Znaczenie soli w życiu człowieka

Solami nazywamy związki chemiczne wywodzące się z kwasów, w których atomy wodoru zostały zastąpione jonem lub jonami metalu. Sole są na ogół substancjami stałymi, krystalicznymi, najczęściej białymi. Choć znane są sole o różnych barwach np. niebieskiej, fioletowej, żółtej, a nawet czarnej.

Sole są to związki bardzo rozpowszechnione w przyrodzie. Skorupa ziemska składa się głównie z soli i tlenków. Wiele soli stanowi kopaliny, czyli surowce wydobywane z ziemi metodami górniczymi. Przede wszystkim jest to chlorek sodu – sól kamienna, która została odkryta jako pierwsza.
Chlorki to substancje krystaliczne, z wyjątkiem chlorków niektórych metali ciężkich np. AgCl. Chlorek sodu zwyczajowo nazywany solą kuchenną jest niezbędny w kuchni, nie tylko do przygotowywania potraw, ale także jako środek konserwujący żywność. Podwyższa bezpieczeństwo na drogach zimą, gdyż wysypywany na lód obniża temperaturę jego krzepnięcia, przez co obniża ryzyko wpadnięcia w poślizg. Jest on wykorzystywany do produkcji mydła, proszków do prania. Chlorek sodu stanowi podstawowy surowiec do otrzymywania sody, kwasu solnego, sody oraz chloru. Jest stosowany również w spektroskopii w postaci kryształów. Wraz z lodem tworzy mieszaninę oziębiającą, która ma zastosowanie w chłodnictwie. W lecznictwie jest stosowany do roztworów fizjologicznych. W przeszłości znane były tzw. sole trzeźwiące, które pomagały w czasie omdlenia lub zawrotów głowy, a ich składnikiem także był chlorek sodu. Chlorek potasu znajduje zastosowanie w produkcji nawozów mineralnych, natomiast chlorek wapnia stosowany jest jako środek osuszający i jako dodatek do cementu podczas robót zimowych. W lecznictwie znalazł zastosowanie jako środek przeciwko niedoborowi wapnia. Chlorek magnezu służy do produkcji materiałów izolacyjnych. Chlorek żelaza (III) stosowany jest w farbiarstwie jako zaprawa, lecznictwie do tamowania krwi, dezynfekcji wody oraz w lutnictwie do przerobu rud miedzi i srebra. Chlorek rtęci (II) ma zastosowanie w medycynie oraz w rolnictwie gdzie dodawany jest do ziarna siewnego w celu ochrony przed gryzoniami i jako środek ochrony roślin. Jest katalizatorem w syntezie organicznej, stosuje się go również do garbowania skór i barwienia tkanin. Kolejnym chlorkiem jest chlorek miedzi, który jest wykorzystywany przy produkcji barwników. Natomiast chlorek amonowy jest składnikiem nawozów sztucznych. Ponadto stosuje się go przy oczyszczaniu metali przed lutowaniem, lecznictwie, procesach cynowania i cynkowania, przy produkcji proszków do prania oraz w bateriach jako elektrolit. Chlorek srebra (I) stosowany jest w fotografii, do srebrzenia oraz malowania na szkle.
Kolejną grupą są azotany. Substancje krystaliczne, bezbarwne, dobrze rozpuszczalne w wodzie. Na przykład azotan (V) sodu nazywany popularnie saletrą sodową lub chilijską, stosowany jest jako nawóz sztuczny, w przemyśle szklarskim oraz spożywczym, jest dodawany do konserw mięsnych. Ponadto służy do produkcji materiałów wybuchowych i pirotechnicznych. Saletra indyjska czyli azotan (V) potasu jest stosowana głównie jako składnik nawozów sztucznych oraz środek do konserwowania żywności oraz do produkcji szkła i prochu. Azotan V wapnia jest nawozem mineralnym. Azotan (V) srebra (I) stosowany jest w srebrzeniu, wyrobie luster i farb do włosów, w fotografii jako składnik emulsji fotograficznych oraz lecznictwie. Kolejną solą jest azotan (V) miedzi (II) stosowany w farbiarstwie, miedziowaniu żelaza i stali.
Następną grupą są węglany. Substancje krystaliczne, zwykle białe lub bezbarwne, trudno rozpuszczają się w wodzie. Węglan magnezu na przykład stosowany jest do wyrobu materiałów ogniotrwałych, cementu, w przemyśle farb i lakierów oraz jako biały pigment w przemyśle szklarskim i papierniczym. W medycynie natomiast jest środkiem, który zobojętnia nadmiar wydzielania soku żołądkowego oraz wykazuje właściwości przeczyszczające. Stosowany jest także w budownictwie, przy produkcji gumy jako wypełniacz, past do zębów i kredy. Węglan sodu używany w przemyśle szklarskim, do produkcji proszków do prania, papieru, zmiękczania wody i jako odczynnik laboratoryjny. Węglan magnezu stosowany jest w produkcji gumy, pigmentów, szkła oraz w przemyśle kosmetycznym. Węglan miedzi służy do produkcji farb, sztucznych ogni oraz jako środek owadobójczy. Węglan wapnia jest stosowany w budownictwie oraz jako surowiec do otrzymywania wapna palonego.
Kolejna grupą są siarczany. Na przykład siarczan (IV) sodu jest składnikiem proszków do pieczenia, napojów gazowanych. Często używany w fotografii, do zmiękczania wody oraz w gaśnicach pianowych. Siarczan (VI) potasu stosowany jest jako nawóz sztuczny oraz w produkcji szkła. Siarczan (VI) amonu używany jest w przemyśle farmaceutycznym, galwanotechnice oraz w produkcji nawozów mineralnych. Siarczan (VI) wapnia stosowany jest jako biały pigment, jako biały proszek polerski, w metalurgii, rolnictwie, chirurgii i dentystyce. Siarczan (VI) magnezu stosowany jest w hutnictwie, garbarstwie, farbiarstwie oraz medycynie. Siarczan (VI) żelaza używany jest w konserwacji drewna i wyrobie farb. Siarczan (VI) miedzi (II) używany jest jako środek osuszający i grzybobójczy, do produkcji farb, w galwanoplastyce, teletechnice, barwieniu metali.
Następną grupę tworzą fosforany. Fosforan (V) sodu stosowany jest w produkcji nawozów sztucznych, jako składnik proszków oraz do zmiękczania wody. Fosforan (V) potasu jest używany jako nawóz mineralny. Fosforan (V) amonu oraz wapnia stosowany jest jako nawóz mineralny.
Następną grupą są siarczki obojętne lub kwaśne. Są to substancje krystaliczne, często barwne. Siarczek rtęci (II) stosowany głównie jako pigment do farb i katalizatorów. Siarczek żelaza (II) ma zastosowanie w laboratoriach. Siarczek amonu służy do barwienia brązu oraz w przemyśle włókienniczym. Siarczek sodu ma duże zastosowanie w garbarstwie, hutnictwie, jako środek owadobójczy oraz do produkcji barwników i jedwabiu wiskozowego.
Myślę, że przedstawione wyżej przykłady w pełni obrazują jak wielkie znaczenie odgrywają sole w naszym życiu.