Zagrożenia ludności w miejscu mojego zamieszkania

Ludzkość od zarania dziejów ma do czynienia z sytuacjami zagrażającymi jej egzystencji. Wynikają one z samej istoty życia na naszej planecie. Żyjemy bowiem w środowisku niepewnym, nieustabilizowanym zarówno społecznie, jak i przyrodniczo. Ogólnie zagrożenia możemy podzielić na zagrożenia o podłożu przyrodniczym (np. trzęsienia ziemi, powodzie) i społecznym (np. wojny, rewolucje itp.). Jednocześnie nie możemy precyzyjnie określić i w pełni kontrolować ani zjawisk społecznych, ani przyrodniczych. Możemy jednak ograniczyć skutki kryzysów i je minimalizować. Stąd też wynika potrzeba skwalifikowania ważnego rodzaju zagrożeń, opracowania metod postępowania podczas ich występowania, oraz podejmowania prób przeciwdziałania przyszłym katastrofom. Każde postępowania człowieka w ramach państwa opiera się na szeregu aktach prawnych regulujących różnorodnie sfery życia. Tak też jest również w przypadku zagrożenia ludności. W Polsce nie ma wspólnego, jednolitego aktu prawego, regulującego stany zagrożeń. Przepisy regulujące te kwestie znajdują się w różnych aktach prawnych, co nie zawsze przynosi pozytywne skutki i mogą z tego powodu występować trudności w realizacji akcji przeciw działającym kryzysom. Jak już zauważono zagrożenia można podzielić na naturalne ( przyrodnicze) i wywołane działalnością człowieka ( społeczne). Wystarczy obejrzeć jakiekolwiek wiadomości telewizyjne, aby przekonać się, że występują one zarówno na świecie, jak i w naszym kraju. Czasami zdarza się, że całkiem blisko naszego domu ( np. wypadek samochodowy). Najczęściej jednak żyjemy w poczuciu bezpieczeństwa i na co dzień nie dostrzegamy istniejących zagrożeń i czających się kryzysów. Są one poza naszymi „plecami”, nie mniej jednak w każdej chwili możemy być uczestnikami takich wydarzeń. W Polsce stworzono system koordynujący zwalczanie klęsk żywiołowych – przybiera on różne formy organizacyjne na różnych szczeblach władzy. Na czele stoi Komitet Rady Ministrów ds. Zarządzania w Sytuacjach Kryzysowych (MSWiA, Ministrowie). Na poszczególnych szczeblach władzy od wojewody do wójta (burmistrza, prezydenta) utworzone zostały odpowiednie komórki (komitety) do spraw zagrożeń ludności.
Płock leży w środkowej części kraju na 52 32’ szerokości geograficznej północnej i 19 40’ długości geograficznej wschodniej, 105 m. nad poziomem morza.
Miasto Płock jest gminą na prawach powiatu grodzkiego. Najbliżej położone miasta wojewódzkie to: Warszawa odległość 112 km oraz Łódź 112 km .
Płock graniczy z gminami : Radzanowo, Słupno, Gąbin, Łąck, Duninów, Stara Biała. Powierzchnia Gminy Miejskiej wynosi 88 km². Miasto liczy 131 tyś. Mieszkańców. Średnia gęstość zaludnienia 1.483 osoby na 1 km². Przepływająca przez Płock Wisła dzieli miasto na dwie części. Na lewobrzeżnej stronie, na powierzchni 36 km² położone są osiedla : Radziwie, Pradolina Wisły, Ciechomice i Góry. Na prawym brzegu, na ok. 50 metrowej skarpie wiślanej leży Śródmieście, Stare Miasto. Pozostałe dzielnice to: osiedle Skarpa, Dworcowa, Tysiąclecia, Międzytorze, Kostrogaj, Winiary, Trzepowo, Podolszyce Północ i Południe oraz Imielnica i Borowiczki. Powierzchnia prawobrzeżnej części miasta wynosi 52 km².
Wisła łącznie z terenami zalewowymi zajmuje 5,2 km². Radziwie z innymi dzielnicami łączy most kolejowo – drogowy o długości 950 m., szerokości 7,4 m

Płocki przemysł reprezentują między innymi :

