Muzyka na przestrzeni wieków

Trudno jednoznacznie określić datę pojawienia się muzyki. Wiemy jednak, że już monotonne śpiewy ludzi jaskiniowych były pierwszą próbą jej stworzenia. Człowiek prehistoryczny zapewne śpiewał, by dodać sobie otuchy i poprawić sobie nastrój. Najstarszym znanym instrumentem są kości mamuta, którymi około 35 tyś. lat temu muzycy uderzali o siebie.

W starożytności nastąpił rozwój muzyki. Powstały przede wszystkim liczne instrumenty strunowe (np. lira, harfa) i dęte drewniane (fletnie i fujarki). Nie brak było także tych najoryginalniejszych jak chociażby muszle. Trzeba wiedzieć, że każdy lud czy plemię miał swoje tradycyjne i nigdzie indziej niespotykane instrumenty.

Okres średniowiecza kojarzy się z zastojem. Muzyka tak jak wszystko inne podporządkowana była wierze i Bogu. Powstawały głównie pieśni religijne, a z nimi i chór kościelny.

W odrodzeniu nastąpił dalszy rozwój muzyki wokalnej religijnej i świeckiej. Był to także czas powstania polifonii, polegającej na jednoczesnym prowadzeniu kilku samodzielnych linii melodycznych.

W baroku (XVII i 1 połowa XVIII w.) we Włoszech narodziła się nowa forma dramatu śpiewanego opera. W tym okresie tworzył znany organista i wirtuoz niemiecki Jan Sebastian Bach. Spod jego pióra wychodziły piękne utwory orkiestrowe, organowe i fortepianowe.

Koniec XVIII i XIX wiek (oświecenie i romantyzm) zapoczątkowały gwałtowny rozwój muzyki klasycznej. Najpierw sławne symfonie tworzył W. A. Mozart. Potem podobne utwory mimo głuchoty, na którą cierpiał przez ostatnie 10 lat swojego życia, pisał Ludwig van Beethoven. Stolicą muzyki został Wiedeń. To tu ściągali i tworzyli liczni kompozytorzy. Z nich należy wyróżnić Johanna Strausa, który walnie przyczynił się do rozwoju walca (który wtedy uznawany był za rodzaj muzyki popularnej). Ten liczony na trzy, wirowy taniec do dzis jest jednym z najpiękniejszych. Od około 1820 roku zaczęto poszukiwać nowych form wyrażania najrozmaitszych uczuć i nastrojów. Piotr Czajkowski i nasz najwybitniejszy pianista Fryderyk Chopin starali się w swoich utworach nawiązywać do tradycyjnych pieśni i opowieści ludowych, dzięki czemu muzyka z każdego kraju, była zupełnie inna.

Koniec XIX wieku to także okres rozwoju baletu. Najwięcej tancerzy i tancerek pochodziło z Rosji, w której ta forma tańca zyskała ogromną popularność. Wtedy właśnie Rosjanin Siergiej Diagilew założył międzynarodowy zespół baletowy Les Ballets Russes (nazwa oczywiście po francusku, gdyż ten to język jest obowiązujący w balecie).

Dwudzieste stulecie wniosło wiele przemian do naszego życia. Także w muzyce wiele się zmieniło. Można by powiedzieć, że klasyczna nieco się,, przejadła''. Zaczęto z nią eksperymentować, co nie zawsze spotkało się z aprobatą słuchaczy. Skutkiem tych przemian było powstanie w Nowym Orleanie nowego typu muzyki. Był nim jazz. Jego podstawową cechą jest improwizacja muzycy tworzą część utworu lub jego całość w trakcie grania. Tradycyjnym instrumentem jazzu jest trąbka. Jazz prawie zawsze tworzyli czarnoskórzy mieszkańcy Ameryki. Do najsławniejszych należy zaliczyć takich ludzi jak: Charlie "Bird" Parker, czy Louis Armstrong. Jednak dopiero po wojnie całkowicie zmieniła się forma i rola muzyki.

W latach 50 naszego wieku narodził się nowy rodzaj muzyki popularnej rock and roll. Za sprawą Elvisa Presley'a i jego nagrań rock zyskał na świecie wielu wielbicieli. Do dziś nie wszyscy wierzą w śmierć znanego piosenkarza. Natomiast w Europie odnieśli fenomenalny sukces Beatlesi (Paul McCartney, Ringo Starr, John Lennon i George Harrison) z Liverpoolu. Ich piosenki do dziś są wzorcem dla licznych muzyków. Teraźniejszość więc przemija pod znakiem muzyki pop. Rozwinęły się różne odmiany tej muzyki, ale nie wiadomo jak potoczą się dalej ich losy.



ŚREDNIOWIECZE

Głównym gatunkiem muzycznym szczególnie na początku epoki średniowiecza były chrześcijańskie śpiewy religijne, które w późniejszym czasie określono mianem chorału gregoriańskiego. Swoje podstawy zaczerpnął on z muzyki żydowskiej jednogłosowej, czysto wokalnej, zawierającą dużą ilość melizmatów. Właśnie na tej muzyce opierali się apostołowie, pragnąc wzbogacić, a także przybliżyć ludziom ceremoniał nabożeństw. Wykorzystywali więc oni znane sobie pieśni synagogalne, z których odrzucili tekst odnoszący się do religii mojżeszowej, w którego miejsce wprowadzili tekst mówiący o Dobrym Pasterzu, miłości do bliźniego, oraz innych elementach wiary chrześcijańskiej.
W roku 313 cesarz Konstantyn Wielki wydał edykt akt prawny który zapewniał wyznawcom Chrystusa swobodę wyznawania wiary mogli oni wreszcie wyjść z podziemi, które dotychczas stanowiły tajne miejsca ich spotkań, na których gromadzili się w celu wspólnego odmawiania modlitw, oraz odprawiania nabożeństw. Okazało się jednak, iż izolacja poszczególnych gmin chrześcijańskich przez wiele lat doprowadziła do tego, że każda gmina śpiewała co innego i w odmienny od innej gminy sposób. Fakt ten spotęgowany był również przez to, że nie znano wtedy zapisu nutowego i wszystkie utwory przechowywane były jedynie w pamięci je wykonujących.

W 380 r. cesarz Teodozjusz Wielki ogłosił chrześcijaństwo jako religię dominującą. Już w tamtym czasie pojawiać zaczęły się pierwsze pomysły dotyczące uporządkowania śpiewu kościelnego. Wiele zasług przypisuje się kilku papieżom głównie św. Leonowi I Wielkiemu, św. Gelazemu, oraz najważniejszemu z nich świętemu Grzegorzowi I Wielkiemu. Był on osobą, która uporządkowała, oraz ujednoliciła teksty utworów fakt ten niejako wpłynął również na ich muzyczny kształt. To właśnie od imienia tego duchownego oficjalny śpiew kościoła nosi nazwę ”chorału gregoriańskiego”. Jego cechy to:

● korzystanie wyłącznie z tekstów napisanych w języku łacińskim
● wykonywanie śpiewu w trakcie nabożeństw jedynie przez mężczyzn [śpiewanie było zabronione kobietom]
● brak podziału taktowego, wyznaczanie rytmiki przez tekst
● opieranie śpiewów chorałowych na tonacjach kościelnych
● zapisywanie melodii chorałowych na czterech liniach [obecnie używa się pięciolinii], z możliwością użycia dwóch kluczy ”c” na drugiej, trzeciej a także czwartej linii, oraz ”f” na trzeciej, bądź też czwartej linii
● neumy [znaki notacji muzycznej], stosowane do zapisu chorału, mogły występować jako oznaczenia pojedynczych dźwięków, bądź też jako grupy kilku [od dwóch do pięciu] dźwięków
● trudny do oszacowania czas trwania poszczególnych dźwięków śpiewów.

