profil

Czy Jacek Soplica to bohater romantyczny?.

poleca 85% 454 głosów

Treść Grafika Filmy
Komentarze
Adam Mickiewicz Jacek Soplica Dzieje Jacka Soplicy Dzieje Jacka Soplicy

Bohater romantyczny to postać literacka pozostająca w konflikcie ze światem, zbuntowana wobec ludzi i ich systemu wartości. Żyje w odosobnieniu i samotności, jest tajemnicza. Nieszczęśliwa miłość i indywidualizm to także atrybuty bohatera romantycznego. Sporo z tych cech możemy odnaleźć w Jacku Soplicy – księdzu Robaku, jednym z głównych bohaterów epopei Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz”. Czy jednak można go nazwać typowym bohaterem romantycznym?
Pierwszy argument przemawiający za uznaniem tej postaci za bohatera romantycznego to przeżywana przez niego nieszczęśliwa miłość. Jacek Soplica w młodości był szlachcicem, słynnym w całej okolicy zabijaką. Starał się o rękę córki Stolnika Horeszki – Ewy Horeszkówny. Jacek miał wielkie uznanie wśród szlachty, lecz nie posiadał nic prócz „kawałka roli i wąsów od ucha do ucha”. „Dygnitarskie progi” były „za wysokie na podczaszyca nogi”. Ojciec Ewy zamierzał wydać ją za bogatego kasztelana, Jacka zatem odprawił, częstując go według zwyczaju „czarną polewką”. Soplica wpadł we wściekłość i rozpacz. Pod wpływem impulsu ożenił się z pierwszą szlachcianką, która go zechciała, nie potrafił jednak dać miłości jej i ich dziecku. Zaś jego nadzieje na jakiekolwiek kontakty z Ewą pogrzebały się wraz z zabiciem przez niego ojca dziewczyny.
Jacek został uznany za sprzymierzeńca Moskali i zdrajcę narodu:

„Imię zdrajcy przylgnęło do mnie jak dżuma.
Odwracali ode mnie twarz obywatele,
Uciekali ode mnie dawni przyjaciele;
Kto był lękliwy, z dala witał się i stronił;
Nawet lada chłop, lada Żyd, choć się pokłonił
To mię z boku szyderskim przebijał uśmiechem.”

Wyjechał z kraju i wstąpił do armii napoleońskiej, by walczyć w obronie kraju. Wiele lat później wrócił do rodzinnej ziemi jako bernardyn – ksiądz Robak. Żył w odosobnieniu - to ukazuje nam kolejną cechę bohatera romantycznego: odwrócenie się od świata i ludzi. Na samotność ludzie skazali go po zabiciu Stolnika, jako zakonnik był poza społeczeństwem już z własnego wyboru. Żyjąc w samotności, Jacek pokutował za swój czyn. Aż do samej śmierci nie wyjawił swojej tożsamości, był więc również tajemniczy.
Ponieważ jego miłość nie mogła być spełniona, Soplica zwrócił swe uczucia w kierunku ojczyzny. Jako patriota ukazał się nam już będąc żołnierzem w armii Napoleona. Był w Legionach Dąbrowskiego i walczył pod Samosierrą. Po powrocie na Litwę, już jako nieznany nikomu ksiądz, rozpoczął działalność spiskową, mającą na celu przygotowanie w kraju powstania przeciwko Moskalom. Stał się tajemniczym emisariuszem, konspiratorem bez prywatnego życia. Jego jedynym celem było dobro ojczyzny.
Jako bohater romantyczny był także zbuntowany. Jego bunt kierował się w różne strony: przeciw obowiązującym normom postępowania, konwenansom, ludziom odmawiającym mu prawa do miłości i szczęścia, wreszcie narodowej niewoli. Towarzyszyły mu także liczne konflikty wewnętrzne, wieczny niepokój, niepewność słuszności wybranej drogi, a także wyrzuty sumienia. Wciąż był rozdarty, nie było mowy o jakimkolwiek wewnętrznym uspokojeniu.
Ksiądz Robak posiadał jednak również cechy nie mające nic wspólnego z ogólnie przyjętymi wzorcami bohatera romantycznego. W przeciwieństwie do innych bohaterów romantycznych, choć oni też przechodzili wielkie przemiany wewnętrzne, Jacek tej przemiany pragnął. Wiedział, że musi się zmienić na lepsze. Początkowy bunt Soplicy przekształcił się w pokorę Robaka, dobrowolną ofiarę złożoną ze swojego życia. Ksiądz Robak w pokorze przyjmował swój los, był pobożny i skromny. Stał się kimś anonimowym, szarym i cichym, nie pozostało w nim nic z dawnej dumy, pychy.

Od typowego bohatera romantycznego odróżnia go także fakt, iż Soplica nie był indywidualistą. W swoich działaniach nie myślał o sobie ani o swoich potrzebach, ale o narodzie i jego dobru. On sam nie był ważny, ważne było to, co uda mu się osiągnąć dla innych. Widać w tym wielką przemianę, jaka dokonała się w dawnym hulace myślącym tylko o rozrywce i przyjemnościach.
Choć tytuł utworu brzmi „Pan Tadeusz”, to właśnie Jacek Soplica jest tak naprawdę główną postacią epopei. Posiada on wiele cech bohatera romantycznego i można go za takiego bohatera uznać. Należy jednak pamiętać, że nie jest on typowym wzorcem romantycznym, stanowi on odrębny wzorzec bohatera stworzonego specjalnie na potrzeby „Pana Tadeusza”. Jest to jeden z najciekawiej zarysowanych bohaterów literatury romantyzmu, który trwale zapisał się w świadomości narodu – tak nie stało się w przypadku bohaterów powołanych do życia przez pisarzy innych epok.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 4 minuty

Gramatyka i formy wypowiedzi