Migracje ludności.

Migracją nazywamy proces przemieszczeń przestrzennych ludzi, zmiany miejsca zamieszkania (pobytu) osób, które przenoszą się z miejsca pochodzenia (miejsca wyjazdu) do miejsca przeznaczenia (miejsca przyjazdu).

Migracje dzielą się ze względu na:

- długość trwania:
stałe - trwała zmiana miejsca zamieszkania
czasowe - sezonowa lub okresowa zmiana miejsca zamieszkania
wahadłowe - codzienne dojazdy z miejsca zamieszkania do miejsca pracy lub nauki

- odległość:
wewnętrzne - w obrębie danego państwa — wewnątrzregionalne lub międzyregionalne
zewnętrzne - poza granice państwa — kontynentalne, międzykontynentalne

- organizację:
żywiołowe
planowe
legalne
nielegalne
dobrowolne
przymusowe (przesiedlenia, wysiedlenia, deportacje).

- przyczynę:
ekonomiczne – chęć polepszenia sobie warunków bytu (np. wyjazdy Polaków do USA, ludności arabskiej do krajów Unii Europejskiej)
polityczne – w celu uniknięcia prześladowań politycznych (np. Kurdowie, Bośniacy)
religijne – w celu uniknięcia prześladowań religijnych, lub sporów na tle religijnym
rodzinne – związane z zawieraniem małżeństw, łączeniem rodzin
turystyczne

Głównymi formami migracji są:
emigracja - wyjazd z kraju obywateli za granicę i osiedlenie się w innym państwie imigracja - przyjazd do danego kraju i osiedlenie się w nim obywateli państw obcych reemigracja - powrót do ojczyzny emigrantów
repatriacja - powrót do ojczyzny osób przebywających przymusowo dłuższy czas poza granicami swego kraju, powrót emigrantów do kraju pochodzenia z przywróceniem praw obywatelstwa
readmisja - przekazanie danemu kraju cudzoziemców, którzy przybyli z jego terytorium

Obszary emigracyjne to obszary, z których ludność wyjeżdża do innego państwa.

Głównie są to:
• państwa o niskim poziomie rozwoju gospodarczego
• obszary konfliktów militarnych

Obszary imigracyjne – państwa, do których napływa ludność z innych państw.

Są to:
państwa o wysokim poziomie rozwoje gospodarczego (USA, Australia, Kanada, Japonia, Niemcy, Francja i Wielka Brytania).

Mobilność ludności, czyli skłonność do zmiany miejsca zamieszkania wykazuje znaczne różnice. Do najwyższych należy mobilność ludności w Stanach Zjednoczonych, niższa jest w Europie Zachodniej, a bardzo niska w Polsce. Duża mobilność ludności przyczynia się do zmniejszenia różnic społecznych i ekonomicznych pomiędzy regionami. Jest też bardzo korzystna z ekonomicznego punktu widzenia i przyczynia się do zmniejszenia bezrobocia o wyraźnej strukturze regionalnej.

Przy analizie zjawiska migracji bierze się pod uwagę dwie grupy czynników wpływających na nie:
• czynniki wypychające - wywołują chęć opuszczenia danego miejsca,
• czynniki przyciągające - dają jakąś alternatywę i skłaniają do przyjazdu do danego miejsca.

Migrantom na drodze wyrastają jednak pewne przeszkody, które stanowią główne przyczyny małej mobilności ludności. Należą do nich:
• bariery polityczne - prawdopodobnie główna przyczyna niskiej mobilności ludności w skali świata,
• bariery językowe - jedna z głównych przyczyn niskiego poziomu migracji międzynarodowej w Unii Europejskiej i na innych obszarach bez barier politycznych,
• bariery kulturowe,
• bariery infrastrukturalne – np. słaby rozwój mieszkalnictwa

Skutki migracji mogą być różne. Kraje, z których ludność emigruje mogą stracić ludzi młodych i wykształconych, jednak może zmniejszyć się bezrobocie, będzie więcej wolnych miejsc pracy. Kraje, do których ludność emigruje mogą być przeludnione, emigranci mogą zabierać obywatelom miejsca pracy. Najbardziej odczuwalnym skutkiem imigracji przez kraje przyjmujące jest problem adaptacji imigrantów, którym trzeba zapewnić infrastrukturę, miejsca pracy, opiekę zdrowotną, edukację. Państwa mogą utracić swoją kulturę i obyczaje. Nie można jednak pominąć pozytywnych skutków imigracji: w kraju rośnie liczba ludzi młodych i wykształconych, co wpływa na wzrost wskaźnika liczby urodzeń, co wpływa, jak na przykład w Niemczech, na zmianę wskaźnika przyrostu naturalnego z ujemnego na dodatni.