Historia komputera

Człowiek wykonywał obliczenia już w czasach najdawniejszych. Musiał policzyć zwierzęta, żołnierzy, zboże. Początkowo używał do tego celu najprostszych przedmiotów takich jak kamienie, czy nawet palce u rąk, zaznaczał liczby karbami lub węzłami. Dopiero po pewnym czasie nastąpiły pierwsze próby stosowania umownych znaków liczb do zapisu wartości liczbowych . System ten przewidywał stosowanie znaków dla cyfr 1, 10, 100 ~ 10 milionów. Posługiwanie się nim wymagało powtórzenia na każdym miejscu dziesiątkowym określonego znaku tyle razy, ile wynosiła wartość na tym miejscu dziesiątkowym. Jednak wykonanie nawet mało skomplikowanych działań mnożenia i dzielenia na cyfrach rzymskich (arabskie pojawiły się w wieku XVI-tym) sprawiało dużo kłopotów i zajmowało wiele czasu.

Powstanie pierwszego komputera można datować już na rok 3000 p.n.e., kiedy to w Azji wynaleziono pierwsze liczydło zwane abokusem. Początkowo były to deski pokryte piaskiem, na których kreślono linie oznaczające zliczane ilości, następnie deski z wyżłobieniami, potem jednak budowano je z kuleczek lub talerzyków poruszających się po metalowych pręcikach, używało się kombinowanego systemu dwójkowo-piątkowego. Wszystkie rozwinięte kultury starożytne posługiwały się jakąś odmianą liczydeł. Co ciekawe nawet dzisiaj można znaleźć osoby posługujące się na co dzień tymi urządzeniami.

Wzmianki o tym, które z wymyślonych urządzeń można nazwać jako pierwszy na świecie „prawdziwy” komputer są nieprecyzyjne. Miano to przypisuje się skonstruowanemu przez Konrada Zuse w 1941 roku pierwszej w pełni programowo sterowanej maszynie cyfrowej Z3, pracującej na przekaźnikach. Jednak bardziej wiarygodnym jest fakt, że pierwszym komputerem, była pierwsza na świecie maszyna elektromechaniczna pod na-zwą Automatic Sequence Controlled Calcurator sterowany automatycznie, za pomocą programu zapisanego na taśmie dziurkowanej maszyny tego typu podobnie jak kilka następnych, miały rozmiary gigantyczne i zajmowały specjalne pokoje, jednocześnie bardzo były zawodne i pochłaniające duże koszty eksploatacyjne. Sprawiło to, że przed naukowcami stanęły dalsze wyzwania.
W 1946 roku naukowcy z Uniwersytetu Pensylwańskiego, zbudowali pierwszą na świecie maszynę do celów obliczeniowych, nazwaną ENIAC, był to komputer pierwszej generacji zbudowany w technice lampowej, zaprojektowany w 1943 roku i pracował do 1955 roku. Został on praktycznie zastosowany po raz pierwszy na poligonie armii USA.
Przełomem w konstrukcji, było wynalezienie w 1948 roku tranzystora, który zapoczątkował gwałtowny rozwój sprzętu elektronicznego. W tym roku rozpoczęto również seryjną produkcję pierwszych elektronicznych komputerów analogowych.

Również w 1948 roku Claude Elwood Shawnon stworzył podstawy teorii informacji, opracowując metody określania ilości miary informacji i wprowadzając nową jej jednostkę - bit.
W 1949 roku pod kierunkiem M. W. Wilkesa z Uniwersytetu Cambridge, uruchomiono komputer EDSAC, charakteryzujący się pamiętaniem programu. Zastosowano tu pamięć dynamiczną na rtęciowych liniach opóźniających. W tym też roku zbudowano komputer BINAC pamięć w postaci taśmy magnetycznej. Jak również zbudowano pierwszy komputer uniwersalny UNIVAC USA, umożliwiający zastosowanie w przetwarzaniu danych. Według projektu Mewmana zbudowano komputer EDVAC, na potrzeby armii amerykańskiej. Natomiast już w 1950 roku opracowano za pomocą komputera pierwszą prognozę meteorologiczną. Kiedy to Ameryka cieszyła się już pierwszymi działającymi komputerami, ZSRR w 1950 roku skonstruowano tam pierwszy komputer o nazwie MESM. Natomiast firma Uniwac w tym samym roku rozpoczęła seryjną produkcję komputera do przetwarzania danych UNIVAC - 1. Dwa lata później po raz pierwszy zastosowano komputer przy wyborach Prezydenta Stanów Zjednoczonych. Komputer ten na podstawie wyników wyborów poprzednich, oraz wyborów wstępnych, opracował prognozę, która różniła się od rzeczywistych danych zaledwie o 4 %. W tym też roku pojawił się pierwszy język programowania.

