Epopeja
- obszerny
- epicki
- utwór wierszowany
- przedstawiający wybitnych bohaterów
- na tle ważnych, przełomowych dla danej społeczności wydarzeń historycznych
Cechy gatunkowe epopei
Charakterystyczna kompozycja:
- jest to obszerny utwór wierszowany, ponieważ zawiera 12 ksiąg pisanych 13–zgłoskowcem ( z wyjątkiem spowiedzi Jacka Soplicy); zawiera rymy parzyste żeńskie
- na wstępie Inwokacja – czyli rozbudowana apostrofa, zwrot do kogoś, najczęściej do bóstwa z prośbą o natchnienie w pisaniu dzieła. (”Litwo ojczyzno moja…”) Mickiewicz w Inwokacji zwraca się do Matki Boskiej: Częstochowskiej, Ostrobramskiej, Wileńskiej
- na końcu występuje Epilog
Wybitni bohaterowie
Tytułowy Tadeusz, Jacek Soplica – ks. Robak są idealizowani, by uczynić ich postaciami wyjątkowymi. Soplica jest bohaterem tajemniczym, o pogmatwanym życiorysie.
Tło historyczne:
Tło jest bardzo rozbudowane. To nie tylko wydarzenia 1811 i 1812 roku. Utwór przepełniony jest wspomnieniami powstania Kościuszkowskiego, Konstytucji 3 maja i innych wydarzeń związanych ze schyłkiem Rzeczypospolitej.
W dworku w Soplicowie na ścianach wiszą portrety historyczne: Kościuszki, Rejtana, Jasińskiego, a zegar kurantowy wygrywa mazurka Dąbrowskiego. Sam Soplica walczył u boku Napoleona. Są to wydarzenia przełomowe dla społeczeństwa polskiego, ponieważ obudziły wiarę na odzyskanie niepodległości, Polacy nie pogodzą się z faktem niewoli.
Retardacja akcji - przedłużanie, przeciąganie akcji
Szczegółowe opisy dotyczące życia codziennego mieszkańców Soplicowa: polowania, spacery, wyprawy na grzyby, opisy posiłków i przepisów na ich przygotowanie (np. bigosu) spowalniają akcję, ale też co ważne dla epopei – tworzą panoramiczny obraz życia społeczeństwa.
Wielowątkowość akcji:
- wątek narodowo-wyzwoleńczy
- wątek miłosny
- spór o zamek
- dzieje Jacka Soplicy
- wątki poboczne (np. spór o charty)
Styl:
- podniosły
- liczne środki artystyczne
- porównania homeryckie
"Pan Tadeusz” jest polską epopeją narodową, ostatnią epopeją, która odświeżyła ten gatunek wprowadzając wiele nowych elementów.
przyda sie na ustna dzieki
Mickiewicz nie zwacał się do Matki Boskiej Wileńskiej.
Litwo ojczyzno moja
ty jesteś jak zdrowie
ile cię trzeba cenić ten tylko się dowie
kto cię stracił
dziś piękność twą w całej ozdobie
widzę i opisuję, bo tęskię po tobie
Panno Święta, co jasnej bronisz CZĘSTOCHOWY
i w OSTREJ świecisz bramie
ty, co gród zamkowy Nowogródzki chronisz z jego wiernym ludem
jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem
gdy od płaczącej matki pod twoją opiekę ofiarowany
martwą podniosłem powiekę
jak mnie do życia powróciłaś cudem
tak nas powrócisz cudem na ojczyzny łono
tymczasem przenoś moją duszę utęsknioną
do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych
szeroko nad błękitnym Niemnem rozciągnionych
do tych pól malowanych zborzem rozmaitem
wyzłacanych pszenicę, posrebrzanych żytem
gdzie bursztynowy świerzop, gryka jak śnieg biała
gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pała
a wszystko przepasane jakby wstęgą,
miedzą zieloną, na niej z rzadka ciche grusze siedzą
jak widzicie w inwokacji nie ma mowy o Matce Bożej Wileńskiej
moja pani by mi głowę urwała gdybym to napisał
jednakże praca była przydatna
Dziękuje ! Uratowałaś mi życie :) Najlepsza praca jaką znalazłem ^^ (+)