Opracowanie Aronsona

Psychologia społeczna – naukowe badanie sposobu, w jaki rzeczywista bądź wyobrażona obecność innych lu-dzi wywiera wpływ na ludzkie myślenie, odczuwanie i zachowania.
Konstrukt – sposób, w jaki ludzie spostrzegają, pojmują i interpretują świat społeczny; podstawowe motywy ludzkie. 2 źródła:
- potrzeba podtrzymania dobrego mniemania o sobie (podejście związane z samooceną)
- potrzeba adekwatnego spostrzegania świata (podejście związane z poznawaniem społecznym)
Różnice indywidualne – składniki osobowości, które odróżniają nam od innych.
Podstawowy błąd atrybucji – tendencja do przeceniania rozmiaru, w jakim zachowanie ludzi jest wynikiem oddziaływania dyspozycji wewnętrznych, a niedocenianie roli czynników sytuacyjnych.
Tendencja do wyjaśniania własnego zachowania oraz zachowania innych wyłącznie w terminach cech oso-bowościowych, przy niedocenianiu siły wpływu społecznego.
Ludzie niedoceniają siły wpływu społecznego z powodu tego, iż tworzy ona poczucie fałszywego bezpieczeń-stwa, skłonni jesteśmy do uproszczeń.
Behawioryzm – szkoła psychologiczna, która utrzymuje, iż aby zrozumieć ludzkie zachowanie, wystarczy je-dynie rozważyć nagradzające właściwości środowiska – to znaczy to, w jaki sposób pozytywne i negatywne wydarzenia w otoczeniu są związane ze specyficznymi zachowaniami.
Psychologia postaci – szkoła psychologiczna podkreślająca ważność badania subiektywnego sposobu, w jaki dany obiekt pojawia się w umyśle ludzi, zamiast poddania badaniom wyłącznie obiektywnych, fizycznych cech tego obiektu.
Samoocena – dokonywane przez ludzi oszacowania wartości samych siebie, to znaczy rozmiaru, w jakim spo-strzegają siebie jako dobrych, kompetentnych i przyzwoitych; zmierzamy do realizacji potrzeby nakazującej doskonalić pożądane wyobrażenie samego siebie. Afektywna reakcja na samego siebie.
Poznawanie społeczne – w jaki sposób ludzie myślą o sobie samych i o świecie społecznym, a dokładnie, jak selekcjonują, interpretują, zapamiętują i wykorzystują informację społeczną w wydawaniu sądów i w podej-mowaniu decyzji. Ludzie usiłują widzieć świat tak adekwatnie, jak to tylko możliwe.

Dylemat więźnia – 2 strategie: rywalizująca i kooperacyjna;
rywalizacyjna – gdy ludzie próbują wygrać tyle pieniędzy ile to tylko możliwe, pewni, że ich partner stracił ty-le, ile się dało;
kooperacyjna – gdy starają się uzyskać pewność, że zarówno oni, jak i ich partner uzyskają tyle samo;
By uniknąć uczucia zażenowania, człowiek usiłuje usprawiedliwić swoją decyzję poddania się np. rytu-ałom, zniekształcając interpretację doświadczeń związanych ze obiektem. Oznacza to, że spróbuje nadać swoim przeżyciom pozytywną interpretację. ->> cierpienie redukuje dysonans
Eksperymenty pokazały jednoznacznie, że im bardziej nieprzyjemna jest procedura przez którą prze-chodzą adepci, tym większa sympatią ją darzą – nawet jeśli członkami grupy byli ci sami ludzie zachowu-jący się w ten sam sposób;


1 Metoda obserwacyjna OPIS – jaka jest natura zjawiska
2 Metoda korelacyjna PRZEWIDYWANIE – czy na podstawie znanego X możemy przewidzieć Y
3 Metoda eksperymentalna PRZYCZYNOWOŚĆ – czy zmienna X jest przyczyną zmiennej Y

