Przemiana i odkupienie win w literaturze. Odwołaj się do konkretnych przykładów.

Konspekt

„Przemiana i odkupienie winy w literaturze.
Odwołaj się do konkretnych przykładów.”

I. Wstęp.
II. Rozwinięcie.
1) „Pan Tadeusz” Jacek Soplica:
a) Grzechy:
• Zabicie przez Jacka Soplica Stolnika Horeszko.
• Poślubienie kobiety, której nie kochał (matka Tadeusza) tylko dlatego by zapomnieć Ewę Horeszko.

b) Przemiana:
• Jacek Soplica zostaje ubogim mnichem o imieniu Ks. Robak.

c) Odkupienie win:
• Ks. Robak kładzie niedźwiedzia niezwykle celnym strzałem ratując w ten sposób życie Hrabiego.
• Działa jako mnich dla dobra ojczyzny (próbuje zorganizować powstanie na Litwie).
• Kieruje wychowaniem Tadeusza.
• Próbuje i mu się udaje załagodzić spór pomiędzy Soplicami, a Horeszkami poprzez ślub Tadeusza i Zosi.
• Brał udział w wielu bitwach, był nawet jeńcem wojennym.
• Uratował życie Gerwazemu.

d) Po śmierci Jacka Soplica:
• Podkomorzy dokonuje rehabilitacji Jacka Soplica.
• Cesarz odznacza Jacka medalem Legii Honorowej.

2) „Potop” → Andrzej Kmicic:
a) Grzechy:
• Kmicic wraz ze swymi żołnierzami zaczyna strzelać do portretów przedstawiających przodków Billewiczów.
• Dokonuje rzezi i podpala osadę Wołmontowice.
• Porywa Oleńkę.
• Rozbija chorągwie wierne królowi.
• Dział na niekorzyść Rzeczpospolitej.

b) Przemiana:
• Andrzej Kmicic postanawia odkupić swoje winy wobec ojczyzny i Oleńki. Przyjmuje imię Babinicz.


c) Odkupienie win:
• Ratuje przyjaciół (pana Wołodyjowskiego, Zagłobe, Jana Skrzetuskiego, Stanisława Skrzetuskiego) przed karą śmierci.
• Porywa księcia Bogusława chcąc oddać go w ręce konfederatów.
• Przesyła przez Rzędziana przestrogę do pana Wołodyjowskiego.
• Ratuje starostę Łuszczewskiego z rąk Szwedów.
• Ostrzega Ks. Koreckiego przed napadem Szwedów na Jasną Górę.
• Babinicz wyróżnia się poświęcenie w czasie obrony Jasnej Góry. Rozbraja pocisk armatni.
• Wysadza kolubrynę.
• Eskortuje Jana Kazimierza w czasie podróży.
• Bohatersko broni króla przed Szwedami. Jest nawet gotów oddać życie za niego.
• Ratuje przyjaciela Sorokę od wbicia na pal.
• Wyróżnia się w bitwach przeciwko Szwedom i księciu Bogusławowi Radziwiłłowi.

d) Rehabilitacja Andrzeja Kmicica:
• Król dokonuje całkowitej Rehabilitacji Andrzeja Kmicica.
• Mianuje go starostą upickim.
• Oleńka odpuszcza grzechy Kmicicowi. Następnie ślub Oleńki i Andrzeja Kmicica.

3) „Władca pierścieni- powrót króla” Ludzie Gór (Nieumarli)
a) Grzechy:
• Mieszkańcy Gór nie stawiają się na wezwanie Isildura do wojny z Sauronem.

b) Przemiana:
• Ludzie Gór pod wpływem klątwy stają się Nieumarłymi

c) Odkupienie win:
• Biorą udział w bitwie o Gondor.
• Wypełniają przysięgę złożoną wiele lat temu.

d) Nagroda:
• Nieumarli mogą udać się na wieczny spoczynek.

4) „Pismo Święte” Święty Paweł
a) Grzechy:
• Przez długi czas był bezwzględnym prześladowcą Chrześcijan.
• Brał udział w ukamienowaniu Świętego Szczepana.
• Porywał mężczyzn i kobiety z domów i wtrącał do więzienia.
• Skazywał Świętych na śmierć.



b) Przemiana:
• Podczas podróży do Damaszku objawia mu się Zmartwychwstały Chrystus. Jezus nakazuje Szawłowi przyjąć chrzest święty. Prześladowca Chrześcijan staje się apostołem i przyjmuje imię Paweł.

c) Odkupienie win:
• Głosi Ewangelię w Damaszku.
• Odbywa trzy wyprawy misyjne.
• Uwalnia opętaną.
• Przywozi do Kościoła w Jerozolimie dary dla ubogich.
• Pisze listy do Efezjan, Filipian, Galantów itd.

d) Nagroda:
• Zostaje uznany za Świętego.

