Wojna trzydziestoletnia 1618-1648

Wojna trzydziestoletnia 1618-1648

1. Ożyły ponownie konflikty francusko-habsburskie oraz charakter religii jaką wyznawało dane państwo europejskie stały się głównymi przyczynami wojny
2. Sytuacja w Rzeszy. Katolicy i protestanci obawiali się wzmocnienia władzy Habsburgów w Rzeszy. W 1608 roku powstała Unia Protestancka (Fryderyk V)m a w 1609 roku Unia Katolicka (ks.Maksymilian).
3. Defenestracja praska. W 1609 roku Rudolf II zagwarantował czechom swobodę wyznania. W !617 roku na króla wybrano Ferdynanda Styjskiego-zagrożenie dla protestantów, W marcu 1618 zwołano do Pragi zgromadzenie protestanckie-petycja do cesarza została zignorowana- zakazał kolejnych zjazdów. Jednak 23 marca 1618 rozpoczęto obrady i udano na Hradczany i wyrzucono urzędników carskich przez okno.
4. Pierwszy etap wojny. Zbuntowani czesi zawiązali rząd 30 dyplomatów (Vaclav Wilhelm z Ruppy). Pomocy udzieliły Niderlandy. W 1619 na tronie zasiadł Ferdynand który był przeciwnikiem protestantów. Pozbawiono go korony- królem został Fryderyk V.
5. W 1619 roku wybuchło powstanie na Węgrzech (książę Siedmiogrodu Bethlen Gabor).
6. Cesarz otrzymał poparcie Ligi Katolickiej dzięki czemu wygrał bitwę pod Białą Górą z Czechami 8.10.1620 roku. Zniesiono wszelkie swobody religijne i polityczne, zreformowano ustrój Czech- Habsburgowie władcami elekcyjnymi. Wymordowano elitę społeczną.
7. Po porozumieniu z Węgrami wojsko carskie zajęło Palatynat. Doprowadzona do upadku Ferdynanda V, władcą został Maksymilian.
8. Duński etap wojny. W połowie lat 20 wieku XVII do wojny przystąpiła Dania (Chrystian IV), pokonano ich pod Lutter. W 1629 Dania zawarła pokój w Lubece i zrezygnowała ze wspierania Rzeszy.
9. Szwedzki etap wojny. Latem 1630 roku na czele armii stanął Gustaw Adolf zajął wyspę Wolin, Uznan i Szczecin, opanował całe pomorze. Zawarł traktat z Kardynałem. Jednak w wygranej bitwie w 1632 pod Lutzen Adolf zginął, Szwecja pozbawiona przywódcy w 1633 roku została pokonana. W wojnę oficjalnie włącza się Francja
10. Francuski etap wojny. Wiosną 1643 roku pod Rocroi książę Conde zadał druzgocącą klęskę Hiszpanom. Ferdynand III w 1644 roku w westfalii rozpoczęto rokowania pokojowe. W między czasie Francja odnosiła kolejne zwycięstwa a Szwecja pokonała Danię. Jednak wojna francusko-hiszpańska trwała jeszcze 11 lat.
11. Traktat Westfalski. 24 października 1648 roku. W Munster pomiędzy Francją i Rzeszą a w Osnabruck między cesarstwem a Szwecją.
· Francja +Alzacja
· Szwecja + część pom.zachodniegom kontrola ujścia Łaby, Wezery i Odry.
· Branderburgia+ część pom. Zachodniego
· Niderlandy- na mocy trktatu z Hagi z 30 stycznie 1648 roku uzyskały niepodległość
· Hiszpania- upadek potęgi
· Szwajcaria- niepodległość
· Rzesza- została związkiem suwerennych państw
· Rozszerzono wolność wyznania dla Kalwinów
· Udało się zachamować konrteformację
· Do roku 1659 trwała wojna francusko-hiszpańska
· Nie udało się raz na zawsze zażegnać konfliktów religijnych