Pojęcie i klasyfikacja majątku. Kapitały i ich podział.

Majątek (aktywa) to składniki rzeczowe i prawa majątkowe, w których ulokowano kapitały jednostek gospodarczych.

Aktywa dzielą się na trwałe i obrotowe;
- trwałe – dany składnik zużywa się lub jest zbywalny w okresie dłuższym niż 1 rok,
- obrotowe – dany składnik zużywa się lub jest zbywalny w okresie krótszym niż 12 miesięcy.

1. Kapitały (pasywa) to źródła finansowania majątku jednostki.
Kapitały dzieli się na:
- własne w stosunku, do których jednostce przysługuje tytuł własności,
- obce, właścicielem składnika majątku jest inny podmiot.

2. Kapitały własne dzielimy na:
- kapitały powierzone, wniesione przez założycieli przedsiębiorstwa w postaci środków pieniężnych, bądź aportów (wkład rzeczowy),
- kapitały samofinansowania tworzone z zysków osiąganych przez przedsiębiorstwo, do kapitałów samofinansowania zalicza się również fundusze specjalne, które są pieniężnym odpowiednikiem środków przeznaczonych na określony cel, np. podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników.

3. Nazewnictwo kapitałów własnych w podmiotach gospodarczych zależy od formy prawnej jednostki,
a) w spółkach akcyjnych kapitałami własnymi są:
- kapitał akcyjny (zakładowy), stanowi równowartość wyemitowanych akcji według ich wartości nominalnej.
Kodeks spółek handlowych określa nominalną wysokość kapitału na 500 tys. Zł. Ponadto spółka akcyjna ma obowiązek tworzenia kapitału zapasowego,
- kapitał zapasowy jest tworzony z zysku z przeznaczeniem na pokrycie ewentualnych strat,
- kapitał rezerwowy, tworzony z zysku i przeznaczony na rozwój spółki,
b) w spółce z o.o. wyróżnia się:
- kapitał udziałowy (zakładowy), dzieli się na udziały, przy czym wartość jednego udziału nie może być niższa niż 500 zł., minimalny kapitał udziałowy wynosi 50 tys. Zł.,
- kapitał zapasowy, są tworzone z zysków
- kapitał rezerwowy
c) w przedsiębiorstwie państwowym wyróżniamy:
- fundusz założycielski, stanowi równowartość środków wniesionych przez państwo,
- fundusz przedsiębiorstwa, tworzony z zysków wygospodarowanych przez firmę,
d) w spółdzielniach do funduszów własnych zaliczamy:
- fundusz udziałowy, stanowi równowartość udziałów wniesionych przez członków spółdzielni,
- fundusz zasobowy wygospodarowany z zysków spółdzielni.

W spółkach jednoosobowych (prywatnych) kapitałem powierzonym jest kapitał właściciela, a w spółkach osobowych, kapitał zakładowy.