się do ginięcia ich samych.

Działalność gospodarcza człowieka prowadzi nieuchronnie do przekształceń środowiska naturalnego.

W latach 1945-1989, w wyniku forsownego rozwoju przemysłu wydobywczego, metalurgicznego, cementowego oraz rozwoju energetyki węgla, powstało w Polsce wiele obszarów zagrożenia ekologicznego. Niektóre z nich można już zaliczyć do obszarów klęski ekologicznej.

Górnośląski Okręg Przemysłowy jest w Polsce najbardziej charakterystycznym przykładem obszaru bardzo przekształconego przez człowieka. Wynika to z ogromnej koncentracji na tym obszarze górnictwa i przemysłu węglowego, chemicznego, metalurgicznego, metalowego maszynowego i energetyki.

W 1995 r. w okolicach Katowic wytworzono prawie 16% krajowych produkcji sprzedanej przemysłu. Łączna ilość pyłów i gazów do atmosfery najbardziej uciążliwych zakładów (bez dwutlenku węgla) osiągnęła 118 t/km2. Równocześnie ilość ścieków odprowadzonych do wód powierzchniowych (liczona na 1 km2 powierzchni) była ponad 9-krotnie większa niż średnio w kraju! W konsekwencji prawie 70% wód w tym regionie nie nadaje się do wykorzystania, a to powoduje problemy związane z trwałym deficytem wodnym. Odbudowa części środowiska i dalsza jego prawidłowa ochrona wymaga ogromnych pieniędzy i zasadniczych zmian w pracy gospodarki w tamtym regionie.

W zakresie ochrony przyrody zapewne wiele już zrobiono. Tworzone są rezerwaty przyrody i parki krajobrazowe, większą uwagę zwraca się na najbliższe środowisko miejsca pracy, czy miejsca zamieszkania. Ludzie wyraźniej uświadamiają sobie, że zanieczyszczenie środowiska naturalnego jest bezpośrednim zagrożeniem zdrowia i życia. Świat przyrody i świat człowieka są tym samym światem. Człowiek nie żyje ani ponad przyrodą, ani obok niej, jest jej cząstką.