profil

Analizując wiersz Leśmiana "Śnigrobek", scharakteryzuj kreację świata, ukazaną w utworach poety. Odwołaj się również do innych utworów.

Ostatnia aktualizacja: 2021-12-18
poleca 85% 352 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Cechą charakterystyczną poezji młodopolskiej i późniejszej jest coraz częstsze zrywanie z zasadą mimesis. Świat przedstawiony w tych utworach nie jest adekwatem rzeczywistości, lecz produktem wyobraźni artysty.

Zjawisko to, zwane kreacjonizmem, przybrało konkretną formę m. in. w twórczości Leśmiana. Jego wiersze wypełnione są postaciami baśniowymi, dominuje w nich fantastyka, mimo to, niosą prawdę o świecie i człowieku, są rozprawą filozoficzną poety, jego rozważaniami na temat egzystencji.

Świat Leśmiana cechuje wariabilizm, ciągła zmienność bytów, dynamizm rzeczywistości (wyraźne nawiązania do filozofii Heraklita czy Bergsona). Znajduje to również swoje odzwierciedlenie w losie człowieka, ma wpływ na jego możliwości poznawcze (Leśmian zwracał na to szczególną uwagę). Według poety, ludzie, znajdując się miedzy jedną zmiennością a drugą, nie są w stanie niczego do końca zrozumieć, są zbyt ułomni i ograniczeni, by odnaleźć się w ciągłych przemianach. Poszukiwanie wartości trwałych, niezmiennych, wiąże się z wykraczaniem poza sferę świata doczesnego. Jedynie w rzeczywistości metafizycznej możliwe jest ich odnalezienie, dlatego warto próbować poznawać.

Leśmian, jako poeta – filozof, wyznawał skrajny witalizm. Siły natury nie pozwalają istnieć śmierci ostatecznej, takiej, po której nie ma już niczego. Byty nigdy nie giną „całkowicie”, zmieniają jedynie swoją postać. Zachowują się podobnie jak woda, która przechodzi z jednego stanu skupienia do drugiego. Zjawisko to opisał poeta w wierszu „Śnigrobek”.

Banalna opowieść o miłości Śnigrobka do Nierozeznawki, której akcja toczy się w tajemniczej krainie, gdzieś pomiędzy światem żywych a umarłych. Takie bajki zapełniają karty niejednej książki z cyklu „;Podania....”. Nowego wymiaru nabiera ona wówczas, gdy odczyta się symbole w niej zawarte, a jej baśniowo – ludowy charakter jako nawiązanie do pierwotnych i mitycznych wyobrażeń o świecie.

Tytuł wiersza jest jednocześnie imieniem głównego bohatera. Śnigrobek to ktoś, kto wyobraża sobie śmierć, śni o niej czy marzy. Postać ta znajduje się u schyłku życia, co symbolizuje las, przybrany barwami jesieni. Patrzy się na paproć, która oznacza życie, robi to „błękitnawo” (błękit to wieczność). Wniosek: Jest pewien, że pozostanie w nim jakaś iskra życia.

W dalszej części wiersza, Śnigrobek wtapia się w las, przechodzi w stan półśmierci, wchodzi do krainy „półduchów i półciał”. Tam od razu zakochuje „przestwornie” (przestwór – potwornie) się w Nierozeznawce. Pod postacią mgły – dziewczyny, ukrywa się śmierć, co sugeruje, mówiąc: „kochaj mnie w mej pośmiertnej za grobem niedoli, bom bez niej - nie ta sama...”. Będąc prawdziwą femme fatale, doprowadzi go do zguby.

Śnigrobek nie jest świadom tego, że obcuje ze śmiercią. Dla niego jest ona dziewczyną, którą pokochał i której miłości pragnie, nakazuje jej: „znajdź mnie i oszołom”. Umiera w miłosnym objęciu. Został oszukany. Mimo to, przyjmuje wszystko z pokorą.

W dalszej części wiersza opisany jest pogrzeb, a także świat (czy zaświaty) po śmierci Śnigrobka. Jego istnienie, stało się kroplą wody, która wpadła do morza, nie zginął, stał się wszystkim, stał się częścią wszechświata, który zaczął śnić życie (być może Śnigrobka), ożywił się jego pogrzebem, bo on, w przeciwieństwie do ludzi, zmienia „cel nieistnienia i miejsce – niebytu”. W momencie, gdy życie człowieka się kończy, życie wszechświata się zaczyna i odwrotnie. Wszystko jest ciągłym stawaniem się i umieraniem. Taką koncepcję świata przedstawia Leśmian.

„Śnigrobek” to ballada, w której występują elementy baśniowo – ludowe. Wspomniany wcześniej kreacjonizm przejawia się w budowie świata czy postaciach, które się w nim znajdują, a także w neologizmach (półduchy, półciała, przyćmienia itd.). Ważną cechą poezji Leśmiana jest mnogość symboli w niej występująca. Dzięki temu można ją interpretować na wiele różnych sposobów.
Wiersz składa się z 9 zwrotek, z których każda liczy po 4 wersy, a każdy z nich jest 13 – zgłoskowcem. W dwóch pierwszych strofach i w strofie siódmej występują rymy żeńskie, dokładne, okalające natomiast w dalszej części występują rymy krzyżowe.

Kreację świata i człowieka poeta przedstawia nam również w wierszu „Znikomek”. Tytułowy bohater widzi wszystko podwójnie, lecz nie wie, który z tych światów jest prawdziwy. Według Leśmiana dualizm rządzi światem i człowiekiem. Ponadto podmiot liryczny dotyka, wcześniej wspomnianej, kwestii poznania: „Złe ścieżki! – Głębokie wody! – Urwiska! – Nawoływania! – I znikąd żadnej pomocy!”. Człowiek nie jest w stanie poznać świata.

„Dziewczyna”, to ballada, która ukazuje metaforyczny sens życia człowieka jego marzeń i dążeń. Po śmierci człowieka zostanie tylko idea, nigdy nie jest w stanie odkryć do tajemnic wszechświata
W wierszu „Urszula Kochanowska” i „Żołnierz” pisarz przedstawia kreację Boga. Nigdy jednak nie jest on przedstawiony w pozytywnym świetle. W pierwszym liryku rodzice zmarłej są dla niej ważniejsi niż sam Stwórca. Czuje się ona zawiedzona widząc, że to On do niej przyszedł, a nie oni.

W „Żołnierzu” Bóg jest tak samo kaleki jak człowiek: „Wszak ta sama nas ludzka skoślawiła ręka”. Tym samym podmiot liryczny wskazuje na to, że Bóg jest wymysłem człowieka. Towarzyszy mu w cierpieniu, ale nie istnieje.

Bolesław Leśmian daje obszerny wgląd w swoje poglądy. Świat, jaki kreuje poeta jest, przede wszystkim, dynamiczny, niepoznawalny i tajemniczy. Dzięki zastosowaniu przez poetę techniki kreacjonizmu, języka symboli przymioty te są jeszcze bardziej widoczne. Mieszając tradycję z nowatorstwem, filozofię z poezją, Leśmian stworzył miksturę, dzięki której można dosyć jasno określić jego stanowisko wobec otaczającej rzeczywistości, a także docenić jego kunszt artystyczny.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Komentarze (1) Brak komentarzy

praca jest bardzo dobra, jest to jedyna praca w sieci gdzie znalazlam interpretacje śnigrobka. dziekuje za pomoc. stawiam 5

Treść zweryfikowana i sprawdzona

Czas czytania: 5 minut

Teksty kultury