W latach 50. i 60. z komputerów korzystały wyłącznie ośrodki wojskowe, naukowe i wyższe uczelnie, dlatego też dostęp do tych urządzeń był bardzo ograniczony. Dopiero w latach 70. pojawiły się pierwsze komputery mieszczące się na biurku, jednak ze względu
na wysoka cenę wykorzystywano je tylko w dużych firmach i przedsiębiorstwach. W 1954 roku rozpoczęto produkcję komputera, który umożliwił przyjmowanie danych wejściowych z dalekopisu, taśmy dziurkowanej, taśmy magnetycznej, oraz karty dziurkowanej. W roku tym zbudowano również pierwszy komputer drugiej generacji TRADIC. Rok 1955 to rok wprowadzenia pamięci w postaci dysku magnetycznego firmy IBM.
W 1958 roku zespół konstruktorów Zakładu Aparatów Matematycznych PAN, zbudował pierwszy w Polsce komputer XYZ. Tego roku opracowano urządzenie, w którym zastosowano nowy rodzaj taśmy dziurkowanej mającej 6,7 i 8 ścieżek informacyjnych. Opracowano też pierwszy prawidłowo działający program gry w szachy z komputerem.
Rok 1958 zapisał się też w historii elektroniki jako rok skonstruowania pierwszego układu scalonego, który w znacznym stopniu przyczynił się do zrewolucjonizowania elektroniki.
W 1959 roku po raz pierwszy zastosowano komputer do sterowania procesem technologicznym w rafinerii w USA. W 1960 roku zatwierdzono język programowy COBOL do powszechnego stosowania, nato-miast firma IBM uruchomiła produkcję seryjną komputerów drugiej generacji na tranzystorach, opracowano również pamięć bębnową dla komputerów XYZ i UMC - 1. W tymże roku zbudowano w zakładach WZE Elwro pierwszy model komputera, który nazwano ODRA 1001. Jednocześnie uznano, że rynek światowy potrzebuje komputerów ma-łych, co dało początek rozwojowi minikomputerów.

W 1961 roku uzyskano w komputerze szybkość 1 miliona operacji na sekundę, oraz zastosowano pamięć w postaci kart magnetycznych. Po-jawiły się również obwody scalone, a w 1962 roku opracowano tranzystor w technice MOS i LSI, a w Anglii skonstruowano pierwsze elektroniczne maszyny kalkulacyjne. To również rok opracowania pamięci hierarchicznej dla komputera ATLAS, działającego z szybkością 1 miliona operacji na sekundę. Konstrukcję tą uznaje się jako powstanie nowego rodzaju pamięci - pamięci asocjacyjnej. Polska goniąc świat, rozpoczęła konstrukcję ODRY 1003 zaś jego seryjna produkcja rozpoczęła się w 1964 roku.
W 1962 roku wprowadzono standaryzację znaków jakie mogą być czytnikach tekstów literowych, oraz zaproponowano koncepcję wykorzystania pióra świetlnego.
W 1963 roku rozpoczęto organizowanie dorocznych konkursów grafiki komputerowej i graficznych urządzeń zewnętrznych do wprowadzania informacji, oraz opracowano pierwszy komputerowy system wielodostępny. W 1964 roku rozpoczęto pierwsze próby wyprowadzania informacji z komputera za pomocą głosu, oraz oddano do użytku język BASIC, ułatwiający korzystanie z komputera tym użytkownikom, który nie są programistami. W 1965 roku wprowadzono przez firmę Digital Equipment Corporation minikomputer PDP - 8 i udoskonalony DDP - 8 uważany za pierwszy minikomputer produkowany masowo. Rozpoczęto też seryjną produkcję komputerów cyfrowych zaliczonych do trzeciej generacji serii UBM - 360. Pojawił się też w USA pierwszy komputer analogowy zbudowany na obwodach scalonych, oraz klawiatury rejestrator danych na taśmie magnetycznej. W 1967 roku w USA rozpoczęto budowę komputerów hybrydowych na obwodach scalonych. W 1968 roku wykonano pierwszy minikomputer na układach scalonych i pierwszego kieszonkowego kalkulatora elektronicznego. W 1970 roku rozpoczęto produkcję układów scalonych o dużym stopniu scalenia, oraz przeprowadzono pierwszą próbę wykorzystania komputera do wykonania składu książki. W tym roku w Warszawie opracowano model i prototyp minikomputera K - 202. Był to pierwszy komputer na układach scalonych

