Jakie nowe elementy do historii sztuki wniosła epoka romantyzmu?

Pod terminem "romantyzm" rozumiemy prąd ideowy, literacki i artystyczny w dziejach kultury europejskiej, przypadający mniej więcej na lata 1820-1860.
W sztuce romantyzm oznacza postawę ideową opartą na wierze w ludzki geniusz i szukającą ucieczki od najciekawszych teraźniejszości w odległych w czasie i przestrzeni cywilizacjach oraz w zwrocie do natury. W plastyce postawa ta wyraziła się głównie w wielkiej swobodzie formalnej, we wprowadzeniu nowej tematyki inspirowanej zarówno współczesnymi wydarzeniami, jak też dotychczasową historią ludzkości, w wysuwaniu na pierwszy plan indywidualności twórczej artysty.

Jako, że romantyzm obejmował praktycznie wszystkie dziedziny sztuki, śladów, które po sobie pozostawił jest wiele. Epoka ta nie wpłynęła tylko na architekturę.
Zacznijmy od literatury. Stworzone zostały cztery rodzaje nowej kreacji bohatera. Werteryzm, Bajronizm oraz Walenrodyzm Prometeizm. Gdyby złożyć ich charakterystyczne cechy w jednego człowieka to uzyskalibyśmy obraz wszystkich założeń i idei romantyzmu. I tak pierwszy z nich ulegał uczuciom, negował rolę rozumu; drugi to wielki aktywista, buntuje się przeciw panującemu porządkowi; z kolei trzeci chce się poświęcić za wolność i niepodległość ojczyzny i narodu; ostatni zaś cechował się postawą absolutnego poświęcenia dla człowieka, idei czy wartości narodowych.

Oprócz bohatera wybitni literaci romantyczni stworzyli nowe gatunki literackie: powieść poetycką, balladę romantyczną, dramat romantyczny oraz poemat dygresyjny.
Jedną z podstawowych idei romantyzmu było wszechobecne i wszechogarniające pragnienie wolności. Postulat ten podniesiony przez romantyków do przodujących pozostał żywy w następnych pokoleniach twórców.

Spadkiem po romantyzmie jest "historyzm". Przejawił się on w twórczości wielu malarzy działających przed i po połowie XIX w. Najwybitniejszym przedstawicielem tego nurtu był Józef Simmler, któremu największą sławę przyniósł obraz Śmierć Barbary Radziwiłłówny.

W Polsce wielką zasługą romantyzmu było wprowadzenie na szeroką skalę nowej tematyki. Scenom religijnym lub mitologicznym nadaje się teraz nową polityczno-społeczną treść. Malarstwo starało się przedstawić przemiany społeczne zachodzące w życiu polskiego narodu oraz walki narodowowyzwoleńcze. Tematem malarstwa rodzajowego stawało się życie nie tylko szlachty, lecz wszystkich warstw społecznych, a w szczególności stanu włościańskiego. Wykształciło się również bardzo istotne dla naszej sztuki malarstwo batalistyczne oraz biegunowo różne, pełne nastroju malarstwo pejzażowe.

Kolejną spuścizną romantyzmu jest hasło „sztuki dla sztuki”. Celem artystów było połączenie religii, nauki i życia w jedną najwyższą jakość, jaką była właśnie sztuka. Z kultem sztuki łączy się wywyższenie jej twórców. Każdy przejaw indywidualności był doceniany, artysta nigdy wcześniej i później nie został tak wywyższony jak właśnie w tej epoce.
Wielbieni twórcy „odpłacili” odbiorcom tworząc sztukę totalną. Nazywano ją tak gdyż miała oddziaływać na kilka zmysłów jednocześnie, po to by słuchacz – widz mógł jak najlepiej, jak najwierniej odczuć to, co chciał przekazać twórca dzieła.

Artyści romantyczni w swojej twórczości zaczęli się również odwoływać do ducha swojego narodu – powstały już wcześniej wspomniane ballada i dramat romantyczny. W swoich pracach nawiązywali do ludowości, dawnych wierzeń i legend.

Ostatnim śladem jaki pozostawił romantyzm w historii sztuki o jakim wspomnę w tej pracy jest powstanie folklorystyki. Tworzenie tej nowej dziedziny nauki rozpoczęło się od wydania w 1857 roku kolejnego tomu dzieła Oskara Kolberga „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. ”
Jak już mówiłam romantyzm, w czasie swojego życia zgromadził wiele nowych elementów, z których do teraz w pewnej części korzystamy. Zapewne wszystkich w tej pracy nie przedstawiłam, jednak i ta część pokazana przeze mnie przedstawia geniusz tej epoki i jej twórców.