Świnka - przyczyny, objawy, leczenie i profilaktyka.

Przyczyny

Świnka to infekcja wirusowa przekazywana drogą kropelkową. Wirus świnki znajduje siew kropelkach płynów wydostających się z dróg oddechowych osoby zarażonej podczas kaszlu, kichania czy nawet mówienia. Zakażenie następuje zwykle przez kontakt bezpośredni, choć niekiedy może dojść do niego drogą kontaktu pośredniego – przez zakażone przedmioty. Okres wylęgania – czas, który mija od momentu zakażenia do pojawienia się pierwszych objawów wynosi około 13-22 dni.
Zakażona osoba może przekazywać wirusa świnki otoczeniu prze mniej więcej tydzień przed wystąpieniem objawów do maksymalnie dwóch tygodni po tym czasie. Przebycie choroby gwarantuje zwykle odporność na całe życie, choć zanotowano niewielką liczbę przypadków, w których doszło do ponownej infekcji.

Objawy

Główne objawy świnki, o ile w ogóle jakieś występują, to zapalenie i bolesny obrzęk jednej lub dwóch ślinianek przyusznych, niekiedy podżuchwowych lub podjęzykowych. Ślinianki przyuszne to największe z trzech par ślinianek, znajdujące się głęboko pod kością szczękową tuż poniżej uszu. Wiele chorych dzieci nie wykazuje żadnych objawów, bądź czują się nieco gorzej niż zwykle. W poważniejszych przypadkach dziecko może skarżyć się na ból w okolicy uszu. Czasem ma trudności z otwieraniem ust oraz żuciem i połykaniem pokarmów. Pojawia się obrzęk i bolesność ślinianek po jednej lub obu stronach twarzy, co nadaje dziecku dziwny wygląd, przypominający świnkę. Śwince może towarzyszyć podwyższona temperatura (do 39º) i ból głowy. Gorączka najczęściej spada po dwóch lub trzech dniach, a obrzmienie cofa się po upływie siedmiu, dziesięciu dni. Jeśli infekcja zaatakuje tylko jeden gruczoł, drugi również zaczyna zdradzać objawy infekcji po pewnym czasie. Pacjent powraca do zdrowia przeważnie po około dziesięciu dniach.
Świnkę diagnozuje się za pomocą testu krwi, który stwierdzi (lub wykluczy) obecność przeciwciał wirusa świnki.

Profilaktyka i leczenie

Obecnie jest stosowana potrójna szczepionka, zabezpieczająca przed odrą, świnką i różyczką. Szczepionka nosi nazwę MMR, od pierwszych liter angielskich nazw tych chorób. Szczepionka zawiera wirusy atenuowane, czyli osłabione. Jej skuteczność wynosi około 97%.
W wielu krajach potrójną szczepionkę MMR podaje się dzieciom w drugim roku życia. Mogą ją otrzymać również starsze dzieci. Niemowlętom poniżej pierwszego roku życia szczepionki nie wolno podawać. Szczepionka jest ogólnie uważana za skuteczną i bezpieczną, choć słyszy się też głosy kwestionujące jej bezpieczeństwo. Stosowanie szczepionki MMR może spowodować kilka skutków ubocznych, choć najczęściej mają one postać łagodną i występują zaledwie w kilku procentach przypadków. Do skutków ubocznych należą niewysoka gorączka, objawy przypominające zwykłe przeziębienie i wysypka pojawiająca się najczęściej później po infekcji.

Świnki w zasadzie się nie leczy. Chorym dzieciom można podać środek przeciwbólowy. Powinny także dużo pić płynów. Niezbędne jest zachowanie odpowiedniej higieny jamy ustnej.
W poważniejszych przypadkach dziecko powinno pozostać w łóżku jeszcze przez kilka pierwszych dni po infekcji. Najlepiej, jeśli nie chodzi do szkoły do czasu, gdy objawy ustąpią. Najczęściej pacjent jest osłabiony chorobą i nie ma ochoty na wychodzenie z domu.