5) „Rok 1984” Julia i Winston Smith.
 Przemiana w wolnego człowieka.
a) Grzechy:
• Życie zgodne z zasadami Partii (życie wbrew sobie).

b) Przemiana:
• Winston Smith poznaje Julię.

c) Odkupienie win (wobec samych siebie):
• Pisanie przez Winstona pamiętnika.
• Smith i Julii zakazanej Skosztowanie przez miłości.
• Spożywanie produktów spożywczych wysokiej klasy.
• Dokonywanie myślozbrodni.
• Wstąpienie do Bractwa (jednak jest oszustwo).
• Razem łamią kodeks praw Partii.

d) Nagroda:
• Mogą żyć przez chwilę jak wolni ludzie.

 Przemiana w człowieka Partii.
a) Grzechy:
• Życie jak wolny człowiek.

b) Przemiana:
• Pod wpływem tortur Smith i Julia przyznają się do grzechów.

c) Odkupienie win:
• Przyznanie się do wszystkich grzechów popełnionych i nie popełnionych przeciwko Partii.
• Smith zdradza swoją ukochaną (chce żeby to ona została poddana ciężkiej torturze).
• Winston i Julia kochają Wielkiego Brata.
• Przyznają, że to co robili jako wolni ludzie było tylko ich urojeniem.


d) Nagroda:
• Czekają na upragnioną kulę która pozwoli im odejść z tego świata.


6) „Lord Jim” Tytułowy bohater.
a) Grzechy:
• Opuszcza pokład Patny i porzuca pasażerów.
• Narusza marynarski kodeks moralny (Najpierw załoga ratuje pasażerów potem samych siebie).
b) Przemiana:
• Niespokojne sumienie nie pozwala mu swobodnie żyć.

c) Odkupienie win:
• Jim staje przed sądem.
• Dzięki swemu Bohaterstwu i intelektowi zapewnia mieszkańcom Patuasanu pokój.
• Jim kieruje obroną okolicy w czasie najazdu Brona.

d) Nagroda:
• Odzyskuje ale nie do końca swój honor.

7) „Faust” Tytułowy bohater.
a) Grzechy:
• Faust podpisuje pakt z diabłem. Mefistofeles daje doktorowi młodość zaś władca podziemi otrzymuje duszę Fausta.
• Zabicie brata Małgorzaty.
• Uwodzi Małgorzatę i nieświadomie sprowadza ja na drogę zbrodni.(zamordowanie dziecka).

b) Przemiana:
• Dążenie do poznania świata.

c) Odkupienie win:
• Faust dowodzi budową osady na ziemi wydartej morzu.
• Próba ratowania Małgorzaty z więzienia.
• Służba dla ludzkości.

d) Nagroda:
• Dusza Fausta zostaje zbawiony przez Boga.




8) „Quo Vadis” Chilon.
a) Grzechy:
• Prześladowanie i szpiegowanie Chrześcijan.
• Wskazanie Neronowi miejsc zamieszkania Chrześcijan. Czyn ten doprowadził do masowej zagłady monoteistycznych wiernych.

b) Przemiana:
• Chilon całkowicie zmienia tok myślenia. Z poganina staje się chrześcijaninem.

c) Odkupienie win:
• Odbywa spowiedź u Świętego Piotra.
• Stawia opór rządom Nerona. Doprowadza to do obcięcia Chilonowi języka.
• Chilon publicznie prosi o rozgrzeszenie Chrześcijan.
• Staje się męczennikiem i wraz z innymi Chrześcijanami zostaje ukrzyżowany na arenie.


d) Nagroda:
• Grzechy zostają mu odpuszczone.


III. Bibliografia:
1) Bibliografia źródłowa:
a) Adam Mickiewicz „Pan Tadeusz” Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław1989
b) Henryk Sienkiewicz „Potop” Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2001
c) „Pismo Święte” Wydawnictwo Pollottinum, Poznań – Warszawa 1989 (wydanie czwarte)
d) J. R. R. Tolkien „Władca Pierścieni – Powrót Króla” Zysk i S-ka Wydawnictwo s. c. Poznań 2001
e) George Orwell „Rok 1984” Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1998
f) Johann Wolfgang Goethe „Faust” Wydawnictwo Siedmiogród, Wrocław 1997
g) Joseph Conrad „Lord Jim” Wydawnictwo Kama, Warszawa 1998
h) Henryk Sienkiewicz ‘Quo Vadis” Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2000
i) Franz Kafka „Przemiana” Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 20003
j) Charles Dickens „Opowieść Wigilijna” Wydawnictwo Zielona Sowa, Warszawa 2003

2) Opracowania:
a) Władysław Zawistowski „Kto jest kim w Trylogii Henryka Sienkiewicza”
Wydawnictwo Tower Press, Gdańsk 1999
b) Dominique Szenes „Najsławniejsze powieści literatury światowej”
Wydawnictwo Opus, Łódź 1994
c) Anna Cisak, Maria Żbik „Słownik Encyklopedyczny – Literatura Powszechna”
Wydawnictwo Europa, Warszawa 1999
d) Jacek Inglot „Poznaj Sienkiewicza” Wydawnictwo Astrum, Wrocław 1997
e) Z. Najder „Conrad, a idea honoru” Warszawa 1974
f) B. Kocówna „Lord Jim Josepha Conrada” Warszawa 1969
g) Stefan Zabierowski „Jak czytać Lorda Jima” Wydawnictwo Książnica, Warszawa 1997
h) Zygmunt Wisowski „Romantyzm” Gdańsk 1987