Zasada praworządności.

Zasada praworządności oznacza, że organy administracji działają na podstawie przepisów prawa. Praworządność oznacza przestrzeganie prawa w sferze jego stanowienia i stosowania. Postulat przestrzegania prawa jest kierowany wyłączanie do organów władzy publicznej. Działanie na podstawie prawa oznacza zasadne, zgodne z prawem, stosowanie prawa
(cztery elementy). Organ stosując prawo musi zgodnie z prawem procesowym i materialnym ustalić swoją zdolność prawną i właściwość danego rodzaju spraw. Organ działający na podstawie przepisów prawa ma obowiązek w każdym momencie postępowania wykazywać to działanie na podstawie i w granicach prawa, np.: decyzja administracyjna, jej uzasadnienie. Jedną z zasad procesowych jest właśnie zasada praworządności.

Uzasadnienie prawne – wskazuje się przepis prawa, na podstawie którego organ rozstrzygnął sprawę, dokonuje się krótkiego uzasadnienia zastosowania i komentarza tego przepisu i wyjaśnienia sposobu wykładni tego przepisu jaką dokonał organ, czyli organ uzasadnia swoją decyzję.

Rdzeniem państwa prawnego jest zasada praworządności. Aby państwo mgło zostać uznane za praworządne, wystarczy , że przestrzegają w nim organy władzy państwowej i lokalnej. Z istotą państwa prawnego wiąże się także zasada pewności prawa (której elementami są : jawność, stabilność i jasność prawa) i zasada ochrony praw słusznie nabytych (uzyskane raz prawo nie może być odebrane lub w niekorzystny sposób zmodyfikowane ).

Zasada praworządności ma dwa etapy działania.

Pierwszy obejmuje ustalenie przez organ administracji publicznej zdolności prawnej do prowadzenia postępowania w danej sprawie oraz zastosowanie przepisów prawa materialnego i procesowego przy rozpoznaniu i rozstrzygnięciu sprawy.

Drugi etap to proces stosowania prawa.:
1. Ustalenie jaka norma obowiązuje w znaczeniu dostatecznie określonym dla potrzeb rozstrzygnięcia.
2. Uznanie za udowodniony fakt na podstawie określonych materiałów oparciu o przyjętą teorię dowodu oraz ujęcie tego faktu w języku stosowanej normy.
3. Wiążące ustalenie konsekwencji prawnych faktu uznanego za udowodniony na podstawie normy prawnej.
Działanie na podstawie prawa oznacza działanie na podstawie obowiązującej normy prawnej, a prawidłowe ustalenie normy prawnej powoduje ustalenie prawidłowych następstw.