· ORLEN PŁOCK S.A. – który zajmuje się przerobem ropy naftowej, jest głównym producentem benzyn, paliwa lotniczego, olejów napędowych i opałowych, gazów płynnych, asfaltu, tworzyw sztucznych;
· Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych „Przyjaźń” – przedsiębiorstwo zajmuje się przemysłem ropy naftowej na potrzeby przemysłu petrochemicznego i rafineryjnego, a także przemysłem produktów finalnych na teren kraju i poza granice;
· „BIZON” Sp. z o.o. – przedsiębiorstwo przemysłu metalowego, zajmujące się głównie produkcją sprzętu rolniczego;
· CENTROMOST Stocznia Rzeczna w Płocku Sp. z o.o. – produkcja jednostek pływających typu rzecznego i morskiego,
· Zakłady Mięsne i Płockie Zakłady Drobiarskie SADROB zajmują się przetwórstwem mięsnym;
· MOSTOSTAL PŁOCK S.A., IZOKOR PŁOCK S.A., BUDIMEX – INSTAL PŁOCK S.A., PIR NAFTOREMONT – NAFTOBUDOWA – przedsiębiorstwa budowlane.

Głównym zagrożeniem ludności w czasie pokoju są toksyczne środki przemysłowe (TSP), wykorzystywane w procesach technologicznych przez zakłady przemysłowe i przetwórcze oraz przewożone transportami samochodowymi i kolejowymi, a także duże ilości paliw płynnych i gazowych magazynowanych oraz ekspediowanych przez teren miasta.
Dysponentami TSP i substancji niebezpiecznych są :
· ORLEN PŁOCK S.A : chlor (śr. 50 Mg), amoniak (śr. 90 Mg), fluorowodór (śr. 15 Mg), tlenek etylenu, gazy i paliwa płynne (8.000 ton gazów płynnych w zbiornikach kulistych i podziemnych zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie z ul. Łukasiewicza), roczny przerób ropy naftowej rzędu 10 –12 mln. Mg,
· Wodociągi Płockie Sp. z o.o., ul. Bielska,
· Zakłady Mięsne, ul. Bielska,
· Płockie Zakłady Drobiarskie SADROB S.A., ul. Bielska,
· UNISREEZE Sp. z o.o. Miesiączkowo, Zakład Produkcji w Płocku, ul. Targowa,
· Zakład Gospodarki Produktami Naftowymi CPN Nr 13, ul. Targowa : etylina, oleje napędowe i silnikowe,
· Przedsiębiorstwo Gazyfikacji Bezprzewodowej PEGEBE S.A., ul. Długa : propan – butan,
· POLIGAZ S.A. Napełnia Tlenu, ul. Długa,
· PERN „Przyjaźń”, ul. Kazimierza Wielkiego : ropa naftowa,
· Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowe BEKO Sp. z o.o. Bydgoszcz, Chłodnia w Płocku, ul. Gw. Ludowej.

Awarie i katastrofy komunikacyjne, z uwolnieniem się toksycznych środków przemysłowych do atmosfery, mogą spowodować rozległe skażenie terenu miasta oraz zatrucia śmiertelne i ciężkie wśród ludności.
Katastrofy połączone z wybuchem gazów płynnych, oprócz pożarów, mogą spowodować w bezpośredniej strefie zdarzenia całkowite zniszczenie infrastruktury technicznej, budowlanej i energetycznej, a na terenie miasta częściowe i całkowite zniszczenia budynków mieszkalnych, jak również bezpośrednio oddziaływać na mieszkańców, powoduje straty śmiertelne, ciężkie i lekkie.
W wyniku wybuchu gazów płynnych zlokalizowanych w Orlenie Płock S.A. (8.000 ton – równoważnik 17.920 ton trotylu) powstaną strefy zniszczeń :
· Strefa I o nadciśnieniu do 100 kPa – na granicy strefy, obejmująca tereny Orlen Płock S.A., część ul. Łukasiewicza,
· Strefa II o nadciśnieniu od 100 kPa do 30 kPa – na granicy strefy, obejmująca tereny Orlenu Płock S.A., ul. Szpitalną, Polną, Bartniczą, Gawareckiego, Przemysłową – Kostrogaj, Rolną. W strefie tej zlokalizowane są : Wojewódzki Szpital Zespolony, BUDMEX – INSTAL Płock S.A., Komunikacja Miejska Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Gazyfikacji Bezprzewodowej PEGEBE S.A., POLVAT Sp. z o.o., Poligaz – Napełnialnia Gazów oraz ok. 25.500 mieszkańców miasta.

