profil

Literatura jako podręcznik Savoir-vivre.

poleca 85% 290 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Adam Mickiewicz

Oba przedstawione w temacie utwory nawiązują treścią do przekazania czytelnikowi wskazówek i uwag dotyczących dobrego zachowania przy stole i zasad savoir- vivre’u. Wiersz Przecława Słoty to utwór o charakterze obyczajowo- dydaktycznym, który możemy nazwać traktatem. Autor podejmuje próbę sformułowania średniowiecznych zasad dobrego wychowania. Drugi z tekstów jest fragmentem powieści Adama Mickiewicza pt.: Pan Tadeusz. Jest w nim ukazane wystąpienie Podkomorzego podczas uczty, gdy Tadeusz zaniedbuje jego córki.
Wiersz O zachowaniu się przy stole jest najstarszym znanym polskim utworem, w którym autor poucza jak należy zachowywać się przy stole i zaleca mężczyznom dworne obyczaje i szacunek do kobiet. Napisany jest on wierszem, wersy utworu rymują się. Warto zauważyć, iż pojawiają się w nim rymy męskie
stoł-woł-koł
co w czasach współczesnych autorowi było zjawiskiem wręcz niespotykanym w polskiej literaturze. Wiersz zaczyna się inwokacją do Boga z prośbą o natchnienie dla autora, które pozwoli ukazać zalety chlebowego stołu. Następnie mowa jest o tym, że wszystko, co rośnie na polach zostanie zebrane i wkrótce pojawi się na biesiadnym stole. Pokazane jest to, co na owym stole można umieścić, powiedziane jest, że zmieści się na nim wszystko, co jest potrzebne do wydania uczty oraz, że stół jest wielkim „świebodą”. Według poety stół nie służy jedynie do jedzenia, lecz pełni też rolę rzeczy, która wprowadza pokojową atmosferę. Po skończonej pracy do stołu zasiadają mężczyźni i kobiety- zarówno rycerze i panowie, jak i chłopi. Poeta jest jednak zdenerwowany. Porusza go brak manier wśród polskich biesiadników, których przyrównuje do zwierząt. Wytyka im, że garbią się za bardzo, mają brudne ręce, biorą za duże kęsy oraz że wybierają najlepsze kawałki dla siebie. Uważa, że przy stole powinno się zasiadać w odpowiedniej kolejności. Ze względu na płeć piękną mężczyźni powinni oduczyć się takich złych nawyków jak wyprzedzanie się w sięganiu po potrawy, jedzenie brudnymi rękami, wybieranie dla siebie najsmaczniejszych kąsków. Powinni mieć oni umiar w jedzeniu i nie zasiadać do stołu jak zwierzęta. Słota był swego rodzaju podróżnikiem i dobre obyczaje, o których pisze w swym utworze podpatrzył podczas swoich wypraw po Europie zachodniej. Tak, więc najważniejszą rzeczą według niego była obecność kobiet przy stole biesiadnym. To właśnie ta sprawa warunkowała przymus dobrego zachowania. Każdy z mężczyzn powinien wybrać damę sera i uwielbiać ją jedyną, niczym średniowieczni rycerze. Autor pisze, iż każdy, kto nie szanuje kobiet będzie zgubiony. Co do samych kobiet to je Słota napomina, aby spożywały pokarm małymi kawałkami:
„Panny, na to się trzymajcie,
Małe kęsy prze się krajcie”
Kolejnym utworem zawartym w temacie jest fragment naszej epopei narodowej. Adam Mickiewicz opisuje w nim ucztę, na, której zjawiają się Podkomorzy, Tadeusz, Sędzia, córki Podkomorzego oraz inni goście. Fragment ten, jak i cała powieść, pisany jest wierszem, a wersy rymują się. Początek przytoczonego tekstu mówi o tym, że najważniejsze miejsce przy stole biesiadnym zajmowane jest przez Podkomorzego. Uwarunkowane było to jego wielkie oraz zasługami. Idąc na swoje miejsce kłania się on gościom, ponieważ uważa, że wszystkim, bez wyjątku, należy się szacunek. Dobór miejsc przy stole wynika ze stanowisk pełnionych przez uczestników biesiady. Tadeusz z racji tego, że był gościem zasiadł „wysoko”. Po kilku chwilach trwania uczty Podkomorzy ze zdenerwowaniem zwraca uwagę na to, iż to właśnie on, osoba najbardziej uprzywilejowana przy stole, musi usługiwać damom, ponieważ żaden z innych mężczyzn nie stara się za zbytnio. Stwierdza on, że młodzież posiada jedynie „książkową naukę” i nie jest nauczana w szkołach „życia z ludźmi i światem”. Mówi on o tym, iż grzeczność jest nauką wielce trudną, bo pochodzić ona musi nie z przymusu, lecz z natury człowieka. Należy się ona każdemu, ale każdemu inna. Człowiek dopiero, gdy uczy się szanować innych i zwracać uwagę na ich wartość i zasługi może poznać samego siebie i swą wartość. Zwraca on też uwagę na to, iż każdy powinien mieć wrodzoną grzeczność dla płci przeciwnej. Podkomorzy uważa, że grzeczności ludzie uczą się przez całe życie. Ze smutkiem zauważa on, że ludzie ulegają modzie, zapominają o tradycji i publicznie potępiając „francuskich modnisiów” sami starają się przejmować wzorce z zachodu. Postępowanie takie w Polsce doprowadziło kraj do niewoli.
W obu utworach ważną rolę odgrywa stół. To właśnie przy nim wymagane jest dobre zachowanie, celebrowanie osób starszych oraz kobiet. Szacunek do nich wymagany jest przede wszystkim od ludzi młodych, którzy nie rzadko zapominają tak i o nim jak i o tradycji. Zarówno jeden jak i drugi utwór to wspaniałe jak na owe czasy podręczniki savoir-vivre’u. Autorzy starają się w nich przekazać młodemu pokoleniu wartości dobrego wychowania. Nakreślają prawidłowość, że bez dobrych manier daleko człowiek nie zajdzie.

Załączniki:
Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 4 minuty