powstanie listopadowe

Powstanie listopadowe



1) W powstaniu listopadowym udział wzięli między innymi: Józef Chłopicki, Michał Radziwiłł, Jan Skrzynecki, Henryk Dembiński, Jan Krukowiecki, Kazimierz Małachowski, Maciej Rybiński, Piotr Wysocki, Adam Czartoryski, Joachim Lelewel.



2) Powstanie zostało zaplanowane na wieczór 29 listopada 1830r. Na dany sygnał grupa cywilna miała napaść na Belweder, aby dokonać zamachu na wielkiego księcia Konstantego. Zadanie innych oddziałów polegało na zaatakowaniu Arsenału, zdobyciu koszar rosyjskich oraz rozbrojenie przebywających tam żołnierzy. Niestety, na skutek pośpiechu oraz braku generalnego dowództwa powstanie upadło. Konstanty zdołał uciec, nie powiodła również się próba zaskoczenia oddziałów rosyjskich. Ludność na czele z Wybickim ruszyła na Stare Miasto, wołając: "Do broni". Przyłączali się do nich rzemieślnicy, robotnicy, oraz nieliczne oddziały wojskowe, przy pomocy których zdobyto Arsenał. Warszawa została "opanowana" przez powstańców, a Konstanty wraz z oddziałami rosyjskimi opuścili stolicę.



3) 5 grudnia 1830r. Chłopicki ogłosił się dyktatorem. Akt ten poprzedziło rozbicie Klubu Patriotycznego, którego działalność rząd zawiesił. Celem dyktatury Chłopickiego było osłabienie zapału rewolucyjnego i zapobiegnięcie ewentualnej wojny z Rosją. Główny głos niezadowolenia padał ze strony burżuazji, czerpiącej zyski z handlu z Cesarstwem. Niechętne wszelkim wojnom było także ziemiaństwo, gdyż chłopi porzucali pańszczyznę sądząc, że powstańcy uwolnią ich od tego nakazu. Chłopicki twardą polityką rozwiał te złudzenia, zniechęcając chłopów do powstania. Równolegle dyktator rozpoczął pertraktacje z Petersburgiem, odnośnie warunków i sposobów likwidacji powstania. Sejm 25 stycznia 1831r. podjął uchwałę o detronizacji cara Mikołaja I. Nastąpiła reorganizacja władz centralnych, decydujący głos pozostał jednak nadal w rękach konserwatystów. Władza została zapewniona nieustannie obradującemu sejmowi, któremu podlegał Rząd Tymczasowy, składający się z prezesa (Adam Czartoryski) oraz pięciu ministrów ,m.in.: Joachim Lelewel.



4) Generał Józef Chłopicki uważany był za dobrego żołnierza i patriotę, wsławionego w walkach napoleońskich. Za przeciwstawianie się Konstantemu "zapłacił" dymisją. Treść odezwy do narodu z 6 grudnia 1830r. przepełniona jest uczuciami patriotycznymi. Chłopicki podkreśla swoje poczucie obowiązku i chęć poświęcenia się dla Ojczyzny. Był on jednak przeciwnikiem wszelkich buntów. Wobec Członków Rady nie potrafił powstrzymać swego niezadowolenia - trzeba było mu perswadować , prosić go o odstąpienie od swych przekonań na rzecz Ojczyzny-pokazuje to tekst "Wspomnienia Natalii Kickiej". "Opinia konserwatywnego polityka Pawła Popiela o pierwszym etapie Powstania Listopadowego" ukazuje odczucia jakie żywili wobec powstania patrioci skupieni wokół osoby ks. Adama. Ukazuje ono brak zdecydowania i jedności w działaniu.



5) W swym wystąpieniu z 6 grudnia 1830r. Józef Chłopicki powiedział, że ogłoszenie się dyktatorem uważa za jedyny środek na ocalenie Ojczyzny. Podkreślił, że kieruje się głosem sumienia i dobrem kraju. Mówił o wewnętrznych niesnaskach, nieporadności Rady Administracyjnej, braku jedności i zgody. Uważał, że rządowi brakuje "silnie trzymającej dłoni".



6) Wybuch powstania zapobiegał interwencji przeciwko rewolucji francuskiej i belgijskiej, wzmacniając w ten sposób siły antyfeudalne w ówczesnej Europie. Wraz z wypadkami we Francji i Belgii powstanie przyczyniło się do wzmocnienia wystąpień rewolucyjnych we Włoszech i Niemczech, oraz do pobudzenia rozwoju ruchu narodowego w krajach, które od dawna nie miały własnej państwowości np.: Czechy. Odtąd sprawa polska miała się odbijać potężnym echem we wszystkich dążeniach rewolucyjnych, a nazwa Polak stała się synonimem rewolucjonisty, walczącego o wolność narodów. Przez najbliższe półwiecze w walce o postęp społeczny i polityczny Polacy mieli odgrywać szczególną rolę. Powstanie listopadowe nie spotkało się natomiast z poparciem ze strony rządów europejskich. Wrogie stanowisko zajął rząd pruski, który udzielał Rosjanom jawnej pomocy. Austria pomimo deklarowanej neutralności , podejmowała kroki utrudniające działalność powstania. Ze strony rządu Ludwika Filipa usłyszano tylko "wyrazy współczucia". Właśnie w Paryżu padły słowa ministra spraw zagranicznych, wypowiedziane na wieść o zdobyciu przez Rosjan stolicy Polski: "nastał porządek w Warszawie". Papież Grzegorz XVI potępił powstanie w liście do biskupów polskich z dnia 15 lutego 1831r., a po upadku powstania na żądanie Petersburga i Wiednia uznał je za dzieło wichrzycieli i zdradę wobec monarchy. Nie bez podstaw bowiem, w powstaniu listopadowym dopatrywano się na dworach europejskich groźby dla całego systemu utrwalonego przez Kongres Wiedeński.



7) Arsenał-dawna składnica broni przy skrzyżowaniu ulic: Bielańskiej i Długiej. Zdobycie Arsenału przez powstańców decydowało o sukcesach pierwszych walk powstańczych w stolicy w 1830r.

c.d. zad.7

Wielki Książę-tytuł suwerena używany przez książąt kijowskich, moskiewskich i litewskich.

Konserwatyzm-postawa, którą cechuje niechęć lub wrogość wobec wszelkich uzasadnionych zmian.

Dyktator-jednostka sprawująca władzę absolutną, nieograniczoną w państwie.

Traktat wiedeński-trwający od września 1814r. do czerwca 1815 kongres szesnastu większych państw Europy zwołany po upadku Napoleona. Dokonano na nim zmian ustrojowych i terytorialnych w Europie, np.: utworzenie Królestwa Polskiego.



8) Źródło A- "Relacja spiskowca o wybuchu powstania listopadowego" to źródło bezpośrednie, nieadresowane, opisowe

źródło E- "Józef Chłopicki, Odezwa do narodu" to źródło pośrednie, adresowane, normatywne.