Proste melodie mogą być odegrane nawet przy użyciu przedmiotów codziennego użytku, na przykład butelek. Jednak najlepsze instrumenty muzyczne wymagają skomplikowanej technologii w celu osiągnięcia odpowiedniej jakości i skali dźwięku.
Instrumenty muzyczne można podzielić na szereg podstawowych grup, w zależności od materiału z jakiego są wykonane oraz sposobu wydobywania z nich dźwięku. Główne rodzaje to instrumenty perkusyjne, dęte, blaszane, dęte blaszane, dęte drewniane, strunowe i klawiszowe. Dźwięki są to drgania, które w formie fali docierają za pośrednictwem powietrza do naszych uszu. Drgania te są wywoływane w różny sposób. Instrumenty perkusyjne, takie jak bęben czy trójkąt, są uderzane w celu wprawienia ich w drgania. W przypadku instrumentów dętych – zarówno blaszanych, jak i drewnianych – źródłem dźwięku jest drgający słup powietrza, który powstaje na skutek dmuchania w nie przez grającego. Instrumenty strunowe produkują dźwięk w wyniku szarpania lub uderzenia strun, albo przeciągania po nich smyczkiem – prętem z napiętym włosiem.
CZĘSTOTLIWOŚĆ I WYSOKOŚĆ
Częstotliwość dźwięku to liczba pełnych cykli drgań w jednostce czasu. Częstotliwość dźwięku instrumentów zależy od różnych czynników fizycznych, takich na przykład jak długość drgającego słupa powietrza, rozmiar talerza, czy naciąg membrany bębna. Częstotliwość dźwięków słyszalnych dla ludzkiego ucha mieści się w granicach od 20 do 20 000 pełnych cykli na sekundę. Częstotliwość wyraża się w hercach ( Hz ). Jeden herc to częstotliwość zjawiska okresowego (drgania) o jednym pełnym cyklu na sekundę. Stąd pasmo słyszalne dla ludzkiego ucha rozciąga się od 20 Hz do 20 tysięcy herców.
Wysokość dźwięku jest cechą wrażenia słuchowego, uzależnioną od częstotliwości dźwięku. Na przykład dźwięk kontrabasu jest niski, ponieważ jego częstotliwość jest niska, natomiast dźwięk górnej struny skrzypiec jest wysoki, gdyż jej częstotliwość jest wysoka.
ALIKWOTY
Różne instrumenty mogą wywoływać zupełnie różne wrażenia słuchowe, nawet jeżeli wysokość granego na nich dźwięku jest identyczna. Wynika to stąd, że na dźwięk składa się szereg różnych tonów, z których jeden jest tonem podstawowym, o częstotliwości decydującej o wysokości całego dźwięku. Pozostałe tony składowe mogą się różnić od siebie wysokością, w zależności od rodzaju instrumentu, dzięki czemu każdy instrument ma swoje niepowtarzalne brzmienie. Te dodatkowe tony noszą nazwę alikwotów (lub tonów harmonicznych), a ich częstotliwość stanowi wielokrotność tonu podstawowego. Także sposób wydobywania dźwięku i sposób w jaki zmienia się on w czasie, pozwalają odróżnić jeden instrument od drugiego. Na przykład dźwięk zagrany na fortepianie, którego źródłem jest uderzenie mechanizmu młoteczkowego o strunę, jest na początku stosunkowo głośny. Reszta dźwięku jest cichsza, ponieważ jej źródłem jest swobodnie wybrzmiewająca struna. Natomiast w przypadku organów te różnice nie są tak słyszalna, jako że dźwięk powstaje w wyniku stałego tłoczenia powietrza do piszczałek.
INSTRUMENTY PERKUSYJNE
Kocioł był pierwotnie zwykłym naczyniem kuchennym, na które naciągnięto skórę i w ten sposób otrzymano instrument muzyczny. Dzięki zastosowaniu mechanizmy pedałowego, przy pomocy którego można zmienić naciąg skóry, na współczesnych kotłach możliwe jest odgrywanie dźwięków o różnej wysokości.