W odniesieniu do form muzycznych związanych z chorałem nie należy zapominać, iż najbardziej istotnym z nabożeństw chrześcijańskich jest i była msza święta, toteż teksty występujące w czasie jej trwania musiały w zasadniczy sposób wpływać na jej muzyczny kształt. Stałymi częściami mszy świętej są: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Benedictus, oraz Agnus Dei.

W początkowym okresie epoki średniowiecza kapłani musieli znać tekst mszalny na pamięć, gdyż po pierwsze umiejętność czytania oraz pisania była wówczas bardzo rzadka i posiadana przez niewielką ilość osób, oraz po drugie nie istniał wtedy jeszcze żaden precyzyjny zapis dźwięków. Na początku posługiwano się stworzonym na potrzeby muzyki chrześcijańskiej systemem kwadracików, rombów itp. uszeregowanym zgodnie z ruchem melodii w górę lub w dół, noszącym nazwę. W okresie późniejszym wprowadzono najpierw jedną, a z czasem i drugą linię, pomiędzy którymi zapisywano odpowiednie dźwięki. Nieustające próby stworzenia zapisu dźwiękowego, będącego naprawdę precyzyjnym, zaowocowały wspaniałym pomysłem mnicha z Toskanii Guidona z Arezzo.

Swoisty fundament jego koncepcji stanowiły cztery linie zaopatrzone w klucze ”c”, bądź też ”f”. Stworzenie notacji w takiej formie jest jednym z największych i najbardziej znaczących wydarzeń w dziejach muzyki; wpłynęło to również w znaczny sposób na dalszy jej rozwój.
Około roku 1200 roku dodana została linia piąta w ten sposób zaczął kształtować się znany nam dziś zapis nutowy. Jednak zapis ten nie był całkowicie wolny od niedoskonałości nie różnicował on prawie wcale czasu trwania poszczególnych dźwięków, czyli mówiąc prosto długości nut. Przy wykonywaniu utworów chorałowych mankament ten miał niewielkie znaczenie, gdyż muzyczny rytm tych utworów zależał w znacznym stopniu od metrycznej budowy tekstu. Jednak w miarę upływu czasu i coraz śmielszymi próbami usamodzielniania się głosów w utworach polifonicznych niewystarczającym okazywało się wskazanie wysokości dźwięku coraz częściej zachodziła potrzeba precyzyjnego określenia czasu jego trwania. Pierwsze próby tego rodzaju notacji, noszonej nazwę notacji mensuralnej pojawiły się na początku XIII wieku głównym jej propagatorem był Franco z niemieckiej Kolonii.

Wspomniany wcześniej Guidon był również autorem powszechnie znanego systemu śpiewania nut głosem solmizacji. Podstawą tego pomysłu stał się hymn do św. Jana, skomponowany w VIII w. W utworze każdy dźwięk ma swoją indywidualną nazwę solmizacyjną: ut, re, mi, fa, sol, la. Pod koniec XVI w. Pojawiła się dodatkowo zgłoska „si” oznaczająca siódmy dźwięk jakim jest „H”. „Si” powstało z liter dwóch początkowych wyrazów tego hymnu „Sancte Ioannes” czyli po prostu ”Święty Janie”. W XVII wieku włoski teoretyk muzyki B. Doni dokonał zamiany ”ut” na ”do”, przez co utworzył ostatecznie system solmizacyjny, używany do dnia dzisiejszego.

Około X wieku, w miarę wzrostu znaczenia Kościoła na świecie, i nieustającego zwiększania się czasu nabożeństw zaczęły się coraz szerzej pojawiać pewne ”wypaczenia” chorału, jakie stanowią tropy i sekwencje. Do oficjalnego tekstu modlitwy dodawany był zupełnie inny, prozaiczny tekst, w wyniku czego potrzebne było dodanie także nowej melodii, nie pochodzącej z chorału, której twórcą coraz częściej był sam jej wykonawca. Najczęściej wykorzystywane były tropy wielozdaniowe. Początkowo występował w nich język łaciński, ale w miarę upływu czasu coraz częściej zaczęły pojawiać się języki narodowe, a nawet formy dialogowane, które stały się zalążkiem późniejszych misteriów religijnych. Za twórcę tropów uznawany jest Tuotilo, zakonnik działający w szwajcarskim klasztorze St. Gallen. W podobny sposób w Kościele Katolickim powstały sekwencje z których bardzo wiele z czasem przerodziło się w samodzielne utwory, których ilość w połowie XIV wieku sięgała kilkunastu tysięcy.

Teksty sekwencji były z reguły rymowane w poważnym stopniu przeciwne było to duchowi języka łacińskiego, którego poezja w znikomym stopniu korzystała z rymów preferowała ona rytm. Przy coraz szerzej obecnej masowej twórczości ranga artystyczna tych utworów w znaczącym stopniu odbiegała od poezji Rzymian, która to stała na dużo wyższym poziomie. Dodatkowo do sekwencji i tropów właśnie zaczęto wprowadzać świeckie melodie oraz teksty, spośród których wiele nie przystawało do liturgii. Sobory Trydencki oraz Watykański nakazały usunięcie tropów ze śpiewów kościelnych, oraz pozostawienie tylko dwóch z ogromnej ilości sekwencji.
Zarówno tropy, jak i sekwencje straciły znaczenie przed wieloma wiekami, jednakże ich rolę, jaką odegrały w rozwoju muzyki, ocenia się wysoko.

Świecka muzyka epoki średniowiecza
Innym rodzajem muzyki obecnym w średniowieczu była muzyka świecka, dzieląca się na muzykę: ludową, dworską, wojskową i myśliwską, miejską, instrumentalną, oraz wielogłosową muzykę świecką.
Informacje, jakie współczesny człowiek posiada o ludowej muzyce ludzi średniowiecza są znikome. Zapewne towarzyszyła ona ważnym uroczystościom, takim jak nadawanie imion dzieciom, śluby, pogrzeby, oraz obchodom Nocy Świętojańskiej.
Muzykę dworską można podzielić na dwa rodzaje muzykę, która dawała radość zamożnym oraz uświetniała ceremoniał dworski i pieśni trubadurów średniowiecznych rycerzy, w większości pochodzenia arystokratycznego, wędrujący setki kilometrów od zamku do zamku, prezentując utwory, których byli zarówno twórcami, jak i wykonawcami. Treść ich utworów stanowiła przede wszystkim miłość, lecz pojawiały się również wątki polityczne bądź też żałobne. Utwory trubadurów, zwykle jednogłosowe, wykonywane były z towarzyszeniem przeważnie fletu prostego, lutni, bądź też innych instrumentów. Językiem obecnym w pieśniach trubadurów był język narodowy fakt ten przyczynił się do bujnego rozwoju literatury w epoce renesansu. Najsłynniejszymi z trubadurów byli Adam de la Halle oraz Raimbaut de Vasquez.
Muzyka miejska była muzyką uprawianą głownie przez młodych mieszkańców miast zwykle żaków oraz wagantów, będących najczęściej muzykami, poetami oraz kuglarzami [magikami] w jednej osobie, wędrującymi od miasta do miasta, biorącymi udział w różnych przedstawieniach, ku uciesze gawiedzi.
Ważnym elementem muzyki miejskiej jest hejnał, między innymi znany do dzisiaj Hejnał Mariacki.
Muzyka instrumentalna na początku była muzyką towarzyszącą śpiewom chorału gregoriańskiego. Pierwsze utwory organowe bez towarzyszenia chóru pojawiły się dopiero na początku XIV wieku. Za największego twórcę organowego uważa się Włocha Francesco Landino.
W nurcie wielogłosowej muzyki świeckiej najbardziej istotnym był madrygał. Był to utwór przeważnie o charakterze sielankowym, miłosnym, a nawet miejscami satyrycznym.
Pośród świeckich utworów ważną pozycję zajmuje także ballada, której treść przeważnie dotyczyła idealnego uwielbienia kobiety. Twórcą takich utworów był wspomniany wcześniej Francesco Landino.


