Każdy nosi w sobie i zawiłość dziejów, i możliwą, a nie spełnioną odmianę swego losu.(Jan Parandowski). Wpływ sytuacji historycznej na losy polskich Żydów. Omów temat, odwołując się do fragmentów Pana Tadeusza Adama Mickiewicza i Mendla

Polacy mieli uprzedzenia do Żydów. Prawdopodobnie bali się ich, ponieważ ich nie znali, a najłatwiej jest niszczyć to, czego się nie zna. Nikt nie próbuje poznać tego, co nieznane. Tak tez dzieje się ze stosunkiem Polaków do Żydów w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza oraz w noweli Marii Konopnickiej „Mendel Gdański”.
Mimo, że przejawy antysemityzmu były w romantyzmie nierzadkie Mickiewicz ukazał w “Panu Tadeuszu” postać Żyda Jankiela, polskiego patrioty i człowieka niezwykle szlachetnego. Jankiel jest Żydem, który działa i myśli jak prawdziwy Polak. Stary Żyd, arendarz (szynkarz, dzierżawca), dzierżawił dwie karczmy, w których często spotykał się z ludźmi, rozmawiał, radził, pouczał, łagodził spory i kłótnie. Mądry i poczciwy Jankiel był szanowany przez Sopliców i Horeszków. Łagodził spory między Horeszkowskim klucznikiem i kłótliwym woźnym Gerwazym i Protazym.
Odważny żył i współpracował także z księdzem Robakiem, którego szanował. Dlatego Jankiel był podejrzewany przez Rosjan o szpiegostwo “Robak często chadzał do karczmy, tajnie z Żydem się naradzał o ważnych rzeczach”. Jankiel nawołuje również do zgody wśród szlachty zaściankowej, która nie mogła się porozumieć w sprawach narodowych. Żyd był bardzo gościnny, uczciwy, lubił się bawić i był obdarzony talentem muzycznym. Jankiel pięknie grał na cymbałach, czego nauczył się podczas wędrówek po świecie.
Żyd pięknie grał polskie pieśni narodowe, w czym również ujawnia się jego patriotyzm. Prawdopodobnie to on sprowadził do Polski “Mazurka Dąbrowskiego”. Znał się na handlu, a przede wszystkim “miał sławę dobrego Polaka”. Wrażliwy, kochający Zosię Żyd odegrał na jej zaręczynach koncert. W muzyce znalazły odbicie fakty historyczne, rzeź Pragi i utworzenie legionów. Mistrz zakończył grę Mazurkiem Dąbrowskiego, który wzruszył go do łez.
Jankiel zachowywał jednak żydowskie zwyczaje ubierał się w jarmułkę, długi szafran, miał długą, siwą brodę i grał na narodowym instrumencie. Po mimo to żył jak Polak, kochał Polskę, był szlachetny i zachowywał postawę godną patrioty. Jednak pojawiają się elementy ksenofobii. Klucznik nie chce słuchać rad Jankiela i podczas narady ze szlachtą dobrzyńską woła: „Precz stąd, Żydzie”.

W noweli „Mendel Gdański ” Maria Konopnicka apeluje o tolerancję oraz zagwarantowanie ludności żydowskiej takich samych praw, jakie mają Polacy, gdyż Żydzi żyjący w tym kraju czują się z nim związani równie mocno jak ludność polska. Poprzez prześladowania i pogromy antysemici wzbudzali w sercach Żydów nienawiść do miast, w których żyją. Bardzo trafnym ukazaniem tego faktu są słowa Mendla kończące utwór:
„Nu, u mnie umarło to, z czym ja się urodził, z czym sześćdziesiąt i siedem lat żył, z czym ja umierać myślał… Nu, u mnie umarło serce do tego miasto!”
Autorka ukazała w noweli, że ci, którzy znają Mendla, darzą go szacunkiem, natomiast ludzie, którzy nie mieli z nim nigdy żadnych kontaktów oceniają go na podstawie jego wiary, a nie tego, jaki jest. Konopnicka ukazała w ten sposób główny powód prześladowań Żydów, a mianowicie to, że byli oni oceniani na podstawie pogłosek, tego, co mówi o nich większość.
Antysemityzm według autorki „Mendla Gdańskiego” to najgorsze zło i trzeba z nim walczyć wszelkimi możliwymi sposobami, ponieważ niesie on ze sobą bezsensowną nienawiść, przemoc i tragedię niewinnych ludzi. Zdaniem pisarki najważniejszym krokiem do walki z antysemityzmem było zaangażowanie się w nią ludzi o dużym autorytecie, którzy dawaliby przykład innym - gdy proboszcz uchylił kapelusza, widząc modlącego się mendla, dzieci przestały wyśmiewać się z modlitw starca.

Konopnicka ukazuje irracjonalny charakter antysemickich uprzedzeń. Pokazuje też głęboką tragedię Żyda, który był polskim patriotą, szlachetnym obywatelem, a mimo to został odrzucony przez tych, wobec których miał najlepsze zamiary. Poruszając problem tolerancji niezmiennie krytykuje podsycanie nienawiści do innych narodów, ukazuje harmonijne ich współżycie w codziennych międzyludzkich i sąsiedzkich stosunkach. Uważa, że porządnym ludziom, należy się uczciwy szacunek, prawo do odrębności, ale jednocześnie poczucie wspólnoty z narodem.
Polscy Żydzi nigdy nie mieli lekkiego losu. Choć starali się z całych sił, chcieli być dobrymi patriotami i Polakami jednak zawsze znajdzie się ktoś, kto tak jak zegarmistrz w „Mendlu Gdańskim” stwierdzi:, „…ale Żyd zawsze Żydem!”. W „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza, oraz „Mendlu Gdańskim” Marii Konopnickiej przedstawiony został dobry Żyd jednak znieważany przez tych, którzy go nie znają.