Tradycje antyczne i XVI-wieczne realia pierwszej polskiej tragedii politycznej w „Odprawie posłów greckich” Jana Kochanowskiego.

W „Odprawie posłów greckich” Kochanowski odwołuje się do tradycji klasycznej(starożytna Grecja). Temat utworu został zaczerpnięty z mitu trojańskiego, któremu Homer poświęcił „Iliadę” . Kochanowski z historii wojny trojańskiej wybrał moment przybycia greckich posłów po porwaną przez Parysa Helenę. Misja posłów zakończyła się klęską i stała się faktycznie początkiem zbrojnego konfliktu.

Podobieństwa z tragedią antyczną.
1.klasyczna budowa akcji , choć w pewnym stopniu zmodyfikowana
2.podobieństwo kompozycji
-podział na epejsodia
-występowanie chóru (pominięta wstępna i końcowa pieśń chóru czyli parados i exodos)
-chór komentuje akcje

3.występuje nie więcej niż 3 aktorów
4.zasada decorum
5.zasada trzech jedności (miejsca-przed pałacem króla Priama, czasu-zaczyna się rano i kończy wieczorem , akcji-odprawa posłów)
6.styl podniosły ( podnosi rangę poruszanych przez poetę problemów)

Różnice
Cechy antyczne Cechy renesansowe
Katastrofa Brak katastrofy, jej funkcje pełni proroctwo Kasandry
Bohaterowie zindywidualizowani Bohater reprezentuje racje zbiorowości, jest znakiem określonej postawy
Fatum Wolna wola (fortuna jako przypadek)
Konflikt tragiczny i wina tragiczna Istnieje konflikt, ale nie jest to konflikt tragiczny, bo racje nie są równoważne (Antenor ma słuszność a Aleksander nie) Jest wina ,ale nie jest ona tragiczna, bo bohater dokonuje wyboru między tym co dobre a złe.

XVI-wieczne realia Polski
Historia wojny trojańskiej była powszechnie znana ludziom XVI wieku. Treść dramatu stanowi tylko maskę (pretekst), pod którą autor ukrył ważne współczesne problemy polityczne.
Kochanowski chciał więc przestrzec rodaków przed tym, że niewłaściwa polityka może doprowadzić do upadku państwa, tak jak Troję. W tekście są fragmenty świadczące o takich intencjach autora.

1.Druga wypowiedź chóru ("Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie") jest skierowana do rządzących państwem i zawiera pouczenie, jak mają sprawować powierzoną im władzę. Winni wyrzec się myśli o osobistych korzyściach i troszczyć się o dobro publiczne. Na zakończenie poeta przestrzega, że występki rządzących prowadzą państwo do zguby.
2.Opis narady trojańskiej wzorowany na polskich sejmach (świadczy o tym polski sposób głosowania przez rozstąpienie oraz obecność marszałków stukających o ziemię laskami). Kochanowski dostrzega i wytyka prywatę, przekupstwo (np. Iketaon), chaos, brak odpowiedzialności za losy państwa. Przeważają posłowie podobni do Aleksandra, myślącego jedynie o własnych interesach, mało zaś jest Antenorów troszczących się o państwo.
3.Wypowiedź Ulissesa (Odyseusza) zawiera krytykę zjawisk osłabiających państwo: przekupstwa, słabości rządu, braku szacunku dla prawa. W dalszej części Kochanowski ustami Ulissesa bardzo krytycznie ocenia młodzież magnacko-szlachecką przyzwyczajoną do wygód, skłonną do pijaństwa i obżarstwa, a niezdolną do żadnego wysiłku, a zwłaszcza do obrony ojczyzny. Poeta niepokoi się, czy tacy ludzie będą mogli w przyszłości rządzić państwem.
4.Król nie potrafi podjąć właściwej decyzji , przedkłada źle pojętą demokracje nad dobro kraju. Można tutaj zauważyć podobieństwo z Zygmuntem Augustem.
5.Posłowie dzielą się na tych, którzy występują w obronie prywatnych interesów (Aleksander , Iketaon-typowy sejmikowy krzykacz) i na takich , którym zależy na dobru kraju, ale oni nie zostają wysłuchani, podobny podział w Rzeczpospolitej.
6.Zachowanie Ikateona przywołuje polski zwyczaj liberum veto
7.Staroszlachecka tradycja mów (wystąpienie Iketaona)
8.Używanie nazw typowych dla Renesansu, takich jak : szlachta, Rzeczpospolita , sejm.
9.W wypowiedzi Kasandry Kochanowski zawarł przestrogę przed możliwością upadku państwa rządzonego tak jak w Troi.