Fundusz udziałowy i zasobowy w spółdzielni

FUNDUSZ UDZIAŁOWY
To fundusz tworzony z wpłat zadeklarowanych przez członków spółdzielni.
Odzwierciedla część jej majątku. Podlega zwrotowi w chwili wystąpienia członka ze spółdzielni lub jej rozwiązania; Jest, obok funduszu zasobowego, podstawowym źródłem finansowania majątku spółdzielni.

Powstaje z :
* wpłat udziałów członkowskich,
* odpisów na udziały członkowskie z podziału nadwyżki bilansowej
* innych źródeł określonych w odrębnych przepisach

Wykorzystuje się go na :
*wycofane udziały przez członków spółdzielni, * pokrycie straty bilansowej jeżeli wartość funduszu zasobowego jest niewystarczająca

FUNDUSZ ZASOBOWY
fundusz spółdzielni, który powstaje z wpłat wpisowych dokonanych przez członków spółdzielni i z części zysku części nadwyżki bilansowej. Nie podlega podziałowi między członków, a w chwili likwidacji spółdzielni jest przeznaczony na cele spółdzielni lub społeczne (stąd dawna nazwa — fundusz społeczny). Jest, obok funduszu udziałowego, źródłem finansowania spółdzielni.

Powstaje z :
* wpłat wpisowego,
* części nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego),
* darowizn, spadków,
* zapisów dokonanych na rzecz spółdzielni
* innych źródeł określonych w odrębnych przepisach.
W razie wystąpienia w spółdzielni strat fundusze spółdzielcze są pokrywane w pierwszej kolejności z funduszu zasobowego, w przypadku jego niewystarczalności również z funduszu udziałowego.






Art. 38 1.Podstawowymi funduszami spółdzielni są:
1) fundusz udziałowy;
2) fundusz zasobowy.

2. Spółdzielnia może tworzyć także inne fundusze własne, przewidziane w odrębnych przepisach prawa lub w statucie.


Art. 39 1. Fundusz udziałowy powstaje z wpłat członków oraz z nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego).

2. Członek obowiązany jest zadeklarować i wpłacić jeden udział, chyba że statut spółdzielni zobowiązuje członków do deklarowania i wpłacenia większej ilości udziałów. Statut może także określić liczbę udziałów, jaką członek jest obowiązany zadeklarować i wpłacić w zależności od sumy rocznych obrotów, dokonywanych między członkiem a spółdzielnią lub innych kryteriów wskazanych w statucie. W takim wypadku statut powinien określać sposób i terminy dopłaty lub zwrotu różnicy pomiędzy tak ustaloną kwotą udziałów, a kwotą udziałów poprzednio wpłaconych.

3. W wypadku zmiany statutu zwiększającej wysokość udziału, członkowie spółdzielni są obowiązani wpłacić w terminie określonym w statucie, różnicę między nową i dotychczasową wysokością udziałów.

4. Zwrot udziałów następuje po ustaniu członkostwa, na podstawie zatwierdzonego sprawozdania finansowego za rok, w którym członkostwo ustało. Statut określa sposób i terminy zwrotu udziałów.

5. Statut może przewidywać oprocentowanie wpłaconych udziałów z nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego). W takim wypadku statut powinien określić podstawy ustalania wysokości oprocentowania i sposób jego wypłaty.

6. Były członek spółdzielni oraz spadkobierca zmarłego członka mogą zbyć nie zwrócony im jeszcze udział innemu członkowi spółdzielni. O zbyciu udziału zbywający lub nabywca udziału obowiązani są pod rygorem nieważności tej czynności zawiadomić spółdzielnię na piśmie w ciągu 7 dni od daty zbycia. Udział nabyty traktuje się na równi z udziałem wpłaconym przez członka.

7. Przepisów 3, 5 i 6 nie stosuje się do spółdzielni mieszkaniowej. Skuteczność zbycia udziału w takiej spółdzielni zależy od przyjęcia nabywcy udziału w poczet jej członków.

8. Do zbycia udziału, o którym mowa w 6 i 7, nie stosuje się art. 43 1.


Art.40 1. Fundusz zasobowy powstaje z wpłat wpisowego, części nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego), darowizn, spadków, zapisów dokonanych na rzecz spółdzielni oraz innych źródeł określonych w odrębnych przepisach.

2. Fundusz zasobowy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej zmniejsza się o straty wynikające z likwidacji środków trwałych oraz straty losowe.


Art. 41 1. Członek spółdzielni obowiązany jest wnieść wpisowe. Wpisowe nie podlega zwrotowi.

2. Statut określa wysokość wpisowego oraz zasady i terminy jego wnoszenia.

3. Statut może w szczególności stanowić, że wysokość wpisowego wynosi:
1) określoną kwotę, albo
2) iloraz określonej w statucie części ułamkowej funduszu zasobowego spółdzielni podzielonej przez liczbę członków spółdzielni - według stanu na koniec roku poprzedzającego przystąpienie członka do spółdzielni.