RENESANS

Renesans lub odrodzenie to epoka w dziejach kultury europejskiej która rozwinęła się w XV i XVI wieku. Renesans powstawał w czasach gdy wiele państw europejskich zaczęło (Hiszpania, Francja, Polska, Szwajcaria) lub próbowało się jednoczyć (Włochy), Kościół (Papiestw) był nękany kryzysem i zaczął tracić wpływy oraz zaczął się powoli rodzic (rozwijać) się kapitalizm. Zaczął dominować humanizm, tzn. w centrum zainteresowania znalazł się człowiek żyjący w harmonii ze światem. W nauce zaczęły rozwijać się kierunki oparte na badaniach i doświadczeniach (empiryka) do najsłynniejszych uczonych tych czasów należeli miedzy innymi Kopernik ("wstrzymał Słońce ruszył Ziemię") oraz Galileusz.
Największym osiągnięciem w rozwoju muzyki okresu renesansu było usamodzielnienie się muzyki instrumentalnej od wokalnej. W średniowieczu na pierwszym planie stali śpiewacy, muzycy instrumentalni jedynie im towarzyszyli. Wiele dotychczasowych utworów wokalnych zostało "przepisanych" na instrumenty, tzn. głosy śpiewaków zostały zastąpione brzmieniem instrumentów. Potem zaczęły powstawać utwory muzyczne tylko na instrumenty. Sprzyjało to bardzo rozwojowi instrumentów muzycznych i szkol grania na nich. Następnie zaczęto coraz bardziej zwracać uwagę na instrumentacje kompozycji, tzn. zestawienie instrumentów w orkiestrze i ich role w utworze muzycznym. W renesansie bardzo rozwinięto budowę organów, np. wynaleziono podwójne klawiatury ręczne oraz klawiaturę nożną. Innym ważnym instrumentem klawiszowym renesansu byl klawesyn. Bardzo rozwinęły się tez w okresie renesansu instrumenty stroikowe jak flety podłużne i poprzeczne, piszczałki czy fagoty. Renesansowi zawdzięczamy tez wynalezienie puzonu oraz obecnej formy trąbki (rura wygięta w kształcie litery "S").

W muzyce renesansowej najbardziej interesuje nas muzyka lutniowa, z powodu dużego pokrewieństwa z gitarą. Muzyka lutniowa jest – oczywiście – muzyką instrumentalną. W renesansie właśnie pojawiła się muzyka instrumentalna (na lutnię i instrumenty klawiszowe). Początkowo były to głównie intawolacje wielogłosowych utworów wokalnych. Dopiero później pojawiły się formo typowo instrumentalne (aczkolwiek nadal naśladujące utwory wokalne). Kolejnym źródłem muzyki instrumentalnej był akompaniament do tańców oraz improwizowane preludia do utworów wokalnych (preambuła – wstęp, intonazioni – ‘wejścia’ w tonację dla śpiewaków).

Szczególnie chętnie uprawianymi gatunkami muzyki instrumentalnej renesansu były:
• canzona (powstała z wok. chanson, w baroku przekształciła się w sonatę)
• ricercar (pochodzący z motetu, zaczątek późniejszej fugi)
• preludia i toccaty
• tańce: pawana, galiarda, branle, passamezzo, volta (później łączono je parami, np. pasamezzo – saltarello, czy pawana – galiarda, co w przyszłości dało początek suicie)
• formy wariacyjne, hiszpańskie differenzias, angielskie ground (na stałym basie)


Głównymi instrumentami były:
• lutnia
• klawesyn + odmiany, jak np. szpinet, wirginał
• organy + odmiany pozytyw, portatyw, regał
• dęte – flety, stroikowe pomorty (inaczej bonbardy), krumhorny (krzywuły), szałamaje, dulciany (sztorty); ustnikowe – cynki, serpenty
• smyczkowe – liry, viole (np. da braccio – na ramieniu, da gamba – przy kolanie)
• perkusyjne – bębny, kotły, tamburyn, idiofony

Omówimz krótko LUTNIĘ (renesansową). . . Lutnia taka miała 67 chórów (czyli par strun; wyjątek najwyższa struna była pojedyncza). Jej struny zrobione były z jelit. Struny takie wieczorem moczono w wodzie i zawiązywano na gryfie (lutnie nie miały jeszcze stałych progów), następnego dnia przylegały sztywno do gryfu i można było grać. . .
Strój lutni (plus oktawy w podwójnych strunach):
(F) G c f a d1 g1; strój niemiecki – (G) A d g h e1 a1

Istniały trzy najpopularniejsze tabulatury lutniowe:
1. włoska
2. francuska
3. niemiecka

Na koniec, wymienimz kilka nazwisk najsłynniejszych lutnistów doby renesansu:
1. polscy:
• Wojciech Długoraj
• Jakub Polak
• Diomedes Cato (pochodził z Wenecji, ale mieszkał w Polsce)
• Walenty Greff Bekwark (Balint Bakfark), z pochodzenia Węgier, twórca ‘tabulatury krakowskiej’, skąd pochodzi utwór „Czarna krowa”
2. niemieccy:
• Hans Neusiedler
• Johann Kapsberger
• Georg Leopold Fuhrmann
3. francuscy:
• JeanBaptiste Besard (+ wydawcy Pierre Attaignant i Pierre Phalese)
4. włoscy:
• Freancesco Spinacino
• J. Dalza
• Francesco da Milano (twórca najstarszej zachowanej tabulatury lutniowej)
• Giovanni Gastoldi
5. hiszpańscy (komponowali na vihuelę i gitarę renesansową):
• Luys Milan
• Luys de Narvaez (skomponował np. 3 differenzias, które miałam przyjemność grać w zeszłym roku)
• Alonso de Mudarra
• Diego Pisador
6. angielscy:
• John Dowland
• Robert Dowland
• Thomas Robinson
• Anthony Holborne



BAROK

W historii muzyki termin barok, zapożyczony z historii sztuk plastycznych, bywa najczęściej odnoszony do okresu obejmującego lata od końca XVI w. do ok. 1730. W badaniach współczesnych wyróżniane są trzy główne okresy rozwoju muzyki baroku: okres wczesnego baroku (15801630), dojrzałego baroku (16301680) i późnego baroku (16801730), przy czym granice między poszczególnymi okresami są płynne, m. in. ze względu na niejednakowy rozwój muzyki w różnych krajach.
Okres baroku przyniósł rozwój muzyki lutniowej, organowej, klawesynowej, skrzypcowej, baletu dworskiego i opery francuskiej na dworze Ludwika XIV.

