Wskazując znany ci mit o Prometeuszu oraz załączony tekst Zbigniewa Herberta "Stary Prometeusz", przedstaw i oceń ideę poświęcenia się jednostki dla dobra ogółu

Istnieją pewne problemy, które występują w życiu i literaturze od czasów najdawniejszych. Jednak inaczej się o nich pisało 200 lat temu, a inaczej się pisze współcześnie. Mit o Prometeuszu oraz tekst Zbigniewa Herberta łączy przede wszystkim główny bohater. Jednak w tekstach tych pojmowany jest on w odmienny sposób, reprezentuje ze sobą różne postawy. W starożytności poznajemy go jako dobroczyńcę ludzkości i idealistę, który poświęcił się dla człowieka. Herbert ukazuje nam Prometeusza starego, jest to osoba po przejściach, niosąca ze sobą ciężar doświadczeń i snująca refleksje na temat teraźniejszości.

Prometeusz jest był tytanem, który ulepił człowieka z gliny i łez, „duszę zaś dał mu z ognia niebieskiego, którego parę iskier ukradł z rydwanu słońca”. „Człowiek Prometeusza był słaby i nagi”, jednak dobry ojciec nauczył ludzkość wszystkiego, co potrzebne mu było do życia: dał ludziom ogień, nauczył rzemiosła, porozumiewać się ze sobą, oswajać zwierzęta, budować domy, liczyć…. Swoje życie poświęcił dla innych i został za to srogo ukarany. Zeus skazał go na wieczne męki w imię miłości do śmiertelników: „wokoło było pusto i głucho. Skazaniec nie słyszał głosu ludzkiego ani nie ukazywała mu się twarz przyjazna. Palony gorącymi promieniami słońca, bez ruchu i spoczynku trwał”. Prometeusz jest jedną z najwznioślejszych postaci w mitologii. Zanim przemówił do ludzi „byli jak ślepcy i brodzili w mroku. (…) Żyli jak mrówki w ciemnych jaskiniach, aż on im pokazał, gdzie wschodzą gwiazdy a kędy zachodzą”. Prometeusz jest symbolem buntu jednostki wobec boga, altruistycznej miłości do ludzi. Nieśmiertelny tytan sprzeciwiając się bogom, próbuje wydrzeć ich tajemnicę i wiedzę, aby dać człowiekowi wolność i niezależność. Jego ofiara jest bezinteresowna, a kara długa i bolesna.

Herbert przedstawia czytelnikowi „Starego Prometeusza” żyjącego w świecie współczesnym. Spędza on starość w swoim domu, z dala od całego zgiełku świata, „a ogień buzuje w kominku”- ten sam, który niegdyś podarował ludziom. Prometeusz jest samotny, niezrozumiany, zapomniany. Pozostało mu tylko żyć w swoim zaciszu i „śmiać się cicho” ”to jest teraz jego jedyny sposób wyrażenia niezgody”. Owe milczenie podkreśla bezradność, jest swoistego rodzaju wyrazem protestu przeciwko światu, z którym nie można nawiązać kontaktu, nie sposób się porozumieć, chyba że za cenę rezygnacji ze swych przekonań. Nie tak miał wyglądać świat, za który tyle cierpiał.

Fragment ten jest alegorią. Poeta opisuje, co by było, gdyby Prometeusz – ten bezinteresowny bóg żył pośród nas. Jest to ironiczne spojrzenie na rzeczywistość. Tekst zawiera w sobie jakże gorzką odpowiedź na pytanie – czy opłacało się Prometeuszowi tyle cierpieć za ludzkość, przeciwstawiać się woli innych bogów, wierzyć w dawne ideały. Odpowiedź sama nasuwa się odbiorcy na usta. Okazuje się, że walka, bunt i poświęcenie dla ogółu nie mają najmniejszego sensu. Śmiech „starego Prometeusza” jest wyrazem goryczy i żalu, bohater wydaje się być pogodzony z życiem, ze swoim losem, a jednak zmusza czytelnika do refleksji i polemiki.

Zbigniew Herbert często w swojej twórczości nawiązuje do motywów mitologicznych, ten zabieg służy przedstawieniu problemów współczesności w szerszej perspektywie, skonfrontowaniu rzeczywistości z wzorcami, które zaproponowała nam wielowiekowa tradycja. Poeta wybiera wartości, które nie dają szans na sukces, ale jego postawa świadczy o tym, że mimo wszystko należy mieć wiarę w „lepszy”, bardziej wrażliwy świat. Postawa prometejska nie jest jeszcze tak całkiem zapomniana w dzisiejszych czasach, jednakże każdy z nas powinien się zastanowić, czy jest godny wielkiego, altruistycznego i pełnego miłości poświęcenia.