Kolejnym instrumentem perkusyjnym są dzwonki, zbudowane z metalowych płytek umieszczonych na korpusie rezonansowym, które drgają stosunkowo długo po tym, jak zostaną uderzone młoteczkiem lub drewnianą pałeczką.
Talerze wykuwa się z mosiądzu i starannie wyklepuje po to, by wydobywany z nich dźwięk charakteryzował się odpowiednim brzmieniem i czasem trwania. Instrumenty te produkują tak wiele różnych drgań, że nie sposób precyzyjnie określić ich wysokości.
INSTRUMENTY DĘTE BLASZANE
Instrumenty dęte blaszane to najogólniej mówiąc blaszane rury, z jednej strony zakończone ustnikiem, a z drugiej - "dzwonowatym" otworem. Aby wydobyć z nich dźwięk, grający dmie ustami w ustnik. Powietrze znajdujące się wewnątrz rury zaczyna drgać, tworząc szereg fal stojących, Których węzły dzielą słup, powietrza na dwie, trzy itd. części. Powstały w ten sposób szereg tonów tworzy tzw. skalę naturalną, której tonem podstawowym jest najsilniej brzmiący ton najniższy. Wysokość pozostałych tonów zwanych tonami harmonicznymi ( alikwotami ), pozostaje wobec niego w stosunku 2/1, 3/1, 4/1. Grający reguluje wysokość dźwięku poprzez odpowiednie ułożenie ust i zmianę ciśnienie powietrza wdmuchiwanego do wnętrza instrumentu.
Na najprostszych instrumentach dętych blaszanych można uzyskać tylko kilka dźwięków o różnych wysokościach. Trąbka fanfarowa, na przykład, pozwala wydobyć z siebie tylko siedem lub osiem dźwięków. Jednak większość instrumentów została zmodyfikowana w ten sposób, że możliwe jest zmienianie długości drgającego w ich wnętrzu słupa, a co za tym idzie, bardziej wszechstronne regulowanie wysokości dźwięku. Trąbka zaopatrzona jest w trzy wentyle, naciskanie których kieruje powietrze przez dodatkowe części jej rury.
INSTRUMENTY DĘTE DREWNIANE
Instrumenty dęte drewniane dzielą się na wargowe i stroikowe. Do instrumentów wargowych należy flet. Gra się na nim ustami, skierowując strumień powietrza w stronę otworu zwanego wargowym, który znajduje się na jednym z końców fletu. Częstotliwość drgającego słupa powietrza może być zwiększona przez siłę dmuchania. Oprócz tego flet wyposażony jest w sześć lub siedem otworów, które zasłania się lub odsłania końcami palców, co odpowiednio zmniejsza lub zwiększa wysokość dźwięku. Jeżeli otwór jest odsłonięty, efektywna długość drgającego słupa powietrza jest mniejsza, dlatego otrzymany dźwięk jest wyższy.
Instrumenty stroikowe działają na innej zasadzie. Grający dmuchając wywołuje drgania stroika ( kawałka trzciny lub metalu ), które przenoszą się na słup powietrza wewnątrz instrumentu, będącego pustym w środku, drewnianym cylindrem. Do tej grupy instrumentów zaliczamy między innymi klarnet, fagot i obój.
Saksofon został wynaleziony w XIX w. przez Adolpha Saxa. Chociaż instrument ten wykonany jest z mosiądzu, zalicza się go do instrumentów drewnianych. Jest on często wykorzystywany przez zespoły grające jazz lub muzykę pop.
INSTRUMENTY STRUNOWE
W przypadku struny wysokość otrzymanego dźwięku zależy od jej długości i naprężenia. W trakcie gry muzyk przyciska struny palcami do podstrunnicy, skracając w ten sposób ich drgającą część, co zwiększa wysokość uzyskanego dźwięku. Przyciśnięcie struny w połowie jej długości dwukrotnie zwiększa częstotliwość drgań, przez co dźwięk jest o oktawę wyższy od podstawowego tonu tej struny.