Przełom w historii muzyki zapoczątkowało stowarzyszenie Camerata florencka, grupujące muzyków, poetów i uczonych, głoszące odrodzenie starożytnego dramatu. Duże znaczenie otrzymało w muzyce dramatycznej dążenie do oddania wyrazistości tekstu. Sprzyjała temu powstająca wówczas nowa technika monodia akompaniowana. Wśród członków Cameraty znajdowali się twórcy pierwszych oper: G. Caccini, J. Peri, M. da Gagliano.

Polska także miała wielu wybitnych twórców, takich jak: Marcin Mielczewski (napisał wiele utworów instrumentalnych), Adam Jarzębski (muzyk, budowniczy i pisarz), Bartłomiej Pękiel (znany z Missa Pulcherrima (z łać. Msza Najpiękniejsza) i Audite mortales (z łać. Słuchajcie śmiertelni)) i Grzegorz Gerwazy Gorczycki (znany z dzieła Missa Paschalis (z łać. Msza Wielkanocna)) i inni.

Klawesyniści francuscy, szkoła kompozytorów działających we Francji na przełomie epoki baroku i klasycyzmu, od ok. 1639 do 1760. Głównymi przedstawicielami byli: J. de Chambonnieres, L. Couperin, F. Couperin, L. N. Clrambault, J. F. Dandrieu, L. C. Daquin.

Doprowadzili oni do ukształtowania muzycznego stylu galant, stanowiącego wykwit arystokratycznej kultury XVIII w. Polegał on na odwrocie od skomplikowanej polifonii stylu barokowego, rozwoju prostych form homofonicznych (suita taneczna, rondo, jednoczęściowa sonata), wzbogaceniu klawesynowej wirtuozerii, subtelnej, wyrafinowanej i bogato zdobionej ornamentami melodyce, muzycznej ilustracyjności i programowości, wzmożeniu pierwiastka uczuciowego w muzyce.
Louis Couperin ok. 16261661), organista i klawesynista francuski, należy wespół z braćmi Francois i Charles\'em Couperinem do pierwszej generacji słynnej we Francji muzycznej rodziny. Louis Couperin był organistą w kościele St. Gervais w Paryżu, a od r. 1656 muzykiem dworskim Ludwika XIV. Był muzykiem oryginalnym, śmiałym zwłaszcza w zakresie harmoniki.
W tym czasie można zaobserwować nieprawdopodobną karierę, jaką zrobił kuchcik noszący nazwisko Jean Baptiste Lully, którego historia muzyki wspomina z najwyższym szacunkiem, bowiem jest on twórcą narodowej opery francuskiej. Był z pochodzenia Włochem, ale Francja z wyboru stała się jego drugą ojczyzną. Jako pomocnik kucharza zaliczony był do niezliczonej rzeszy służby na dworze króla Słońce, czyli Ludwika XIV; trochę grał na skrzypcach, trochę komponował i zupełnie niewiadomym sposobem udało mu się tak oczarować króla, że otrzymał wyłączne prawo do wystawiania dzieł scenicznych z muzyką.


W 2. połowie XVII w. skrystalizował się układ podstawowych tańców suity. Do wybitnych twórców suit należeli: J. Ch. Chambonnieres, L. Couperin, J. H. d\'Anglebert, F. Couperin. Gatunek sonaty instrumentalnej uprawiali: G. Legrenzi, G. B. Vitali i A. Corelli (także twórca nowego gatunku concerto grosso, reprezentatywnego dla muzyki późnego baroku, obok koncertu solowego (G. Torelli, T. Albinoni, P. Locatell)).

Menuet jest to stary, francuski taniec ludowy, także i obecnie tańczony w niektórych regionach tego kraju. W okresie panowania Ludwika XIV został podniesiony do rangi tańca dworskiego, co następnie przejęły wszystkie europejskie dwory. Menuet uchodzi za najbardziej elegancki taniec świata.

Spośród twórców muzyki późnego baroku wyróżnili się przede wszystkim wielcy kompozytorzy: J. S. Bach, G. F. Hndel, A. Vivaldi, dokonując ostatecznej krystalizacji systemu tonalnego (durmoll).

BACH JOHANN SEBASTIAN (16851750), niemiecki kompozytor i organista. Bach uprawiał niemal wszystkie znane w baroku formy i gatunki; osiągnął mistrzostwo w zakresie konstrukcji polifonicznych (fuga). Linia melodyczna w muzyce Bacha, wynikająca z zasady snucia motywicznego, podporządkowuje się stałej pulsacji rytmicznej; harmonika jest oparta na systemie durmoll, ale harmoniczne konsekwencje polifonii Bacha wykraczają poza barok i klasycyzm. Za życia był znany i ceniony głównie jako organista i pedagog. Ważniejsze kompozycje: Pasja wg św. Jana (1723), Magnificat (1723), Msza hmoll (1733), ponad 200 kantat kościelnych i świeckich, menuety, chorały; muzyka instrumentalna: suity, koncerty, 6 Koncertów brandenburskich (1721); utwory na instrumenty klawiszowe: suity, toccaty, Das wohltemperierte Klavier (t. 12 172244), Suity angielskie (ok. 1722), Suity francuskie (1722), Koncert włoski (1734), Wariacje Goldbergowskie (1742); twórczość organowa: fantazje, preludia, fugi, opracowania chorałowe; Musikalisches Opfer (1747), Kunst der Fuge (1750).

HNDEL, Haendel, GEORG FRIEDRICH (16851759), niemiecki kompozytor i organista; największy obok J. S. Bacha mistrz muzyki baroku; Początkowo tworzył głównie opery (ponad 40) w stylu szkoły neapolitańskiej, uwypuklając pierwiastek dramatyczne, m. in. : Almira (1705), Rinaldo (1711), Radamisto (1720), Giulio Cesare (1725), Rodelinda (1726), Orlando (1733), Deidamia (1741) i komiczna Kserkses (1738). Niepowodzenia teatru operowego Hndla w Londynie sprawiły, że poświęcił się głównie oratorium (ponad 30) z tekstem angielskim. Monumentalne oratoria (Deborah 1733, Święto Aleksandra 1736, Saul 1739, Samson 1741, Mesjasz 1742, ze słynnym Alleluja, Juda Machabeusz 1747, Jefta 1752) o tematyce biblijnej i świeckiej, z udziałem potężnych chórów. Ponadto tworzył kantaty, ody (Oda na dzień św. Cecylii 1739), ok. 20 anthems na oficjalne uroczystości, duety kamer. , arie; muzyka instrumentalna: 12 Concerti grossi (1739), Muzyka na wodzie (1717) i Muzyka sztucznych ogni (1749), sonaty triowe i solowe z towarzyszeniem basso continuo, utwory klawesynowe (sonaty, suity, fugi), 21 koncertów organowych. Coroczne festiwale Hndla odbywają się od 1952 w Halle. Patronat na wyd. dzieł Hndla objęły: zał. 1843 Hndel Society (13 t. do 1855), Deutsche HndelGesellschaft (100 t. do 1894) i zał. 1955 HndelGesellschaft.