W początkach lat 70 pojawiły się pierwsze mini-komputery. Produkował je numer dwa komputeryzacji - firma DEC. Polak, Jacek Karpiński, wykonał prototyp takiego komputera, ale ..... ówcześni komunistyczni politycy spowodowali, że pan Karpiński zajął się hodowlą świń. Mini-komputery były mniejsze, nie potrzebowały komfortu - klimatyzacji itp., a przede wszystkim były \\\"łatwiejsze\\\" w obsłudze. Trafiły też do uczelni, i tam grono entuzjastów - już nie tylko wtajemniczonych a zwykłych ludzi - mogło posługiwać się nimi i próbować usprawniać je.
Od tej pory można mówić o komputeryzacji w firmach. Mogły one bowiem kupić sobie mini-komputer za mniejsze niż dotąd pieniądze i wiele średnich firm skorzystało z tej możliwości.
Cenną możliwością był łatwiejszy niż dotąd dostęp. Komputer stał w firmie (za-chowana tajność danych, duża szybkość wprowadzania zmian) a ponad to kilku użytkowników mogło pracować jednocześnie na jednym komputerze. Olbrzymi przełom nastąpił 12 sierpnia 1981 roku w nowojorskim hotelu Astoria odbyła się premiera pierwszego komputera osobistego PC firmy IBM. .Mało kto wówczas przypuszczał, że był to początek przewrotu we wszystkich dziedzinach życia. Choć minęło zaledwie 20 lat, pecety są już wszędzie. Na świecie sprzedaje się dziś więcej komputerów niż telewizorów.

Ojcem sukcesu jest, tragicznie zmarły w 1985 roku, Philip \\\"Don\\\" Estridge. Wprawdzie prace rozpoczął William Lowe, ale w grudniu 1980 roku szefem laboratorium został Estridge. IBM był dotąd znany z dużych maszyn i podczas ich budowy zawsze korzystał z wykonanych przez siebie części. Estridge postanowił skorzystać z części ogólnodostępnych.
Miało być sprzedane 2000 sztuk. Nikt w IBM nie wierzył, że to maleństwo to na-prawdę \\\"komputer na serio\\\".

System operacyjny do nowego komputera napisać miała mała firma Microsoft z Seattle, własność 25-latka Billa Gatesa. Współpraca między gigantem IBM a Microsoftem złożonym z młodych ludzi nie była łatwa także z uwagi na odległość między siedzibą IBM na Florydzie a Seattle. Dwunastka inżynierów z IBM i Microsoftu wywiązała się z zadania w przewidzianym terminie. Po prostu coś przerobili, trochę dodali i już. Dla 2000 sztuk nie warto było się męczyć. W podstawowej wersji z sierpnia 1981 roku IBM PC miał 16 kilobajtów (16 kB) pamięci RAM - tyle ile dziś ma byle zegarek z elektronicznym notesem, nie miał twardego dysku, dyskietka 5,25\\\" miała 180 kB i była jednostronna. Monitor był czarno – biały. Cudo to kosztowało ponad 1500 dolarów. Nie był pierwszym komputerem, ani też najlepszym. Firma Apple, której komputery sprzedawały się wtedy jak bułeczki, głównie dzięki sensownym rozwiązaniom technicznym (wkładasz dyskietkę a komputer sam czyta jej zawartość) oraz arkuszowi kalkulacyjnemu Vi-siCalc, nie traktowała komputera IBM PC poważnie. Jednak już po czterech latach dział PC-tów przyniósł firmie IBM 4,5 mld dolarów i zatrudniał 10 tysięcy osób. Dzięki bowiem prowadzonej przez IBM polityce \\\"klonowania\\\" czyli udostępniania innym firmom licencji na produkcję podobnych maszyn, IBM ustanowił standard przemysłowy. Wykreował też wiele fortun, w tym największą dziś na świecie szacowaną na 51 mld dolarów i należącą do szefa Microsoftu, Billa Gatesa.

Tempo rozwoju techniki komputerowej jest zawrotne. Gdy z taśmy fabrycznej schodzi nowy model, jest już nie najnowocześniejszy, gdyż właśnie wtedy budowany jest już nowszy model. Obecnie komputer uważa się za nieodłączny w każdym domu, biurze, banku, a nawet sklepie. Czy teraz wyobrażamy sobie życie bez komputerów? Raczej nie. Wpływają one przecież w znacznym stopniu na rozwój nauki, techniki. Jest nieoceniony niemal w każdej dziedzinie życia. Natomiast historia komputera tworzy się nadal i tak długo będzie się tworzyć jak długo będzie on udoskonalany.