Metoda obserwacyjna – technika, w której badacz obserwuje ludzi i systematycznie rejestruje pomiary ich za-chowania. CEL: OPISYWANIE ZACHOWANIA; 3 formy:
a) Obserwacja systematyczna – forma metody obserwacyjnej, w której obserwatorem jest wyszkolony badacz społeczny, który przystępuje do odpowiedzi na pytania odnoszące się do określonego zjawiska społecznego, obserwując i kodując je zgodnie z wcześniej przygotowanym zbiorem kryteriów.
b) Obserwacja uczestnicząca – forma obserwacji systematycznej, w której obserwator wchodzi w interakcję z obserwowanymi ludźmi, ale stara się w żaden sposób nie wpływać na sytuację.
c) Analiza archiwalna – forma obserwacji systematycznej, w której badacz obserwuje zachowanie społeczne przez badanie nagromadzonych w danej kulturze dokumentów albo archiwaliów np. pamiętników, dzienników. -> badanie wartości i przekonań społecznych
Zgodność sędziów kompetentnych – stopień zgodności pomiędzy dwiema osobami albo większą liczbą osób, które niezależnie obserwują i kodują grupę danych; poprzez pokazanie, że dwóch lub więcej ekspertów nieza-leżnie obserwujących i kodujących dochodzi do tych samych obserwacji, badacze upewniają się, że obserwacje te nie są subiektywnymi, zniekształconymi wrażeniami jednostki.
NIEKTÓRE ZACHOWANIA SĄ TRUDNE DO OBSERWACJI; METODA JEST OGRANICZONA DO KONKRETNEJ GRUPY LUDZI W KONKRETNEJ SYTUACJI;