Barok we wszystkich dziedzinach sztuki wydał dzieła nieprzeciętnej wartości, a ponadto wywarł wpływ nie tylko na następną epokę, czyli Klasycyzm, ale i na czasy znacznie późniejsze, w tym i na naszą współczesność. . .



ODRODZENIE

Epoka odrodzenia, (czyli renesans) w muzyce rozpoczyna się umownie około roku 1450 i trwa do ok. 16000 roku. Termin renesansu w odniesieniu do muzyki zastosowano w końcu XIX w. We Francji oraz na początku XX w. W Niemczech, jednak w wyznaczeniu dat ramowych tego kierunku istnieją odrębne zdania wśród muzykologów – niektórzy z nich (E. Wellesz, A Schering, H Besseler) nie wyodrębniają wcale okresu renesansu w muzyce.

Kompozytorzy epoki renesansu tworzyli w średniowiecznym systemie modalnym, jednak powstanie techniki fauxbourdon oraz stosowanie chromatyki dały początek wykształconemu w następnej epoce systemowi durmoll. Równorzędnie z rozwojem akordyki coraz bardziej kunsztowny charakter miały opracowania polifoniczne oparte na zasadach kontrapunktu.

Po tysiącu lat przypomniano sobie ideały piękna i formy kultywowane w starożytności. Nie zapominano o Bogu, lecz wielbiono Stwórcę poprzez jego najwybitniejsze dzieła: świat i człowiek.

Role ważnych ośrodków i mecenasów kultury przejęły od klasztorów dwory królewskie i książęce, zatrudniające artystów i zamawiając dzieła sztuki. Na pierwszy plan wysunęły się tu miasta włoskie. Ponieważ prócz Boga ważny był teraz i człowiek, sztuka ( także muzyczna) stawała się coraz bardziej zindywidualizowana, a artyści nie pozostawali, jak często w średniowieczu, anonimowi, lecz cieszyli się wielka sławą.

Muzyka odrodzenia to przede wszystkim chóralny śpiew wielogłosowy. Nadal rozwijała się muzyka religijna, ale większego znaczenia nabierała wokalna muzyka świecka, pisana do tekstów renesansowych poetów sławiących przyrodę, miłość radość życia. Utrwalona wielogłosowość wiązała się z poszerzeniem ilości akceptowanych współbrzmień (obok kwinty czystej i kwarty o tercje i sekstę). Muzyka wielogłosowa stała się powszechnie uprawiana muzyka artystyczna.

Coraz częściej muzyka służyła rozrywce. Powstawały liczne utwory instrumentalne – przede wszystkim tańce, łączone w pary na zasadzie kontrastu.

Pierwsze polskie zabytki to tabulatory organowe, z odpisami muzyki włoskiej, niderlandzkiej i niemieckiej: zbiory Tabulatura Jana z Lublina I Tabulatura klasztoru Św. Ducha w Krakowie.

Popularność zyskały instrumenty smyczkowe – o rożnych zakresach dźwięków, po to, by można było uzyskać piękne, mile dla ucha brzmienie 4glosowe (jak w muzyce wokalnej: sopran – alt – tenor – bas), lutnie, a także rożnej wielkości flety proste, tworzące rodziny. W muzyce instrumentalnej powstały nowe formy: ricercar i canzona.

Rozwijała się także muzyka świecka. We Włoszech najważniejszym gatunkiem się madrygał, znany już w średniowieczu jako utwór 2 lub 3glosowy, z bogato zdobionym głosem górnym. Madrygały pojawiły się w druku w 1530 roku a capella (bez towarzyszenia instrumentów) z rożnymi tekstami. W średniowieczu ważniejszy od muzyki był tekst poetycki, teraz zaczęto dostosowywać teksty do pomysłów muzycznych. Wczesnym madrygalista był Adrian Willaert, który powiększył liczbę głosów do ośmiu. Za najlepszy utwór Willaerta uchodzą „madrygały wojenne i miłosne”.

Mistrzem ówczesnej muzyki rozrywkowej Orlando di Lassi. Jego willaneski (stylizowane 3glosowe pieśni bez akompaniamentu) doczekały się kilku wydań drukiem. W późniejszym okresie życia Lasso komplikował je (68 głosów), zachowując czytelność tekstu i ograniczone zdobienie muzyki.

Reprezentacyjna forma muzyki renesansu pozostała msza. Twórca licznych 4glosowych mszy był Jacob Obrecht z Niderlandów. Ich podstawowa były kompozycje kilkugłosowe. Dotychczas to utwory jednogłosowe brane były z chorałów kościelnych lub pieśni świeckich i stanowiły umieszczany zazwyczaj w tenorze tzw. Cantus firmus, tzn. Starsza kompozycje, do której dopisywano pozostałe glosy.

We Włoszech centrum kultury muzycznej był Rzym z dworem papieskim. W 1555 roku członkiem kapeli kaplicy Sykstyńskiej został GioVanni Pierlugi da Palestrina, twórca 105 mszy, m. in. Mszy papieża Marcelego. Styl jego kompozycji – chóralny a capella, prosty rytmicznie, bez skomplikowanych ozdób i harmonii – został w 1562 roku ukazany przez sobór trydencki za obowiązujący w kościele.

Współczesne wykonania muzyki renesansowej dążą do jak najwierniejszego odtworzenia ówczesnych sposobów gry i śpiewu. Zespoły wokalne są niewielkie, kilku lub kilkunastoosobowe, w muzyce religijnej partie sopranu i altu wykonują chłopcy lub specjalnie szkolone, wysokie glosy męskie. Partie instrumentalne grane są na wiernie odtworzonych kopiach instrumentów z epoki.


Muzyka w epoce odrodzenia była odbiciem filozofii epoki: kultu Boga, człowieka i radości życia. Obok komponowanych nadal skomplikowanych i wielogłosowych dziel religijnych, rozwijała się muzyka świecka pisana na chory, o tematyce sielskiej, mitologicznej i miłosnej. Powstały utwory taneczne wykonywane na instrumentach. Mecenasami kultury byli królowie i książęta.


ROMANTYZM


Romantyzm w muzyce obejmuje, razem z następującym po nim neoromantyzmem, niemal cały XIX w. Charakteryzowała go wielość nurtów i indywidualizm postaw twórczych, dla których podstawę stylistyczną stanowił przejęty z okresu klasycyzmu warsztat kompozytorski. W romantyzmie nastąpiło jednak przesunięcie akcentu na inne gatunki muzyczne, co się wiązało z nowym programem estetycznym i nowym typem ekspresji.
Naczelnym postulatem estetycznym romantyzmu była idea syntezy sztuk powiązania muzyki z innymi sztukami, zwłaszcza z literaturą. Wyrazem tego stała się pierwszoplanowa rola liryki wokalnej, wykorzystywanie pieśni jako tematu w muzyce instrumentalnej, rozwój miniatury instrumentalnej, opartej często na wzorcach pieśniowych. Pod wpływem tendencji programowych, dominujących w muzyce symfonicznej, nastąpiło wzbogacenie kolorystyki dźwiękowej. Przejawiało się to w rozbudowie orkiestry, w rozwoju wirtuozostwa instrumentalnego, a zwłaszcza wirtuozostwa fortepianowego i skrzypcowego, w technicznych udoskonaleniach instrumentów, w rozkwicie sztuki instrumentacji i w intensywnym wykorzystaniu w symfonice głosów ludzkich. Następowała też stopniowa rozbudowa harmoniki durmoll aż do granic tonalności.

