Losy Polaków bez ojczyzny - na podstawie epilogu "Pana Tadeusza".

Epilog - zakończenie, powiadomienie o losach bohaterów, końcowe wyjaśnienia.

Epilog w „Panu Tadeuszu” jest liryczną wypowiedzią narratora wyjaśniającą zmierzenia utworu, jest to po prostu geneza utworu. Utwór ukazał się w 1834 roku. Opowiada on [epilog] o przyczynach powstania utworu- o ucieczce Mickiewicza od intryg i waśni paryskiej emigracji, o chęci przeniesienia się, chociaż w wyobraźni do kraju - Litwy. Ogarnięty nostalgią tworzy obraz na zawsze utraconej krainy beztroski, szczęścia, harmonijnego zespolenia człowieka z naturą. W tym „raju utraconym” wszystko jest piękne i dobre, gdyż jest poecie znane i bliskie: „Od lipy, która koroną wspaniałą/ Całej wsi dzieciom użyczała cienia,/Aż do każdego strumienia, kamienia,/ Jak każdy kątek ziemi był znajomy”. Za zamkniętymi drzwiami Europy hałasów możliwe stało się znalezienie ukojenia, odcięcie się od rzeczywistości, od brutalnej prawdy-od „krwi tej, co się świeżo lała”. Niemoc „w świecie nieproszonych gości” skłaniała do poszukiwania arkadii, cudownego miejsca, bez problemów i łez.
Autor przedstawia się na tle emigracji paryskiej. Poza tym również stara się zrozumieć przyczyny upadku powstania, które miało doprowadzić Polskę do niepodległości. Brak perspektyw na przyszłość i możliwy powrót do ojczyzny. Oskarża siebie i innych o ucieczkę. Uważa, że gdyby był w kraju w rodakami mogliby więcej zdziałać i pomóc w walce. Pretensje ma do wszystkich nawet bliskich mu rodaków. Emigracja jest skłócona. Atmosfera niezrozumienia i kłamstw panuje pomiędzy wszystkimi. Autor stworzył swój utwór na emigracji w Paryżu i pisał go przede wszystkim dla emigrantów. Im starał się przybliżyć kraj odległy o tysiące kilometrów. Z myślą o nich snuł nici obrazów, zdarzeń, bo chciał choćby na chwilę przenieść ich „dusze utęsknione” do kraju lat dziecięcych. „Pan Tadeusz” miał być osłodą emigracji i to także jest jego ogromną zaletą, ponieważ czytając mamy świadomość, że jest wyrazem tęsknot i cierpień Mickiewicza za utraconą ojczyzną. Każda linijka jest pełna uczuć i emocji, co powinno nadać poematowi w naszych oczach nowego wymiaru.

Ucieleśnieniem marzeń Mickiewicza jest postać Jacka Soplicy, który tak jak poeta opuścił swe rodzinne strony, jednak nie zapomniał o nich i jako ks.Robak powrócił do ojczyzny z planem wskrzeszenia Polski. Przyniósł z sobą niezbędne doświadczenie, wiedzę oraz wiarę w zwycięstwo przy zaangażowaniu całego narodu. To on ożywiał wyobraźnię i rozbudzał nadzieję. Autor pragnie by analogiczną funkcję pełniło jego dzieło, „żeby te księgi zbłądziły pod strzechy”.

Mickiewicz woli nie mówić o współczesności, gdyż rzeczywistość jest zbyt przytłaczająca. Lepszy jest kraj lat dziecinnych, który był pełen szczęścia i beztroski. Według niego świat, który zapamiętał i ojczyznę z dawnych lat trzeba pamiętać i na nowo odświeżać, piękne losy i czyny bohaterskie. Jednym słowem warto jest go wspominać. Ta typowa dla Polaków cecha, czyli przywiązywanie wagi do wspaniałej historii, która jednak minęła jest zauważalna w jego utworze.

Poeta chce powrócić do przeszłości, gdy Polacy byli panami swoich działań. Próbuje oderwać się od rzeczywistości w sferę marzeń i wspomnień. Mickiewicz chce, aby odbiorcą jego utworów był cały naród. Ci ludzie, którzy są poza jak i „w” granicach ojczyzny. Utwór miał być źródłem tradycji, kultury, historii, ma zagrzewać do walki. Autor pragnie by jego utwór zyskał statut pieśni gminnej. Mickiewicz świadomie odwołuje się do poezji ludowej. Chce, aby jego utwór jednał wszystkich, by był odwołaniem do wspólnych uczuć. U źródeł powstania utworu leży tęsknota za ojczyzną. Chęć powrotu do kraju przez wspomnienia. Utwór był napisany ku pokrzepieniu serc, jest symbolem ojczyzny.
Polacy, którzy wyemigrowali tak naprawdę interesują się tym co się dzieje z ich krajem. Paryskie życie pozbawione jest problemów niepodległości, walk i ciągłego strachu. Mickiewicz, który dla dobra swej sławy i okazania jedności z narodem, próbuje powrócić do ojczyzny. Jednakże jego każdy krok jest tak przemyślany aby tylko przypadkiem nie udało mu się powrócić. Lecz oczywiście w oczach Polaków w ojczyźnie i na emigracji jest to wielki i odważny człowiek, który chociaż stara się coś zrobić.

Poeta traci nadzieję na ujrzenie ukochanych, utraconych miejsc. Utwór jest niesamowitym zespoleniem przeszłości z marzeniami oraz kontrastującą teraźniejszością. Poeta właśnie w „Epilogu” mówi o „pominiętych strefach ulewy i grzmotu”, tak jakby po pięknym, bardzo realistycznym śnie konfrontował go z tragiczną rzeczywistością. Takie same uczucia towarzyszą wszystkim emigrantom.
Silnie czujący romantyk, emigrant nie mógł pozostać obojętnym wobec przedmiotu swojej bezgranicznej miłości, pokonał setki dzielących go kilometrów i dotarł do arkadii. Podzielił się z nami własnymi myślami, przekazał niepowtarzalną historię, która na zawsze pozostanie w pamięci odbiorców.