Art. 42 1.Statut może przewidywać wnoszenie przez członków wkładów.

2. Walne zgromadzenie może z powodów określonych w statucie podjąć uchwałę zobowiązującą członków spółdzielni do wniesienia wkładów pieniężnych na czas oznaczony. W tym wypadku statut powinien określać zasady ustalania wysokości wkładu i najwyższą dopuszczalną jego wysokość.

3. Wkłady pieniężne są oprocentowane, chyba że statut stanowi inaczej.

4. Przepisów 1-3 nie stosuje się do wkładów mieszkaniowych i budowlanych w spółdzielniach mieszkaniowych.


Art. 43 1. Członek lub były członek spółdzielni może rozporządzać swoimi roszczeniami do spółdzielni o wypłatę udziałów oraz o zwrot wkładów od dnia, w którym stały się one wymagalne.

2. Wierzyciel członka lub byłego członka może uzyskać zaspokojenie z jego udziałów od daty wymagalności roszczenia o ich wypłatę.

3. Wierzyciel członka spółdzielni może skierować egzekucję do wkładów wniesionych przez tego członka. Jednakże wierzyciel nie może uzyskać zaspokojenia roszczeń przed upływem sześciu miesięcy od dnia zajęcia wkładów, chyba że roszczenie stało się wymagalne wcześniej.

4. Wierzytelność spółdzielni do członka z tytułu wpłat na udziały nie podlega zajęciu na rzecz wierzycieli spółdzielni.

5. Roszczenia dotyczące udziałów i wkładów ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech.

6. Przepisów 1, 3 i 5 nie stosuje się do wkładów mieszkaniowych i budowlanych w spółdzielniach mieszkaniowych.


Art. 44 1. Zysk spółdzielni, po pomniejszeniu o podatek dochodowy i inne obciążenia wynikające z odrębnych przepisów ustawowych, stanowi nadwyżkę bilansową.

2. Nadwyżka bilansowa podlega podziałowi na podstawie uchwały walnego zgromadzenia. Co najmniej 5% nadwyżki bilansowej przeznacza się na fundusz zasobowy. Zasady podziału nadwyżki bilansowej określa statut.


Art. 45 1. Straty bilansowe spółdzielni pokrywa się z funduszu zasobowego, a po wyczerpaniu tego funduszu z innych funduszów własnych spółdzielni w kolejności ustalonej w statucie. Po wyczerpaniu także tych funduszy, straty są pokrywane z funduszu udziałowego przez pomniejszenie udziałów członkowskich proporcjonalnie do ich zadeklarowanej wysokości.

2. Jeżeli fundusz udziałowy nie wystarcza na pokrycie strat, walne zgromadzenie może podjąć uchwałę zobowiązującą członków do wcześniejszego niż to przewiduje statut wpłacenia reszty zadeklarowanych udziałów.


Art. 46 1. Spółdzielnia odpowiada za swoje zobowiązania całym majątkiem.

2. Członek spółdzielni nie odpowiada wobec wierzycieli spółdzielni za jej zobowiązania.

3. Członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu jej strat do wysokości zadeklarowanych udziałów.

4. W razie otwarcia likwidacji w ciągu sześciu miesięcy lub wszczęcia postępowania upadłościowego albo naprawczego w ciągu roku od dnia, w którym członek przestał należeć do spółdzielni, jest on obowiązany wobec spółdzielni do uczestniczenia w pokrywaniu jej strat, jak gdyby był nadal członkiem.


Art. 47 1. Spółdzielnia prowadzi rachunkowość na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

2. Jeżeli według przepisów, o których mowa w 1, roczne sprawozdanie finansowe podlega badaniu, przeprowadzenie tego badania spółdzielnia zleca, stosownie do uchwały rady, związkowi spółdzielczemu, w którym jest zrzeszona, Krajowej Radzie Spółdzielczej lub innemu podmiotowi uprawnionemu do badania sprawozdań finansowych.

3. Jeżeli roczne sprawozdanie finansowe nie podlega badaniu w sposób określony w 2, badanie przeprowadza rada. Rada może skorzystać z pomocy biegłego rewidenta.


Art. 48 1. Zarząd spółdzielni wykłada roczne sprawozdanie finansowe i sprawozdanie z działalności spółdzielni do wglądu członków w siedzibie spółdzielni oraz w lokalach spółdzielni przeznaczonych do obsługi członków spółdzielni, co najmniej na 15 dni przed terminem walnego zgromadzenia. Jeżeli sprawozdanie finansowe podlega badaniu, o którym mowa w art. 47 2, wraz z tym sprawozdaniem wykłada się odpis opinii przeprowadzającego badanie.

2. Zarząd spółdzielni, której sprawozdanie finansowe podlega badaniu określonemu w art. 47 2, składa je w ciągu 15 dni od daty jego zatwierdzenia przez walne zgromadzenie wraz z opinią przeprowadzającego badanie i odpisem uchwały walnego zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe oraz uchwały o podziale nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) lub pokrycia strat do ogłoszenia w Monitorze Spółdzielczym.