Jednym z głównych osiągnięć romantyzmu było wyodrębnienie stylów narodowych. Znalazło to wyraz w powstawaniu szkół narodowych, przede wszystkim rosyjskich, czeskich, polskich, skandynawskich, które wniosły własną tematykę historyczną, baśniową oraz nowe środki wypływające ze stylizacji rodzimego folkloru. Nastąpił też rozkwit twórczości operowej w Niemczech, Francji i Włoszech. Historyzm, kult przeszłości były w okresie romantyzmu i neoromantyzmu źródłem nurtu klasycyzującego, utrzymywania się tradycyjnych form muzyki religijnej i gatunków instrumentalnych.

Jednym z pierwszych wyrazicieli nowych tendencji w muzyce był Niemiec Franz Schubert (17971828), wybitny twórca symfonii, kwartetów smyczkowych, sonat fortepianowych, a przede wszystkim niedościgniony autor romantycznych pieśni, nazwanych z niemiecka „Lieder”. Do akompaniamentu wykorzystywał głównie fortepian. Za kontynuatora oraz naśladowcę Schuberta uważa się Roberta Schumanna(18101856), którego pieśni w jeszcze większym stopniu przepełnione są treściami dramatycznymi i silnymi emocjami. Są to kompozycje daleko bardziej skomplikowane niż utwory Schuberta. Kolejnymi kompozytorami, którzy definitywnie zerwali z tradycyjnymi kanonami muzyki poprzedniego wieku byli Fryderyk Chopin (18101849) oraz Franciszek Liszt (18111886).


ROCK AND ROLL

Rock and roll z języka angielskiego oznacza ‘kołysać się, huśtać’. Jest jednym z najważniejszych gatunków współczesnej muzyki rozrywkowej. Narodził się w Stanach Zjednoczonych na przełomie lat 40. i 50. w wyniku połączenia „czarnego” bluesa, rhytm’n’bluesa, gospel oraz „białej” muzyki country. Ze względu na swoje przeznaczenie taniec, zabawa, w szybkim tempie zdobył popularność wśród młodzieży. Gatunek ten ewoluował pod koniec lat 50. i w latach 60. , dając początek nieraz bardzo wyrafinowanym odmianom muzyki rockowej.
Jednym z najbardziej znanych przedstawicieli rock’n’rolla jest ELVIS PRESLEY. Jest to postać, która wywarła ogromny wpływ na cale pokolenie piosenkarzy i muzyków.

Elvis Presley urodził się w 1935 r. . Był amerykańskim piosenkarzem i gitarzystą, znanym na całym świecie. Zadebiutował w połowie lat. 50, a jego nagrania nawiązywały do muzyki bluegrassowej i bluesowej. Oprócz utworów rock’n’rollowych wykonywał także piosenki w stylu country. W 1955 r. odniósł pierwszy sukces w USA, co umożliwiło mu m. in. współpracę z wybitnym menedżerem T. Parkerem, który od tego czasu kierował jego karierą.

Nagrana w 1956 r. piosenka Heartbreak Hotel zdobyła światowy rozgłos. Od tamtej pory Presley stał się idolem młodego pokolenia. Późniejsza działalność estradowa i fonograficzna przyniosła mu pierwsze miejsce nie tylko w dziedzinie rock’n’rolla: wykonywał przeboje muzyki country, własne wersje utworów rhythm’n’bluesowych, ballady itp. . W dorobku Elvisa Presleya można również odnaleźć melodie z musicali, ludowe piosenki z różnych kręgów kulturowych oraz pieśni religijne. Odznaczał się niezwykłą muzykalnością, walorami głosowymi oraz wszechstronnością repertuarową, co z pewnością przyczyniło się do zyskania tytułu najpopularniejszego piosenkarza XX w. . Do jego najsłynniejszych utworów należą: Love Me Tender, Heartbreak Hotel, Blue Moon, Rip It Up, I Got A Woman, After Loving You, Tiger Man, Miracle Of The Rosary, My Way, I wont you I need you I love you. Wydal także wiele albumów. Wybrane płyty to: Elvis Presley (1956), Loving You (1957), Christmas Album (1957), King Creole (1958), A Date With Elvis (1959), Elvis Is Back! (1960), His Hand in Mine (1960), Something For Everybody (1961), Pot Luck With Elvis (1962), Girl Happy (1965), Elvis For Everyone (1965), How Great Thou Art (1967), Clambake (1967). Presley znany jest również z działalności aktorskiej zagrał w ponad trzydziestu filmach, tworzonych często specjalnie dla niego. Grał w nich najczęściej role młodych mężczyzn pracujących w show businessie, debiutujących piosenkarzy. Do najpopularniejszych filmów z jego udziałem zaliczyć możemy: Jailhouse Rock (1957, reżyseria R. Thorpe), King Creole (1958, reżyseria M. Curtiz), Blue Hawaii (1961, reżyseria N. Taurog), Girls, Girls, Girls! (1962, reżyseria N. Taurog), Girls, Girls, Girls! (1962, reż. N. Taurog), Fun In Acapulco (1963, reż. R. Thorpe), Viva Las Vegas (1964, reż. G. Sidney), Charro (1969, reż. M. Warren).

Swoją działalność koncertową Elvis Presley zawiesił w 1961 r. , jednak powrócił do niej w 1969. Na początku lat 70. popadł w uzależnienie od leków, a 1977 r. zmarł na atak serca. Po śmierci popularność artysty nabrała swoistego kultu Graceland (siedziba piosenkarza), zamieniona została w muzeum, a w Memphis wystawiono mu pomnik.

Elvis Presley po dziś dzień ma wiernych fanów, którzy nie tylko znają na pamięć wszystkie fakty z życia idola oraz jego piosenki, ale również nie wierzą w jego śmierć. . . A dzięki swojej twórczości Presley stal się symbolem amerykańskiej kultury XX w.

Innym przedstawicielem muzyki rock’n’rollowej jest PAUL ANKA. Jest to urodzony w 1941 r. kanadyjski piosenkarz, kompozytor i autor piosenek. Zadebiutował w połowie lat 50. Jego największym przebojem jest bezapelacyjnie Diana. W swojej twórczości łączył elementy rock’n’rolla i tradycyjnej muzyki rozrywkowej. Wydal wiele płyt, a do najpopularniejszych z nich należą: Paul Anka, My Heart Sings, At the Copa, Our Man Around the World, Italiano, Strictly Nashville, Sincerely, Life Goes On, Jubilation, Walk a Fine Line, Somebody Loves You. Paul Anka zajmował się także aktorstwem. Zagrał w wielu filmach, a najsłynniejszymi z jego udziałem były m. in. : Keep It Cool (1958), H. Fostera oraz Najdłuższy dzień (1961), K. Annakina. Po utracie popularności zaczął komponować piosenki dla innych wykonawców. Do najznakomitszych z nich należą m. in. Frank Sinatra, Tom Jones i Barbra Streisand.