Brzmienie drgających strun z reguły musi zostać wzmocnione. Do tego celu służą przeważnie drewniane pudła rezonansowe, które stanowią korpus instrumentu. W przypadku instrumentów smyczkowych, takich na przykład jak skrzypce, altówka, wiolonczela i kontrabas, cztery struny rozpięte są wzdłuż podstrunnicy i oparte na podstawku, przenoszącym drgania do pudła rezonansowego.
Struny mogą być wykonane z katgutu (baraniego jelita ), jednak współcześnie struny niskie powlekane są srebrem, a wysokie zrobione ze stali. Nawinięte są one na kołki, osadzone w komorze główki, która znajduje się na końcu podstrunnicy. Przy pomocy kołków możliwe jest zmienianie naprężenie strun, dzięki czemu mogą być one dostrojone do odpowiedniej wysokości.
PROGI
Gitara, bandżo, mandolina, lutnia, bałałajka i podobne instrumenty charakteryzują się tym, że ich podstrunnica poprzedzielana jest metalowymi progami. Progi pomagają we właściwym umieszczeniu palca na gryfie i otrzymaniu pożądanego dźwięku. Wystarczy tylko przycisnąć strunę w dowolnym miejscu na obszarze pomiędzy dwoma progami, a jej efektywna długość zostanie odpowiednio skrócona.
W latach trzydziestych XX w. gitarzyści grający w zespołach tanecznych i jazzowych zaczęli poszukiwać metod wzmacniania brzmienia swoich instrumentów. W ten sposób wymyślano elektromagnetyczne przystawki, które umieszczano pod strunami. Wytwarzały one sygnał elektryczny, który można było następnie wzmacniać i odtwarzać, z odpowiednią siłą, przez głośnik. Współczesne gitary elektryczne mają na stałe wbudowane przystawki i w związku z tym nie wymagają pudła rezonansowego. Dlatego ich korpus wykonany jest z litego materiału, najczęściej z drewna lub tworzywa sztucznego.
INSTRUMENTY KLAWISZOWE
Instrumenty klawiszowe charakteryzują się znacznie bardziej skomplikowanymi mechanizmami niż inne rodzaje instrumentów. Bezpośrednim poprzednikiem fortepianu był klawikord. W instrumencie tym metalowe płytki, zwane tangentami – poruszane przez uderzenie w klawisze – szarpały struny i w ten sposób wydobywały z nich charakterystyczny dźwięk.
Jednak w klawikordzie niemożliwe było modulowanie głośności dźwięku. W przypadku fortepianu dźwięk wydobywany jest przez uderzenie mechanizmu młoteczkowego. Siła tego uderzenia uzależniona jest od siły uderzenia w klawisze, co pozwala muzykowi kontrolować głośność instrumentu. Stąd też pochodzi nazwa "fortepian" – od włoskiego forte "głośno" i piano "cicho ".
Organy są instrumentem dętym, na którym gra się przy pomocy klawiszy i pedałów. Powietrze wtłaczane jest do odpowiednich piszczałek przy pomocy mechanizmu powietrznego, który pierwotnie składał się z miechów, zastępowanych obecnie przez elektryczny wentylator.
Organy elektroniczne imitują brzmienie tradycyjnych organów przy pomocy elektronicznych generatorów dźwięków i wzmacniaczy. Z nich powstał instrument klawiszowy zwany syntezatorem, na którym można naśladować brzmienia dowolnych instrumentów lub kreować zupełnie nowe dźwięki.
Obecnie muzyka towarzyszy nam na każdym kroku. Z czasem powstają nowe style muzyczne, nowe instrumenty, wchodzą nowe trendy muzyczne. Na koniec można by dodać:
"OD MUZYKI PIĘKNIEJSZA JEST TYLKO CISZA"