Przewóz materiałów niebezpiecznych przez miasto :
· Ulicami : Kościelna, Dobrzyńska, Popłacińska, Kolejowa, Mostowa, Kilińskiego, Jachowicza, Otolińska, Bielska, Sierpecka, Chopina, Gwardii Ludowej, Wyszogrocka (amoniak do 5 Mg, chlor do 2 Mg, fluorowodór do 18 Mg, propan – butan do 20 Mg, etylen do 18 Mg)
· Transportem kolejowym (chlor do 50 Mg, tlenek etylenu do 40 Mg, propan – butan do 20 Mg, amoniak do 24 Mg, wodorotlenek sodu do 50 Mg, kwas siarkowy do 50 Mg, kwas solny do 30 Mg, N – butan 200 Mg, butadien do 1000 Mg, propylen do 40 Mg, aceton do 40 Mg, etylobenzen do 40 Mg, heksan do 40 Mg, toluen do 40 Mg, ksylen do 40 Mg, izobutylen do 40 Mg).

Największe zagrożenie pożarowe występuje w północnej części miasta.
Wynika ono z lokalizacji Orlen Płock S.A., usytuowania punktów rozdziału i dystrybucji paliw płynnych i gazowych, przebiegu rurociągów przesyłowych i stacji rozrządu.
Niezależnie od zagrożenia pożarowego w zakładach przemysłowych i na instalacjach przemysłowych, pożary mogą powstać w zlokalizowanych na terenie miasta stacji paliw (30 stacji) oraz w infrastrukturze budowlanej.

Katastrofalne zagrożenie powodziowe występuje w szczególności :
· Na lewym brzegu Wisły – osiedle Radziwie i Pradolina Wisły – w przypadku przerwania przegród bocznych i dolinowych położonych poniżej i powyżej miasta, a także obrębie granic administracyjnych,
· Na prawym brzegu – osiedle Borowiczki i tereny przyległe do gruntów gm. Słupno – w przypadku przerwania przegród bocznych oraz wód cofkowych,
· W okresie występowania zjawisk lodowych na Zbiorniku Włocławskim (grubość pokrywy lodowej do 2,0 m), utrudnień w prowadzeniu akcji lodołamania – przy gwałtownych roztopach w dolnej i środkowej Wiśle, blokowanie przekroju poprzecznego koryta przez podbitki śryżowe (1-3 razy w kresie zimy) przy stosunkowo cienkiej pokrywie lodowej (0,10 – 0,20 m).

W strefie zagrożenia powodziowego zamieszkuje : w Radziwiu 3.452 osoby i Pradolinie Wisły 487 osób, w Borowiczkach 694 osoby.
Zagrożone są również powierzchniowe ujęcia wody dla miast : „Grabówka”, a także studnie głębinowe zlokalizowane w rejonie Borobiczek.
Bezpośrednie sąsiedztwo z granicą państwa elektrowni jądrowych i możliwość powstania w nich awarii – z jednoczesnym wyrzuceniem do atmosfery substancji promieniotwórczych, stwarza zagrożenie bezpośrednie dla zdrowia mieszkańców miasta, a także skażenie gruntów uprawnych oraz pasz, produktów żywnościowych i wody.
Zagrożenia komunikacyjne wynikające z niewłaściwego, w stosunku do obciążenia ruchem, rozwiązania skrzyżowań ulic i szlaku kolejowego – wszystkie w jednym poziomie, a także istnieje tylko jednej przeprawy mostowej na rzece Wiśle obciążonej prawie trzykrotnie bardziej niż określono to normatywnie. W godzinach szczytu wyloty drogowe z miasta są nieprzejezdne (1-4 godziny).
Zjawiska atmosferyczne – silne wiatry, opady deszczu, śnieżyce, gołoledź – wywołują dla każdego z tych czynników stosowne zagrożenia mieszkańców i ograniczenia komunikacyjne.
Osuwiska związane ze spiętrzeniem wody w Zbiorniku Włocławskim wywołujące zagrożenie zniszczenia dla obiektów budowlanych zlokalizowanych na Skarpie Płockiej, a także instalacji sanitarnych, wodociągowych i ciepłowniczych będących w strefie osuwiskowej.