1870 - powstała partia "Centrum", polityczna reprezentacja katolików. Liderem partii był Ludwig Windthorst. Partia domagała się wprowadzenia do konstytucji praw gwarantujących dotychczasową pozycję Kościoła katolickiego.
18.01.1871 - w sali lustrzanej pałacu wersalskiego proklamowano Cesarstwo Niemieckie.
Kulturkampf (niem.r Kampf–walka, bój) - walka ideologiczna i polityczna, prowadzona w latach 1871 - 1878 przez rząd Ottona von Bismarcka i popierającą go burżuazję liberalną przeciw opozycji katolickiej w Niemczech - partii Centrum. Celem Kulturkampfu było zahamowanie wpływów papieskich i zachowanie czystości kultury niemieckiej. Jednocześnie Kulturkampf przybrał formę walki o podporządkowanie państwu kościoła katolickiego.
11.1871 - nowelizowano kodeks karny wprowadzając tzw. paragraf kazalniczy; przewidywał on karę do dwóch lat więzienia za wygłaszane w miejscach kultu treści antypaństwowych; na dobre usunięto go z kodeksu karnego w 1953r.
07.1872 - Reichstag przyjął ustawę o jezuitach, których oskarżono o to, że są emisariuszami papieża; zakon ten został rozwiązany, jezuitów poddano nadzorowi policji; Bundesrat poszerzył ustawę , zakazując im posługi w kościołach i szkołach oraz prowadzenia misji. Ustawa tę zniesiono w 1917 r.
03.1874 - wprowadzono przymusowe śluby cywilne oraz świecki system metryk urodzeń, małżeństw, zgonów.
1875- przyjęto tzw. ustawę zaporową; zawieszała ona państwowe dotacje na rzecz Kościoła.
Ultramontanizm (łac. Za górami) - lojalność katolików wobec rezydującego za górami (po drugiej stronie Alp) papieża. Miało to zagrażać odzyskanej jedności Niemiec.
06.1876 - ostatnia ustawa antykościelna, obejmująca kontrolą państwa majątki diecezjalne
Przyczyny Bismarckiej wojny z kościołem
- Powstanie w 1870 r. Partii "Centrum" - reprezentantów katolickich, chcących przywrócić pozycję Kościoła
- Przyjęcie dogmatu o nieomylności papieża i niepokalanym poczęciu Najświętszej Marii Panny na soborze watykańskim
- Zwycięstwa nad katolicką Austrią i Francją podsyciły chęć rozprawienia się z Kościołem
- Kościół uznano za jedną z głównych przyczyn w drodze do postępu
Skutki
- Co czwarta parafia w Prusach była nieobsadzona
- Ok. 650 tys. wiernych została bez opieki duszpasterskiej
- Organizowano wiece protestacyjne przeciw ustawom majowym
- Wspomagano finansowo prześladowanych duchownych
- pojawiły się nowe formy pobożności ludowej. Tysiące pątników pielgrzymowało do wsi gdzie miała ukazywać się N.M.P( Bawaria, Kraj Saary, Warmia)
- popularność uzyskał kult Najświętszego Serca Jezusowego
- katolicy wstrzymywali się od uczestnictwa w nieoficjalnym święcie narodowym - rocznica bitwy pod Sedanem
- do rangi nieoficjalnego święta Karol. Urósł 16 czerwca w cz - rocznica wyboru Piusa IX na Stolicę Apostolską
- nie pozwolono księżom majowym obejmować parafii - nie wydawano im kluczy do świątyń, wynoszono sprzęt liturgiczny, obrazy, chorągwie, lampki symbolizujące Najświętszy Sakrament.
Dochodziło przy tym do bójek z policją
- bojkotowano odprawianie przez nich nabożeństw, nie przyjmowano od nich sakramentów, nie proszono o chrzty, śluby czy pogrzeby
- Nielegalni księża byli ukrywani przez wiernych, w prywatnych domach odprawiali msze, udzielali sakramentów polityka i nauczali religii
- Polityka Kulturkampf zakończyła się fiaskiem i nie doprowadziła do politycznego podziału wśród katolików tylko ich skonsolidowała. Partia "Centrum" z wyborów na wybory powiększała swój stan posiadania w parlamencie. Stała się jedyną partią masową, skupiającą przedstawicieli wszystkich warstw społecznych
- Za główne zagrożenie dla państwa uznano ruch robotniczy
- ustawodawstwo Kulturkampf pozostawiło świecki nadzór szkolny, śluby cywilne, świeckie rozwody i obowiązek powiadamiania władz państwa w obsadzie stanowisk duchownych
- ustawa o jezuitach została w pełni zniesiona w 1917 r., paragraf kazalnicy w 1953 r.
- sam Kościół wyszedł obronną ręką, zachowując wewnętrzną autonomię
- pogorszeniu uległy relacje katolików z protestantami
Ustawy maja 1873 r.
Dzięki nim państwo uzyskiwało wpływ na obstawę stanowisk kościelnych. Przyszły ksiądz musiał ukończyć niemieckie gimnazjum, trzyletnie studium teologiczne na niemieckim uniwersytecie, zakończone m.in. egzaminem państwowym z historii, kultury i literatury niemieckiej. Poza tym państwo zastrzegało sobie prawo weta przy mianowaniu na stanowiska kościelne.