Kolejnym wykonawcą, który zapisał się na kartach historii muzyki rozrywkowej XX w. jest ROY ORBISON. Był on amerykańskim piosenkarzem, kompozytorem i autorem piosenek, żyjącym w latach 19361988. Zadebiutował w latach 50. jako wykonawca, a następnie był kompozytorem w Nashville. Swój pierwszy sukces płytowy jako wykonawca piosenek odniósł w roku 1960. Wydarzenie to zapoczątkowało w jego życiu falę sukcesów. W latach 60. zdobył w Stanach Zjednoczonych stanowisko jednego z czołowych przedstawicieli muzyki pop. Dysponował wspaniałym głosem charakteryzowały go tzw. wysokie rejestry. Doskonale wykorzystywał je podczas tworzenia repertuaru autorskiego, zwłaszcza romantycznych ballad, np. Unchained melody. Swą działalność jako muzyka porzucił w połowie lat 60. z powodu osobistych dramatów (śmierć żony i dwóch synów oraz poważna operacja serca). Jednakże odzyskał popularność w latach 80. , o czym świadczyć mogą zdobyte w tym czasie nagrody: nagroda Grammy w 1980 r. oraz rockowy Panteon Sławy w 1987 r. . Roy Orbison współpracował również z wybitnymi artystami, takimi jak Bob Dylan czy George Harisson. Do najbardziej znanych albumów Orbisona możemy zaliczyć: Lonely And Blue, Crying, In Dreams, Oh Pretty Woman, Cry Softly, Lonely One, Laminar Flow, Problem Child, A Black And White Night. W 1989 r. (czyli już po śmierci muzyka) ukończono realizacje filmu przedstawiającego sylwetkę i twórczość tego doskonałego piosenkarza. Warto również wspomnieć, że utwory Roya Orbisona były wykorzystywane we współczesnych produkcjach filmowych, m. in. w filmie „Pretty woman” (piosenka Oh pretty woman) oraz w „Uwierz w ducha” (Unchained melody).

JERRY LEE LEWIS jest urodzonym w 1935 r. amerykańskim wokalistą, pianistą, kompozytorem i autorem tekstów piosenek. Zadebiutował podobnie jak poprzedni muzycy przedstawiani w mojej pracy w pierwszej połowie lat 50. Pierwszy album wydal w 1956 r. , ale na sukces musiał poczekać jeszcze rok. Osiągnął go dzięki utworom rock’n’rollowym wykonywanym z niezwykłą żywiołowością wokalną i perfekcją instrumentalną, a także z niekonwencjonalnym, agresywnym zachowaniem na estradzie. W późniejszych latach swojej kariery wykonywał utwory country, czasami występując również na festiwalach rockowych. Zajmował się także aktorstwem, zagrał w takich filmach jak Disc Jockey Jamboree czy American Hot Wax. Apogeum kariery Jerry’ego Lee Lewisa przedstawiono w filmie Great Balls Of Fire (reżyseria J. McBride). Wybranymi płytami wydanymi przez artystę są: Jerry Lee Lewis, The Golden Hits Of Jerry Lee Lewis, The Killer Rocks On, Killer Country.
Innym muzykiem, który jest uważany za współtwórcę rock’n’rolla jest CHUCK BERRY. Naprawdę nazywa się Charles Edward Anderson Berry. Urodził się w 1926 r. . Jest amerykańskim piosenkarzem, autorem tekstów, kompozytorem. Jego debiut przypada na rok 1952, kiedy to wystąpił przed publicznością Cosmopolitan Club w Stanach Zjednoczonych. To dzięki niemu w rocku przyjęły się proste zasady aranżacyjne, do tej pory używane w rhythm'n'bluesie, a w szczególności eksponowanie akompaniamentu gitary elektrycznej. Do jego najsłynniejszych przebojów należą takie piosenki jak: Roll Over Beethoven, Rock And Roll Music, Sweet Little Sixteen. Wydal również bardzo wiele albumów, których nie sposób wymienić.

Podsumowując, uważam, że bardzo wielu jest doskonałych wykonawców, na których warto zwrócić uwagę, ale ponieważ nie sposób przedstawić ich wszystkich, ograniczyłam się do kilku, których osiągnięcia wydały mi się najciekawsze oraz do tych, których piosenki zna cały świat. Twórczość tych muzyków stała się wzorem do naśladowania dla kolejnych pokoleń artystów i widoczna jest po dziś dzień. Kto wie, może już niebawem nasze pokolenie będzie słuchało ich przebojów? Bo przecież moda na wszystko, co „stare” powraca. . .



TECHNO

Po sprawdzeniu w encyklopedii hasła,, Techno” dowiedziałem się, że jest to, odmiana muzyki elektronicznej spopularyzowana na przełomie lat 80. i 90. Charakteryzuje się szybkim rytmem (ok. 130 uderzeń na min) oraz zaskakującymi efektami brzmieniowymi uzyskiwanymi dzięki komputerowej obróbce dźwięku. Techno powstało w Detroit m. in. z elementów rocka progresywnego i muzyki funky. W moim znaczeniu to hasło znaczy zupełnie coś innego, nie jest to jak inni ludzie myślą kilka monotonnych uderzeń i powtarzający się rytm. Techno jest źle kojarzone z narkotykami i osobami o odmiennej orientacji seksualnej, nie jest to muzyka dla wybranych i każdy może jej słuchać. Nawet obok wyjaśnienia terminu Techno w encyklopedii multimedialne znalazłem w rubryce powiązania słowo,, Amfetamina”, co jest dla mnie złym przykładem interpretacji muzyki Techno. Wiążąc wszystkie osoby słuchające,, tej’’ muzyki z narkotykami, ja też musiałbym być uzależniony a czemu z całą pewnością mogę zaprzeczyć. Jest tak wiele gatunków muzyki i dlaczego właśnie techno wiązane jest z tym co najgorsze? Mam nadzieje, że to się kiedyś zmieni. Dla mnie jest to zestaw najciekawszych brzmień, dźwięków, rytmicznych podziałów jakich jestem sobie w stanie wyobrazić. Jest to muzyka, która wyraża mój styl życia jest szybka i dynamiczna. Bardzo lubię odpoczywać przy,, niej’’, jest to dla mnie najlepsza forma relaksu.


JAZZ


Nowy Orlean był i jest kolebką jazzu. I właśnie tam wszystko się zaczęło. A mianowicie początkiem było zetknięcie się kultury europejskiej z murzyńską. Tą pierwszą przywieźli koloniści, czyli Anglicy, zaś drugą zabrana przez kolonistów siła robocza, czyli niewolnicy murzyńscy z Afryki. Lecz jazz nie powstał tak szybko, na to powstanie miało wpływ wiele czynników.

Początki jazzu
Pierwszym i głównym źródłem jego wytworzenia był blues. Blues jest to pieśń ludowa śpiewana przez niewolników wielkich plantacji, którzy ciężko pracowali, a swoje przeżycia opisywali właśnie w tym rodzaju utworach. Blues charakteryzuje się spokojem, nagłymi pauzami oraz zmianami rytmu, no i momentami ciszy.
Szczególną rolę w jazzie odegrała jedna z dzielnic Nowego Orleanu, która była rozśpiewana i rozszalała. Często grano tam ŁugiBugi, czyli szybkie i wesołe utworki.
Innym ważnym źródłem kształtowania się jazzu był ragtime. Ragtime to gra na fortepianie, jest to muzyka wesoła, radosna, rozkołysana. Charakterystyczne dla niej są rytmy synkopowane (synkopa przesunięcie naturalnego akcentu metrycznego na dźwięk nie akcentowany przez wydłużenie wartości rytmicznej nuty nie akcentowanej). Pierwsze ragtime’y zostały opublikowane w 1897 roku. Za najwybitniejszego kompozytora twórcę ragtime’ów uważa się Scotta Joplina, który jest autorem ponad 600 utworów. Joplin zmarł w biedzie w roku 1917. Moment ten uważa się za początek końca świetności ragtime’u.