Metoda korelacyjna – metoda, w której mierzy się systematycznie dwie zmienne lub ich większą liczbę i oszacowuje się relację pomiędzy nimi – sprawdza się czy są one powiązane (tj. w jakim stopniu można przewi-dzieć wartości jednej z nich na podstawie drugiej). CEL: OSZACOWANIE RELACJI POMIĘDZY 2 ZMIENNYMI; szacowanie stopnia korelacji pomiędzy dwiema zmiennymi; gdy chcemy sprawdzić hipotezę wyjaśniającą; np. analiza relacji pomiędzy zachowaniami agresywnymi dzieci a ilością przemocy oglądanej w telewizji;
Korelacja dodatnia – taka relacja pomiędzy dwiema zmiennymi, w której wzrostowi wartości jednej zmiennej towarzyszy wzrost wartości drugiej zmiennej.
Korelacja ujemna – taka relacja pomiędzy dwiema zmiennymi, w której wzrostowi wartości jednej zmiennej towarzyszy zmniejszanie się wartości drugiej zmiennej.
Dobór losowy – sposób zapewniania reprezentatywności dla danej populacji wybranej do próby grup osób gwarantujący, że każda jednostka wchodząca w skład populacji ma taką samą szansę na pojawienie się w pró-bie.
W METODZIE KORELACYJNEJ NIE MOŻNA WNIOSKOWAĆ, ŻE JEDNA ZMIENNA JEST PRZY-CZYNĄ DRUGIEJ ZMIENNEJ; ZMIENNE MOGĄ BYĆ ZE SOBĄ POWIĄZANE;
Metoda eksperymentalna – metoda badania relacji przyczynowo-skutkowych; badacz losowo przydziela uczestników do eksperymentu do różnych sytuacji i upewnia się, że sytuacje te są identyczne z wyjątkiem jed-nego, zdefiniowanego przez zmienną niezależną (badacz oczekuje, że tenże jedyny warunek będzie miał przy-czynowy wpływ na reakcje ludzi). CEL: OKREŚLENIE ZWIĄZKÓW PRZYCZYNOWYCH I SKUT-KOWYCH;
Zmienna niezależna (ZMIENNA KONTROLOWANA) – zmienna, którą badacz zmienia albo różnicuje, aby stwierdzić, czy ma ona wpływ na jakąś inną zmienną; badacz oczekuje, że ta właśnie zmienna będzie powodo-wała zmiany w jakiejś innej zmiennej.
Zmienna zależna (ZMIENNA MIERZONA) – zmienna, którą badacz mierzy po to, by sprawdzić czy na nią wpływa zmienna niezależna; badacz stawia hipotezę, że zmienna zależna zależy od poziomu zmiennej nieza-leżnej.
Plan wieloczynnikowy – plan eksperymentalny, w którym uwzględnia się więcej niż jedną zmienną niezależ-ną; każda zmienna niezależna ma więcej niż jedną wersję lub też poziom; wszystkie możliwe kombinacje tych poziomów pojawiają się w badaniach.
Trafność wewnętrzna – upewnienie się, że nic więcej poza zmienną niezależną nie może wpływać na zmienną zależną. Realizuje się to poprzez kontrolowanie wszystkich zmiennych ubocznych oraz poprzez losowe przy-dzielanie wszystkim badanym różnych warunków eksperymentalnych; wszystkie sytuacje w badaniach były ta-kie same, a różniły się jedynie wartością zmiennej niezależnej;
Losowe przydzielanie do sytuacji – upewnianie się, że wszyscy badani mają taką samą szansę na przydzieleni do danej sytuacji w eksperymencie; dzięki losowemu przydzielaniu tychże sytuacji badacz może być względnie pewien, że różnice w osobowościach uczestników eksperymentu albo ich wcześniejsze doświadczenia są rów-nomiernie rozłożone na wszystkie sytuacje.
Poziom ufności (wartość p) – liczba wyliczona za pomocą technik statystycznych, która informuje badacza o tym, jakie jest prawdopodobieństwo, że wyniki jego eksperymentu są dziełem przypadku, a nie są efektem działania zmiennej niezależnej lub zmiennych niezależnych; przyjmuje się, że wyniki uznaje się za istotne sta-tystycznie, wtedy gdy prawdopodobieństwo, iż wyniki mogą być dziełem czynników losowych, a nie badanych zmiennych niezależnych, wynosi mniej niż pięć setnych;
Trafność zewnętrzna – stopień, w jakim wyniki badań mogą być generalizowane na inne sytuacje i na innych ludzi.
Realizm sytuacyjny – stopień, w jakim sytuacje eksperymentalne są podobne do sytuacji spotykanych w życiu codziennym.
Realizm psychologiczny – stopień, w jakim kontrolowane w eksperymencie procesy psychologiczne są po-dobne do procesów psychologicznych pojawiających się w życiu codziennym; realizm psychologiczny może być wysoki nawet wtedy, gdy realizm sytuacyjny jest niewielki.
Instrukcja maskująca – opis celu badań przedstawiany ich uczestnikom, który różni się od prawdziwego celu tychże badań; instrukcja maskująca używana jest po to, by zachować realizm psychologiczny.
Powtarzalność – powtarzanie badań, często z udziałem osób z innych badanych populacji albo w innych wa-runkach.
Eksperyment w warunkach naturalnych – eksperymenty przeprowadzone raczej w warunkach życia realne-go niż w laboratorium.
2 typy badań:
Badania podstawowe – badania projektowane po to, by dać najlepszą odpowiedź na pytanie, dlaczego ludzie zachowują się tak, jak się zachowują, i przeprowadzone wyłącznie dla zaspokojenia ciekawości poznawczej;
Badania stosowane – badania projektowane specjalnie w celu rozwiązania konkretnego problemu społeczne-go; tworzenie teorii zachowania jest zwykle wtórne do rozwiązania specyficznego problemu;
Przyzwolenie – wyjaśnienie uczestnikom badania natury eksperymentu, zanim on się rozpocznie i uzyskanie ich zgody na udział w tym eksperymencie;
Maskowanie – wprowadzenie w błąd uczestników eksperymentu lub zatajenie przed nimi prawdziwego celu badań albo też wydarzeń, które w rzeczywistości zaistnieją;
Sesja wyjaśniająca – wyjawienie uczestnikom badań po zakończeniu eksperymentu jego celu oraz dokładne objaśnienie tego, co się wydarzyło;