Narodziny jazzu
Jazz narodził się pod koniec 1915roku. Słowo jazz oznacza hałas, bałagan, totalny brak harmonii. I właśnie tymi cechami charakteryzuje się jazz. Królem jazzu został nazwany wokalista jazzowy Louis Amstrong. Amstrong urodził się w biednej niewolniczej rodzinie. Miał charakterystyczny ochrypły głos, który wszystkim się podobał. Był wyśmienitym improwizatorem. Improwizacja jest ważną cechą jazzu. Improwizacjakomponowanie utworu literackiego lub muzycznego na poczekaniu, spontanicznie (często pod wpływem wzruszenia). I właśnie dzięki improwizacji za każdym razem grania tego samego utworu jest on inny i wyjątkowy.

Dalsze kształtowania się jazzu tradycyjnego
Styl nowoorleański charakteryzował się zbiorową improwizacją, mocnym akcentowaniem pierwszej i trzeciej ćwierćnuty taktu. Typowy zespól składał się z sekcji rytmicznej (tuba basowa lub kontrabas, gitara lub banjo, perkusja: werbel, talerze, wielkie bęben) oraz sekcji melodycznej ( kornet lub trąbka, klarnet, puzon).
W 1930 roku zaczyna się era swingu. Swing jest to jeden z podstawowych elementów jazzu, polegający na specyficznej pulsacji rytmicznej, określającej napięcie i intensywność tej muzyki. W epoce swingu powstają większe zespoły instrumentalne zwane bigbandami, przewagę uzyskują partie aranżowane oraz solowe popisy na tle orkiestry, w aranżacji zarysowuje się podział na grupy instrumentalne saksofonów (klarnetów), trąbek, puzonów i sekcji rytmicznej. Bigbandami są m. in. Orkiestry B. Goodmana, D. Ellingtona, G. Millera, C. Basiego, W. Hermana.

Jazz współczesnynowoczesny
Jazz nowoczesny zaczyna się od bebopu. Zrodzony w lokalach Harlemu bebop charakteryzował się wzmożoną ekspresją, urozmaiceniem rytmiki, rozszerzeniem improwizacji rozwijającej się w długie, porwane frazy. Jednymi z twórców bebopu byli D. Gillespie i Ch. Parker, którzy bardzo mocno ze sobą współpracowali.
W przeciwieństwie doń jazz cool, czyli nie wyszukany, sięgający po konwencje muzyki profesjonalnej, np. barokowej. Kontynuacją bebopu był bardziej odeń żywiołowy hard bop.
W latach 60 na jazz duży wpływ miała muzyka karaibska i kubańska. Właśnie w tych latach powstał free jazz, który charakteryzuje się zastosowaniem harmoniki atonalnej(muzyka atonalna muzyka rezygnująca z centrum tonalnego i wzajemnego związku akordów na rzecz równouprawnienia wszystkich 12 dźwięków oktawy), rozkładem miarowego rytmu, włączenie elementów kultur wschodnich. Jednymi z wykonawców free jazzu byli: J. Coltrane, O. Coleman, C. Taylor, E. Dolphy.
W ostatnich latach na jazz miał duży wpływ rock. Zaś z połączenia jazzu i rocka powstał jazz rockandrollowy, muzyka fusion. Przykładem tego typu jazzu są pionierskie nagrania M. Davisa „Bitches Brew” z 1970.

Zakończenie podsumowanie
Jazz stanowi syntezę i przetworzenie elementów popularnej muzyki euroamerykańskiej (tańce, marsze, pieśni), murzyńskich pieśni religijnych i obrzędowych (hymny, psalmy), murzyńskich pieśni świeckich, zwłaszcza pieśni pracy i ballad w formie bluesa. Wyróżnia się jazz tradycyjny i nowoczesny.
Jazz tradycyjny obejmuje wstępne formy jazzu ( blues, fortepianowy ragtime), style orkiestrowe sprzed 1930, ze stylem nowoorleańskim w jego rozlicznych odmianach na czele, styl swing.
Jazz nowoczesny obejmuje kierunki powstałe po II wojnie światowej, od bebop, poprzez cool jazz, hard bob i free jazz po jazzrock zwanego również muzyką fusion.

Zakończenie

Muzyka w naszym życiu ma ogromny wpływ na nas. Różni ludzie słuchają różnego typu muzyki. Po przyjściu ze szkoły zazwyczaj słuchamy muzyki pop i techno. Dla naszych rodziców ten rodzaj muzyki to po prostu „dudnienie”, ale my coś w tym słyszymy, co nas wciąga. Czasami, gdy idziemy spać to słuchamy muzyki. Według nas zaśnięcie przy muzyce jest o wiele łatwiejsze niż bez niej. Dla każdego muzyka jest czymś niepowtarzalnym, wspaniałym, dzięki niej możemy się oderwać od rzeczywistości. Według mas ma coś specyficznego w sobie, że każdy z odnajdzie odrobinę siebie. W dzisiejszych czasach powstaje wiele zespołów, jak i wykonawców. Każda osoba może znaleźć coś dla siebie. Strasznie cenimy wykonawców, gdyż jest to nie lada umiejętność napisać muzykę oraz słowa, a jeszcze do tego, żeby ten utwór podobał się słuchaczom. W domu, gdy sprzątamy lub robimy inne rzeczy słuchamy muzyki, a więc bez niej chyba było by nam źle żyć. Dzisiejsza technika pozwoliła na wiele rzeczy także na słuchanie muzyki nie tylko w radioodbiornikach, czy telewizorach, ale także na komputerze czy w miniaturowych odtwarzaczach. Możemy jej słuchać wszędzie, na lądzie, w powietrzu, czy nawet w wodzie.
Muzykę można znaleźć także w kościele, tam grają potężne organy o specyficznym dźwięku. My słuchałem muzyki od małego i teraz dalej będziemy jej słuchały. Słuchamy jej, bo lubimy, a nie, dlatego, że musimy. W sumie, w naszym dotychczasowym życiu muzyka jest nieodzownym składnikiem, towarzyszy nam w każdym zajęciu, jakie wykonujemy. Muzyka działa także na nasza wyobraźnię, gdy słuchamy utworu Vivaldiego, możemy sobie wyobrazić Zimę, Wiosnę, Lato, Jesień. Dlatego w „konsumowaniu” muzyki nie biorą udziału tylko uszy, ale także i wyobraźnia.
Myślę, że rola muzyki w naszym życiu jest bardzo duża, według nas może pomóc w trudnych chwilach, a po trudnym dniu może uspokoić, lub nastawić nas pozytywnie na następny dzień. Uważamy, że bez niej każdy dzień byłby dniem straconym. Dlatego cieszymy się, że żyjemy w czasach gdzie muzyka jest ogólnodostępna, kiedyś nie było tak łatwo jak dziś.